Dodatkowy koszt, który warto ponieść

Na razie program pracowniczych planów kapitałowych objął największe firmy, które zatrudniają co najmniej 250 osób. Stopniowo PPK będzie obejmował coraz mniejsze firmy i instytucje.

Tymczasem PPK oznaczają dla firm dodatkowe koszty. Muszą się bowiem dorzucać do oszczędności pracowników. Ekonomiści policzyli, że oznaczać to będzie konieczność podniesienia funduszu płac średnio o 1,5 proc. Jeśli udział pracowników w programie będzie niski, a pracodawca będzie doń wpłacał jedynie składkę podstawową, koszt nie przekroczy 0,5 proc. Jednak gdy większość załogi przystąpi do PPK, a składki pracodawcy będą wysokie, koszt może sięgnąć nawet blisko 3 proc. funduszu płac. Pracodawca poniesie też koszty wyboru instytucji zarządzającej, dostosowania swoich systemów informatycznych do wymogów programu oraz obsługi uczestnictwa w nim pracowników.

Pomocny kalkulator

Polski Fundusz Rozwoju, który nadzoruje wdrażanie programu pracowniczych planów kapitałowych, w portalu MojePPK.pl udostępnił kalkulator, który pozwala pracodawcy wyliczyć, ile będzie go kosztowało opłacanie składek za pracowników. Można go znaleźć w zakładce dla pracodawców.

Jak działa kalkulator? Na początku prosi o podanie wynagrodzenia brutto pracownika lub sumy wynagrodzeń brutto wszystkich pracowników. Następnie należy ustawić parametry wpłat na PPK. Kalkulator zakłada, że pracownik będzie na nie wpłacał składkę w minimalnej wysokości 2 proc. swojego wynagrodzenia brutto, natomiast pracodawca dołoży do tego minimalne 1,5 proc. składki naliczanej od tego wynagrodzenia. Zarówno pracownik, jak i pracodawca mogą jednak odprowadzać do PPK wyższe składki. W przypadku pracownika składka dodatkowa może sięgnąć 2 proc. W przypadku pracodawcy 2,5 proc. Oczywiście może być tak, że tylko pracownik lub tylko pracodawca może opłacać wyższe składki. W sumie może to być maksymalnie 8 proc. wynagrodzenia brutto pracownika.

Po podaniu pensji brutto pracownika i określeniu poziomu składek kalkulator obliczy, jakie kwoty składek będą płacili zarówno pracownik, jak i pracodawca. Obie składki odprowadzi do PPK pracodawca. Składkę pracownika pobierze z jego wynagrodzenia. Swoją część będzie musiał dołożyć ze swojego budżetu.

Jeśli wynagrodzenie brutto pracownika to 5000 zł i zarówno pracownik, jak i pracodawca będą odprowadzać składki w podstawowej wysokości, to składka pracownika wyniesie 100 zł (2 proc.), a składka pracodawcy 75 zł (1,5 proc.).

Ale to nie wszystko. Kalkulator policzy też kwotę podatku dochodowego naliczonego od wpłat finansowanych przez pracodawcę. Chodzi o podatek pracownika. Składka, którą opłaci pracodawca, będzie przychodem pracownika. Podatek potrąci w jego imieniu pracodawca. Nie będą to duże kwoty. W przypadku gdy pensja brutto pracownika wynosi 5000 zł, a pracodawca opłaca pracownikowi minimalną składkę w wysokości 1,5 proc., podatek od tej składki to 13,50 zł.

Wyróżnik firmy

– Kalkulator pozwala pracodawcom policzyć, jakie wpłaty za pracowników będą odprowadzali w ramach PPK – mówił „Rzeczpospolitej" Bartosz Marczuk, wiceprezes Polskiego Funduszu Rozwoju. – Liczy też podatek, jaki od tych wpłat zapłacą pracownicy. Z punktu widzenia pracodawcy ten podatek jest neutralny – dodał.

