Opłaca się zmienić liczniki na nowe

Instytucja użytkująca duży budynek biurowy w Warszawie rocznie zużywa 1,3 GWh energii elektrycznej. Za jej zakup i dostawę firma płaciła rocznie RWE Stoen Operator  475 tys. zł. Zarządcy nieruchomości zdecydowali się poszukać prostych oszczędności. Zainwestowali 20 tys. zł w dostosowanie transformatora i liczników do wymagań operatora sieci dystrybucyjnej, a ponadto uruchomili zdalny odczyt liczników.  Jednorazowa inwestycja przyniosła przedsiębiorstwu roczne oszczędności wysokości 85 tys. zł. Zwrot na inwestycji w okresie roku wyniósł  84 proc.

Często jedyne koszty inwestycji w oszczędzanie to opłacenie audytu energetycznego albo doradcy specjalizującego się w cięciu kosztów. Firma handlowa posiadająca kilka dużych salonów rocznie zużywała 2,5 GWh energii elektrycznej. Jej roczny koszt zakupu energii i usługi dystrybucji wynosił 700 tys. zł. Po zmianie dostawcy i wyborze odpowiedniej taryfy roczne oszczędności wyniosły 100 tys. zł.

Zatrzymaj prąd

Oszczędności płynące z optymalizacji zużycia energii są kilkakrotnie większe w przypadku zakładów produkcyjnych. Przeciętna cementownia w Polsce zużywa 100 razy więcej energii elektrycznej niż budynek biurowy – jak podaje Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, jest to  140 – 160 GWh rocznie.

Przedsiębiorstwa produkcyjne mają inną charakterystykę użycia energii niż firmy usługowe i zarządzające biurowcami, ale mogą też dodatkowo oszczędzać energię w procesach produkcji.  Eksperci proponują dla nich najczęściej rozwiązania polegające na kompensacji mocy biernej i wprowadzeniu automatyki przemysłowej.

Odbiorniki indukcyjne, np. silniki, generują prąd bierny, który obciąża sieć dostawcy energii elektrycznej, za co operator sieci dystrybucyjnej pobiera opłatę. Na rynku dostępne są baterie kondensatorów, które pozwalają zatrzymać zamówiony prąd w przedsiębiorstwie. Taka inwestycja w kompensację mocy biernej zwraca się średnio w ciągu jednego roku.

Uwaga na żarówki

Najpopularniejszym i najprostszym sposobem na oszczędzanie energii elektrycznej w budynkach jest zmiana oświetlenia na energooszczędne. Jak obliczają eksperci firmy energetycznej Enea, wymieniając tradycyjną żarówkę o mocy 60 W na energooszczędną świetlówkę o mocy 12 W, oszczędzamy rocznie na rachunkach za prąd ok. 32 zł. Świetlówka zużywa o 80 proc. mniej energii, a ponadto jej trwałość jest ośmiokrotnie większa niż żarówek.  To pozwala na zwrot inwestycji w ciągu roku.

Eksperci podkreślają jednak, że trzeba się zdecydować na kupno droższych świetlówek za ok. 20 – 30 zł,  tańsze mogą się szybko psuć. Zakup droższych żarówek może się okazać nieopłacalny w przypadku konieczności wymiany całej oprawy oświetleniowej, co często jest niezbędne w budynkach użyteczności publicznej lub w przypadku oświetlenia ulicznego. – Wtedy okres zwrotu oświetlenia z tradycyjnego, żarowego, na kompaktowe energooszczędne sięga pięciu lat. W przypadku żarówek LED jest to okres nawet dwukrotnie dłuższy – ocenia Piotr Kukla z Fundacji Efektywnego Wykorzystania Energii.

LED, dioda elektroliuminescencyjna, charakteryzuje się dużą sprawnością, małym poborem prądu, ale jednocześnie bardzo wysoką ceną rzędu kilkuset złotych. Jak oblicza Piotr Kukla, zwrot z inwestycji w przypadku zakupu tych świetlówek ledwo mieści się w okresie ich żywotności ocenianej na ok. dziesięć lat. – Przeprowadzałem analizy wymiany oświetlenia dla szkoły. Okazuje się, że wymiana całego oświetlenia na LED wymaga często zmiany całej oprawy ze względu na inny charakter rozpraszania światła w pomieszczeniu, stąd koszty dodatkowo rosną – tłumaczy Piotr Kukla.

Także wymiana oświetlenia ulicznego na LED nie zawsze jest korzystna. Światło pochodzące z takich źródeł wymaga bowiem niższych latarni, co wiąże się często z wymianą całych słupów i wzrostem nakładów inwestycyjnych.

Trudny wybór

Producenci sprzętu AGD są zobowiązani do podawania informacji o energochłonności produktów. Większość dostępnego sprzętu ma klasę A, ale najwyższą oszczędność dają urządzenia o klasie A+++, które są dwa razy droższe.  – Polacy kupują niemal wyłącznie lodówki klasy A i A+. Tymczasem są to obecnie najniższe klasy energetyczne sprzętu. Rynek nie może przyjąć wyższych klas, ponieważ są promocje tych gorszych, a konsument nadal zbyt rzadko kieruje się efektywnością energetyczną – ocenia Wojciech Konecki, szef związku producentów sprzętu AGD Ceced Polska.