Reklama

RPO skarży do TK przepisy o odpowiedzialności karnej za nieuczciwą reklamę

Rzecznik praw obywatelskich skierował do Trybunału Konstytucyjnego wniosek w sprawie przepisów o odpowiedzialności karnej za nieuczciwą reklamę.

Aktualizacja: 24.03.2016 12:10 Publikacja: 24.03.2016 11:40

RPO skarży do TK przepisy o odpowiedzialności karnej za nieuczciwą reklamę

Foto: Fotorzepa, Jerzy Dudek

- Kwestionowany we wniosku przepis ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, który przewidując odpowiedzialność karną za czyn nieuczciwej konkurencji w zakresie reklamy odsyła do definicji zawartej w tej ustawie, jest nieprecyzyjny, a przez to niezgodny ze standardami wynikającymi z Konstytucji RP oraz Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności - uważa rzecznik.

Do Biura Rzecznika Praw Obywatelskich wpłynęły skargi na przepisy ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, która reguluje zapobieganie i zwalczanie nieuczciwej konkurencji w działalności gospodarczej w interesie publicznym, przedsiębiorców oraz klientów. Celem przepisów karnych zawartych w ustawie jest wyposażenie organów państwa w dodatkowe instrumenty, które zwiększą skuteczność zapobiegania i zwalczania nieuczciwej konkurencji.

Za wykroczenie, jakim jest czyn nieuczciwej konkurencji w zakresie reklamy przewidziano karę aresztu lub grzywny. Zgodnie z definicją ustawową czynem nieuczciwej konkurencji w zakresie reklamy jest w szczególności: reklama sprzeczna z przepisami prawa, dobrymi obyczajami lub uchybiająca godności człowieka, reklama wprowadzająca klienta w błąd i mogąca przez to wpłynąć na jego decyzję co do nabycia towaru lub usługi, reklama odwołująca się do uczuć klientów przez wywoływanie lęku, wykorzystywanie przesądów lub łatwowierności dzieci; wypowiedź, która, zachęcając do nabywania towarów lub usług, sprawia wrażenie neutralnej informacji; reklama, która stanowi istotną ingerencję w sferę prywatności, w szczególności przez uciążliwe dla klientów nagabywanie w miejscach publicznych, przesłanie na koszt klienta niezamówionych towarów lub nadużywanie technicznych środków przekazu informacji.

Wątpliwości w kontekście odpowiedzialności wykroczeniowej budzi nie tylko zastosowane odesłanie do katalogu zachowań, który nie jest wyczerpujący, na co wskazuje sformułowanie „w szczególności". Ustawodawca posługuje się także wieloma pojęciami o charakterze niedookreślonym, np. „uchybiająca godności człowieka", „wykorzystywanie przesądów", „wykorzystywanie łatwowierności dzieci", „stanowi istotną ingerencję w sferę prywatności".

Przepisy zawierające sankcje karne powinny być skonstruowane w sposób precyzyjny i zrozumiały. Adresaci tych przepisów nie mogą mieć wątpliwości co do swoich praw i obowiązków. Powinni także móc przewidzieć konsekwencje prawne swoich działań. Wymóg stanowienia przepisów prawa karnego w sposób klarowny i nie budzący wątpliwości wynika z zasady demokratycznego państwa prawnego, na którą składa się szereg zasad pochodnych, takich jak zasada zaufania obywateli do państwa i stanowionego przez nie prawa czy zasada poprawnej legislacji. Z zasady poprawnej legislacji wynika wymóg określoności prawa odnoszący się do relacji pomiędzy państwem a obywatelem. Zawsze wtedy, gdy państwo ingeruje w prawa i wolności obywatelskie, przepisy muszą w możliwie najwyższym stopniu spełniać wymóg określoności.

Reklama
Reklama

Kwestionowany przepis nie spełnia ponadto standardów wynikających z zasady nullum crimen sine lege, zapisanej w Konstytucji, a także Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności. Zgodnie z tą zasadą odpowiedzialności karnej podlega ten tylko, kto dopuścił się czynu zabronionego pod groźbą kary przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia. Wynika stąd wymóg formułowania przepisów dotyczących odpowiedzialności karnej w sposób jasny i precyzyjny. W orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego wskazuje się, że niedopuszczalne jest niedoprecyzowanie jakiegokolwiek elementu normy karnej, a zatem doprowadzenie do sytuacji, w której możliwa jest dowolność interpretacji prowadzonej przez właściwe organy administracji publicznej. Podobne wnioski wynikają z orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka.

Prawo karne
Prokurator krajowy o śledztwach ws. Ziobry, Romanowskiego i dywersji
Konsumenci
Nowy wyrok TSUE ws. frankowiczów. „Powinien mieć znaczenie dla tysięcy spraw”
Nieruchomości
To już pewne: dziedziczenia nieruchomości z prostszymi formalnościami
Praca, Emerytury i renty
O tym zasiłku mało kto wie. Wypłaca go MOPS niezależnie od dochodu
Nieruchomości
Co ze słupami na prywatnych działkach po wyroku TK? Prawnik wyjaśnia
Materiał Promocyjny
Lojalność, która naprawdę się opłaca. Skorzystaj z Circle K extra
Reklama
Reklama
REKLAMA: automatycznie wyświetlimy artykuł za 15 sekund.
Reklama
Reklama