Archeolodzy są przeciwni amatorskiemu szukaniu skarbów

W czwartek Sejm zdecyduje o losie nowelizacji ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami.

Publikacja: 16.08.2023 20:12

Archeolodzy są przeciwni amatorskiemu szukaniu skarbów

Foto: Adobe Stock

Po tym, gdy senacka Komisja Kultury i Środków Przekazu wniosła o odrzucenie w całości noweli, Senat przychylił się do tego wniosku, stawiając swoje weto. Teraz ustawa trafiła do sejmowej Komisji Kultury i Środków Przekazu, która zarekomendowała z kolei Sejmowi odrzucenie senackiego sprzeciwu i uchwalenie forsowanych przez posłów (głównie z klubu PiS) zmian.

Nowelizacja zakłada stworzenie aplikacji, która tylko po zgłoszeniu ma umożliwić natychmiastowe prowadzenie poszukiwań zabytków ruchomych. Z kolei nagrody pieniężne, w wysokości maksymalnie 30-krotności kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w poprzednim roku kalendarzowym, mają należeć się hobbystom poszukującym skarbów, w tym grupom poszukiwawczym, które dotychczas w przepisach prawa z nagród nie były wyłączone, a mimo to pieniędzy nie otrzymywały.

Profesor Przemysław Urbańczyk z Instytutu Archeologii i Etnologii PAN oraz Instytutu Archeologii UKSW podczas posiedzenia senackiej Komisji Kultury i Środków Przekazu zwrócił uwagę, że ta ustawa stanowi zagrożenie dla dziedzictwa narodowego. Tłumaczył, że archeolodzy nie poszukują skarbów, ale świadectw przeszłości, którą starają się zbadać i zabezpieczyć.

Czytaj więcej

Ochrona zabytków: aplikacja dla poszukiwaczy skarbów i dyplom za cenne znalezisko

– Przedmiot wydłubany przez amatora nie ma żadnej naukowej wartości, nawet jeśli jest to miecz z czasów Mieszka I. Naukowa wartość została zaprzepaszczona ostatecznie – podkreślił prof. Przemysław Urbańczyk.

Według profesora nowelizacja ułatwi działanie „rabusiom” dziedzictwa archeologicznego. Przypomnijmy bowiem, że nagroda pieniężna ma być przyznawana poszukiwaczom amatorom, gdy znaleziony przez nich zabytek będzie miał szczególną wartość historyczną, artystyczną lub naukową.

Archeolodzy zwracali uwagę, że nowelizacja jest sprzeczna z konstytucją, z innymi ustawami i podpisanymi przez Polskę konwencjami międzynarodowymi. Projekt ma naruszać m.in. art. 5 konstytucji, który gwarantuje, że Rzeczpospolita Polska strzeże dziedzictwa narodowego.

Także Rada Ochrony Dziedzictwa Archeologicznego uważa, że ta ustawa osłabi ochronę dziedzictwa kulturowego.

Po tym, gdy senacka Komisja Kultury i Środków Przekazu wniosła o odrzucenie w całości noweli, Senat przychylił się do tego wniosku, stawiając swoje weto. Teraz ustawa trafiła do sejmowej Komisji Kultury i Środków Przekazu, która zarekomendowała z kolei Sejmowi odrzucenie senackiego sprzeciwu i uchwalenie forsowanych przez posłów (głównie z klubu PiS) zmian.

Nowelizacja zakłada stworzenie aplikacji, która tylko po zgłoszeniu ma umożliwić natychmiastowe prowadzenie poszukiwań zabytków ruchomych. Z kolei nagrody pieniężne, w wysokości maksymalnie 30-krotności kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w poprzednim roku kalendarzowym, mają należeć się hobbystom poszukującym skarbów, w tym grupom poszukiwawczym, które dotychczas w przepisach prawa z nagród nie były wyłączone, a mimo to pieniędzy nie otrzymywały.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Konsumenci
Paliwo będzie droższe o 50 groszy na litrze, rachunki za gaz o jedną czwartą
Praca, Emerytury i renty
Krem z filtrem, walizka i autoresponder – co o urlopie powinien wiedzieć pracownik
Podatki
Wykup samochodu z leasingu – skutki w PIT i VAT
Nieruchomości
Jak kwestionować niezgodne z prawem plany inwestycyjne sąsiada? Odpowiadamy
Materiał Promocyjny
Mity i fakty – Samochody elektryczne nie są ekologiczne
Nieruchomości
Wywłaszczenia pod inwestycje infrastrukturalne. Jakie mamy prawa?