Andrzej Bryk o idei wolności i dobra wspólnego

Dziewięćset lat temu pojawiła się w polskiej myśli oryginalna idea odwołująca się do uniwersalizmu antycznego i chrześcijańskiego. To idea wolności (libertas) jako dobra wspólnego – fenomen nazwany przez Rzymian res publica połączona z zasadą sprawiedliwości. Chrześcijaństwo uczyniło ją istotą legitymowanego państwa.

Publikacja: 05.08.2017 13:00

Andrzej Bryk o idei wolności i dobra wspólnego

Foto: Fotolia.com

To połączenie definiujące polskość zawdzięczamy autorowi Kroniki najstarszych dziejów Polski, skończonej ok. 1116 r. Tradycja zna go jako Galla Anonima. Zdefiniował on polską tożsamość jako zbudowaną wokół obrony wolności. Ten kraj, pisał, powinien być szczególnie wyniesiony ponad inne, bo jakkolwiek otoczony przez tak wiele chrześcijańskich jak i pogańskich ludów i wielokrotnie atakowany(...) nigdy nie został totalnie zniewolony.

Od Galla funkcjonuje polskie pojęcie wolności jako dziedzictwa koniecznego do obrony res publica. Ten starożytny termin szybko utożsamiono z Królestwem Polskim. Od Kronik Wincentego Kadłubka (ok.1150–12) funkcjonuje już jako synonim wspólnoty. Dla Kadłubka Polacy to nie tyle tożsamość etniczna, ile polityczna i kulturowa, a ich historia wolności z monarchą związanym prawem odwoływała się do res publica Rzymu. Pisał: Czy mamy legitymowanych władców? [Tak], bo ich wybraliśmy.

Pozostało 80% artykułu
„Rzeczpospolita” najbardziej opiniotwórczym medium października!
Rzetelne informacje, pogłębione analizy, komentarze i opinie. Treści, które inspirują do myślenia. Oglądaj, czytaj, słuchaj.

Czytaj za 9 zł miesięcznie!
Opinie Prawne
Wojciech Bochenek: Sankcja kredytu darmowego to kolejny koszmar sektora bankowego?
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Opinie Prawne
Tomasz Pietryga: Sędziowie 13 grudnia, krótka refleksja
Opinie Prawne
Rok rządu Donalda Tuska. "Zero sukcesów Adama Bodnara"
Opinie Prawne
Rok rządu Donalda Tuska. "Aktywni w pracy, zapominalscy w sprawach ZUS"
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Opinie Prawne
Rok rządu Donalda Tuska. "Podatkowe łady i niełady. Bez katastrofy i bez komfortu"