Zmarł Adam Hanuszkiewicz

Aktor i reżyser teatralny Adam Hanuszkiewicz nie żyje. Zmarł w warszawskim szpitalu na ul. Stępińskiej. Miał 87 lat

Publikacja: 04.12.2011 15:34

Adam Hanuszkiewicz

Adam Hanuszkiewicz

Foto: Fotorzepa, Marian Zubrzycki

Adam Hanuszkiewicz dzieciństwo i młodość spędził we Lwowie. Mieszkał w mieście również w czasie wojny. Po wkroczeniu wojsk sowieckich do Lwowa w lipcu 1944 wstąpił do zespołu teatralnego Wojska Polskiego.

Był jednym z najbardziej wyrazistych i najgłośniej dyskutowanych twórców polskiego powojennego teatru. Zbudował potęgę Teatru Telewizji. Namówił władze Warszawy, by w Domach Towarowych Centrum, w miejscu planowanego klubu nocnego, urządzić małą scenę Teatru Narodowego.

Pierwsze lata zawodowego życia przeznaczył na aktorstwo. Grał m.in. w Rzeszowie, Jeleniej Górze, Poznaniu i Warszawie. W 1951 debiutował jako reżyser. Pierwsze przedstawienie reżyserował w Teatrze Polskim w Poznaniu. Wystawił sztukę Leonida Rachmanowa "Niespokojna starość".

W 1955 współtworzył Teatr TV. Reżyserował pierwszą sztukę telewizyjną "Złotego lisa" Jerzego Andrzejewskiego.

W latach 1968 - 1980 był dyrektorem Teatru Narodowego w Warszawie. Później reżyserował w teatrach warszawskich: Ateneum i Studio, łódzkich i za granicą: Finlandia, RFN. W 1989 objął stanowisko dyrektora Teatru Nowego w Warszawie.

Adam Hanuszkiewicz był samoukiem, którego inscenizacje wzbudzały zachwyt jednych i oburzenie innych. W 2005 roku, za całokształt twórczości  został nagrodzony Złotym Medalem "Zasłużony Kulturze Gloria Artis".

Sylwetka

Adam Hanuszkiewicz, jeden z najwybitniejszych współczesnych reżyserów i aktorów.

Inscenizacje Hanuszkiewicza wzbudzały zachwyt jednych i oburzenie innych. Urodził się w 1924 roku we Lwowie. Debiutował w 1945 roku, w rzeszowskim teatrze, rolą Wacława w "Zemście" Aleksandra Fredry.

W latach 1956-63 był dyrektorem artystycznym Telewizji Polskiej, później dyrektorem teatrów warszawskich: Powszechnego, Narodowego i Nowego.

Był współtwórcą i pierwszym reżyserem naczelnym Teatru TV. W Teatrze Telewizji realizował programowo klasyków wielkiej literatury europejskiej, m.in. Moliera, Williama Szekspira, Fiodora Dostojewskiego, Antoniego Czechowa, Marka Twaina, a także klasykę narodową - od Adama Mickiewicza po Sławomira Mrożka.

Na dorobek artysty składają się też role filmowe. Zadebiutował w roku 1949 rolą Władka w dramacie wojennym "Za wami pójdą inni" (1949) w reżyserii Antoniego Bohdziewicza. Wystąpił też w filmach "Trio" Jerzego Gruzy, "Ręce do góry" Jerzego Skolimowskiego, "Przedwiośniu" Filipa Bajona. Na teatralnych deskach wcielał się m.in. w role Hamleta, Don Juana, Prospera w "Burzy", Tytusa w "Berenice".

W 1951 roku Hanuszkiewicz zadebiutował w roli reżysera, w Teatrze Polskim w Poznaniu, sztuką Leonida Rachmanowa "Niespokojna starość".

W swoich inscenizacjach szukał nowych środków wyrazu. Podczas przygotowanej przez niego inscenizacji "Miesiąca na wsi" po scenie Teatru Małego biegały psy. Jego Kordian, grany przez Andrzeja Nardellego, monolog na Mont Blanc wygłaszał na drabinie, a "Balladyna" była jedną z najsłynniejszych inscenizacji dzieł Słowackiego - odtwórcy postaci Goplany, Chochlika i Skierki jeździli po scenie na nowoczesnych hondach.

Teatr Hanuszkiewicza często budził kontrowersje; miał swoich gorących wielbicieli, jak i zdecydowanych przeciwników. Recenzenci pisali o nim: "odmóżdżacz polskiego teatru", "niszczyciel kultury polskiej", "barbarzyńca w ogrodzie tradycji".

Jednocześnie praca Hanuszkiewicza spotykała się z uznaniem wielu znaczących osobistości świata kultury. "Pan buduje przedstawienie jak symfonię" - powiedział Hanuszkiewiczowi Witold Lutosławski. "Na miejscu innych reżyserów klasyki popełniłbym samobójstwo, bo to się już nie da inaczej, niż ty to robisz, zrealizować" - mówił do Hanuszkiewicza Jan Kott.

Adam Hanuszkiewicz był samoukiem. Nie ukończył, czego żałował, żadnej z artystycznych uczelni. "Na uniwersytetach bywałem wykładowcą, ale nigdy studentem. A uniwersytet człowiekowi jest potrzebny. Student najpierw dowiaduje się na wykładzie, o czym jest +Balladyna+, a później tak ją czyta, żeby mu się wszystko zgadzało z tym, co mówił profesor. Ja byłem sam" - mówił reżyser.

Za najważniejsze spektakle w swej karierze reżyserskiej sam Hanuszkiewicz uważał "Norwida" i "Wesele" w Teatrze Narodowym. Jak podkreślał w wywiadach prasowych, klasyczne teksty literatury dramatycznej "są najbardziej współczesną literaturą, ale teatr musi ten fakt swoimi przedstawieniami udowodnić".

Hanuszkiewicz czterokrotnie się żenił, w tym trzy razy z aktorkami: Zofią Rysiówną, Zofią Kucówną i Magdaleną Cwenówną.

To właśnie Cwenówna odebrała w listopadzie 2008 r. specjalnego Feliksa Warszawskiego, przyznanego Hanuszkiewiczowi. Artysta nie przybył na uroczystość ze względu na złe samopoczucie. "Jest bardzo wzruszony, bo to nagroda od środowiska" - mówiła Cwenówna, odbierając statuetkę.

Adam Hanuszkiewicz dzieciństwo i młodość spędził we Lwowie. Mieszkał w mieście również w czasie wojny. Po wkroczeniu wojsk sowieckich do Lwowa w lipcu 1944 wstąpił do zespołu teatralnego Wojska Polskiego.

Był jednym z najbardziej wyrazistych i najgłośniej dyskutowanych twórców polskiego powojennego teatru. Zbudował potęgę Teatru Telewizji. Namówił władze Warszawy, by w Domach Towarowych Centrum, w miejscu planowanego klubu nocnego, urządzić małą scenę Teatru Narodowego.

Pozostało 89% artykułu
Wydarzenia
Bezczeszczono zwłoki w lasach katyńskich
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Materiał Promocyjny
GoWork.pl - praca to nie wszystko, co ma nam do zaoferowania!
Wydarzenia
100 sztafet w Biegu po Nowe Życie ponownie dla donacji i transplantacji! 25. edycja pod patronatem honorowym Ministra Zdrowia Izabeli Leszczyny.
Wydarzenia
Marzyłem, aby nie przegrać
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Materiał Promocyjny
4 letnie festiwale dla fanów elektro i rapu - musisz tam być!