Reklama

Żelazo w epoce brązu pochodziło z meteorytów

Żelazne artefakty z epoki brązu są wykonane z metalu pochodzącego z meteorytów.

Aktualizacja: 14.12.2017 06:11 Publikacja: 14.12.2017 06:08

Żelazo w epoce brązu pochodziło z meteorytów

Foto: Shutterstock

Już fakt, że istnieją żelazne przedmioty pochodzące z epoki brązu może dziwić. Ale ich kosmiczne początki są jeszcze bardziej zadziwiające. Za źródło metalu uznano meteoryty, ale naukowcy nie mogli ustalić czy większość surowca pochodzi z gwiazd, czy tylko niektóre.

Albert Jambon z Krajowego Centrum Badań Naukowych we Francji, udowodnił, że żelazo używane w epoce brązu w każdym przypadku jest pochodzenia kosmicznego i wyjaśnił, dlaczego przestano go używać w epoce żelaza.

Epoka żelaza rozpoczęła się w Anatolii i na Kaukazie około 1200 r. p. n. e. Ale już prawie 2000 lat wcześniej, różne kultury wytwarzały przedmioty z żelaza. Przedmioty te były niezwykle rzadkie i zawsze bardzo cenione.

Albert Jambon zebrał dostępne dane i przeprowadził własne analizy chemiczne próbek za pomocą przenośnego spektrometru fluorescencyjnego rentgenowskiego. Wśród badanych przez niego artefaktów znalazły się między innymi koraliki z el-Gerzeh (Egipt, około 3200 r. p.n.e), sztylet z Alaca Höyük (Turcja, około 2500 r. p.n.e.) czy siekiera z Ugaritu (Syria, około 1400 r. p,n.e.). Jego analizy ujawniły, że każdy z tych artefaktów został wykonany z żelaza meteorytów.

Kiedy formują się wielkie ciała niebieskie, takie jak nasza planeta, prawie cały nikiel przemieszcza się w kierunku płynnego żelaznego rdzenia. W związku z tym niezwykle rzadko znajduje się on na powierzchni. Czasem jednak w powierzchnię planety uderzają meteoryty, które zawierają żelazo o wysokiej zawartości niklu i kobaltu. Ich skład chemiczny umożliwia identyfikację źródła żelaza. Żelazo z meteorytów jest gotowe do użycia i nie wymaga to żadnych procesów chemicznych.

Reklama
Reklama

Z kolei aby uzyskać żelazo ze źródeł powierzchniowych np. rud darniowych, należało przeprowadzić proces redukcji tlenków. Pierwotnie wytopu dokonywano w otwartych ogniskach, a z biegiem czasu zastosowano dymarki, w których w temperaturze 1300 stopni Celsjusza zachodził proces redukcji tlenków w obecności węgla. Tak uzyskiwano żelazo, które poddawano dalszej obróbce. Powierzchniowe rudy żelaza były bogatszym źródłem surowca (zawierały nawet 50% żelaza) niż meteoryty, dlatego z czasem zaniechano przetwarzania kosmicznych prezentów na korzyść ziemskich złóż.

Rozwój technologii pozwolił na rezygnację z unikalnego źródła żelaza pochodzenia kosmicznego na rzecz ogólnie dostępnych rud powierzchniowych. W ten sposób zaczęła się epoka żelaza, która w sensie historycznym, trwa do dziś.

Archeologia
Największa znana konstrukcja cywilizacji Majów. Naukowcy dokonali przełomowego odkrycia
Archeologia
„Niesamowity poziom wyrafinowania”. Nowe odkrycie zmienia pogląd na historię ludzkości
Archeologia
„Nowy obraz przeszłości”. AI pomogła odkryć zagadkę zmian w dawnej Europie
Archeologia
Nowe ustalenia na temat ewolucji człowieka. Naukowcy porównali czaszki małp człekokształtnych
Materiał Promocyjny
Startupy poszukiwane — dołącz do Platform startowych w Polsce Wschodniej i zyskaj nowe możliwości!
Archeologia
Przełomowe odkrycie zmienia spojrzenie na przodków człowieka. Co ujawniło nowe badanie?
Materiał Promocyjny
Nowa era budownictwa: roboty w służbie ludzi i środowiska
Reklama
Reklama
REKLAMA: automatycznie wyświetlimy artykuł za 15 sekund.
Reklama