Raport: Polskie firmy radzą sobie w kryzysie

Polskie przedsiębiorstwa relatywnie dobrze odpowiedziały na wyzwania, jakie postawiła przed nimi pierwsza faza kryzysu Covid-19 – wynika z raportu przygotowanego przez ekonomistów Banku Pekao.

Publikacja: 22.09.2020 08:00

Ernest Pytlarczyk, główny ekonomista Banku Pekao

Ernest Pytlarczyk, główny ekonomista Banku Pekao

Foto: fot. Łukasz Król/materiały prasowe

Partnerem materiału jest Bank Pekao

Choć w pierwszych sześciu miesiącach roku firmy nie zdołały uniknąć spadku przychodów (sięgnął 5 proc.), łagodzonego przez elementy tarcz antykryzysowych, to jednak dość skutecznie neutralizowały ten ubytek, optymalizując koszty. Ich zyski spadły zaś w ujęciu rocznym o 18 proc. – podają eksperci Banku Pekao w najnowszym raporcie „Krajobraz po bitwie. Wyniki sektora przedsiębiorstw w pierwszym półroczu 2020 roku".

Jak wskazują autorzy raportu, spadek ten w dużej mierze wynikał jednak z księgowych efektów niekorzystnego otoczenia makroekonomicznego, negatywnie rzutujących na wynik z działalności finansowej. Biorąc pod uwagę wyłącznie wyniki działalności operacyjnej firm w całej UE, możemy mówić o relatywnie dobrej kondycji rodzimych przedsiębiorstw. Według Eurostatu Polska była jednym z zaledwie trzech krajów UE, w których spółki były w stanie w kryzysowym II kwartale zwiększyć r./r. nadwyżkę operacyjną brutto.

Kryzys związany z pandemią wyróżnia się na tle tych, z którymi gospodarka miała dotąd do czynienia. O ile sektor MŚP radził sobie o wiele lepiej, niż można było zakładać, o tyle wpływ światowego lockdownu na największe firmy był relatywnie silny. W tej grupie skala spadku przychodów ze sprzedaży okazała się największa i wyniosła 6 proc. r./r. Powód? Silniejsza ekspozycja koncernów na sprzedaż zagraniczną, która w warunkach bardzo trudnej sytuacji epidemicznej w wielu krajach Europy Zachodniej ucierpiała zdecydowanie mocniej aniżeli popyt krajowy. Niemały wpływ na mniejszą skalę spadków przychodów małych i średnich podmiotów miały w II kw. też niektóre elementy tarczy (dofinansowanie kosztów pracy).

– Polskie przedsiębiorstwa poradziły sobie nad wyraz dobrze w sytuacji, na którą nikt nie był w stanie się przygotować. Pomogła mniejsza skala recesji niż na Zachodzie, dość elastyczne dostosowania po stronie kosztowej firm, ale też znaczne – w relacji do skali działalności – wsparcie finansowe państwa, widoczne już w wynikach II kw. – wskazuje Ernest Pytlarczyk, główny ekonomista Banku Pekao.

– Wszystko to zadziałało stabilizująco na sytuację krajowych podmiotów w pierwszej, krytycznej fazie kryzysu, co być może pomoże uniknąć kulminacji problemów w kolejnych okresach. Tym bardziej że w mijającym właśnie kwartale obserwujemy ożywienie gospodarcze, którego motorem napędowym jest rosnąca konsumpcja oraz odradzający się eksport. Jeżeli taki stan rzeczy będzie utrzymywał się również na jesieni, będziemy mogli mówić o realnym wychodzeniu z kryzysu – dodaje Ernest Pytlarczyk.

Polska zalicza się do wąskiej grupy krajów, w których pracownicy odczuli skutki kryzysu mocniej niż ich pracodawcy. Ci pierwsi tylko pozornie jednak zaliczają się do przegranych obecnego kryzysu. Zastosowanie elastycznych rozwiązań w zakresie wymiaru czasu pracy oraz tzw. postojowego pozwoliło bowiem uniknąć fali zwolnień, a skala spadku średnich wynagrodzeń była i tak mniejsza niż w innych krajach UE.

Jednocześnie kryzys w coraz większym stopniu ma charakter sektorowy. Eksperci Pekao wzięli pod lupę wyniki finansowe za I półrocze w rozbiciu na poszczególne branże gospodarki. I tak, najsilniejsze spadki przychodów ze sprzedaży dotknęły: hotele i restauracje (-28,6 proc.), górnictwo i wydobywanie (-13 proc.), administrowanie i wsparcie firm (-10,1 proc.) oraz przetwórstwo przemysłowe (-9,4 proc.). Z kolei największe zwyżki odnotowały: gospodarka wodna i odpadami (+7,4 proc.), informacja i telekomunikacja (+4,9 proc.) oraz budownictwo (+4,5 proc.).

Choć firmy wciąż odczuwają dużą niepewność związaną z rozwojem sytuacji epidemicznej i jej oddziaływaniem na gospodarkę, to zdaniem ekonomistów Pekao można już mówić o stopniowym powrocie do normalności. Według prognoz Banku Pekao PKB Polski w III kw. 2020 wzrośnie o ok. 8 proc. w ujęciu kw./kw. (po spadku w II kw. o 7,9 proc.; dla porównania średnia UE wynosiła tu 14 proc.).

Kluczowe dla wychodzenia z kryzysu przez przedsiębiorstwa mogą okazać się długofalowe efekty programów pomocowych czy tarczy antykryzysowej. Dla niektórych, zwłaszcza funkcjonujących w najbardziej wrażliwych sektorach gospodarki, jednak dopiero kolejne kwartały mogą się okazać prawdziwym testem. Nieuchronna w ich przypadku może być m.in. dalsza optymalizacja działalności, w tym kosztów pracy (a więc także zatrudnienia).

Gospodarka
Czy DOGE rzeczywiście „ciął piłą łańcuchową” wydatki budżetowe?
Gospodarka
Chiny zniosły cło na amerykański surowiec. Ale nie chcą się przyznać
Gospodarka
Ernesto Torres Cantú, szef Citi: Na świecie będzie coraz mniej wolnego handlu
Gospodarka
UE kontra Chiny. Dwie ważne sprawy eskalują w WTO
Materiał Promocyjny
Tech trendy to zmiana rynku pracy
Gospodarka
Francji grozi poślizg deficytu budżetowego
Materiał Partnera
Polska ma ogromny potencjał jeśli chodzi o samochody elektryczne