Ale dodatkowe koszty związane z PPK firma może próbować przekuć w swój atut. Kalkulator pozwala policzyć wysokość składek w sytuacji, gdy pracodawca zdecyduje się opłacać pracownikowi wyższe składki. – Taka wyższa składka może być wyróżnikiem firmy – mówił Bartosz Marczuk. – Firma może pokazać, że dba o pracownika. Wyższa składka na PPK może być czymś, co przyciągnie do firmy nowych pracowników albo pomoże utrzymać wartościowych pracowników, którzy już w niej są – tłumaczył. I przekonywał, że to istotna wartość PPK w czasach, gdy firmy często mają kłopot ze znalezieniem pracowników.

Niedawne badanie przeprowadzone wśród pracodawców przez firmę doradczą KPMG pokazało jednak, że 92 proc. firm planuje wdrożyć minimalną wymaganą przez regulacje prawne wersję pracowniczych planów kapitałowych. Będą wpłacać na konto pracowników w tym programie 1,5 proc. ich wynagrodzenia brutto.

Opinie dla „Rzeczpospolitej"

Robert Zapotoczny, prezes, PFR Portal PPK

Firmy wprowadzające PPK muszą pamiętać o kilku podstawowych obowiązkach, jakie stawia przed nimi ustawa o pracowniczych planach kapitałowych. Najważniejsze z nich to: (1) wybór instytucji finansowej, która utworzy rachunki PPK dla pracowników, (2) podpisanie z wybraną instytucją finansową umowy o zarządzanie PPK, a także umowy o prowadzenie PPK w imieniu i na rzecz osób zatrudnionych, (3) terminowe i prawidłowe obliczanie, pobieranie oraz przekazywanie wpłat do wybranej instytucji finansowej, (4) gromadzenie i archiwizacja dokumentacji dotyczącej PPK, (5) przekazywanie pracownikom oraz wybranej instytucji finansowej informacji związanych z utworzonymi PPK.

Przede wszystkim warto, aby pracodawcy informowali pracowników o ich uprawnieniach i obowiązkach związanych z wprowadzeniem pracowniczych planów kapitałowych oraz o zasadach ich funkcjonowania. Będą w tym pomocne materiały – broszury i prezentacje, które można pobrać ze strony www.mojePPK.pl i przekazać pracownikom. Pracodawcy mogą też skorzystać z bezpłatnych szkoleń, które oferujemy i które pomogą lepiej zrozumieć działanie i zasady programu. Naszym celem jako PFR Portal PPK jest dotarcie do pracodawców i przekazanie rzetelnej wiedzy na temat PPK. Chcemy dostarczyć informacje niezbędne do wdrożenia programu. Nasze szkolenia są skierowane do wszystkich interesariuszy programu, zarówno do kadry kierowniczej przedsiębiorstw, jak i działów kadrowych i osób odpowiedzialnych za proces wdrożenia PPK.

Proponujemy również organizację spotkań informacyjnych bezpośrednio z pracownikami. Podczas takich spotkań nasi eksperci wyjaśniają sposób funkcjonowania programu PPK oraz benefity płynące z przystąpienia do niego.

Ważnym obowiązkiem pracodawcy jest wybór instytucji finansowej w porozumieniu z zakładową organizacją związkową lub – jeśli taka w zakładzie nie działa – z reprezentacją pracowników. Wyboru instytucji finansowej, która będzie gromadziła i inwestowała środki, można dokonać spośród instytucji umieszczonych w ewidencji PPK prezentowanych na Portalu MojePPK.

Z wybraną instytucją finansową należy podpisać umowę o zarządzanie PPK, a następnie umowę o prowadzenie PPK w imieniu i na rzecz osób zatrudnionych. Należy to zrobić w terminach wskazanych w ustawie o pracowniczych planach kapitałowych.

Przemysław Jaworski, dyrektor ds. komunikacji inwestycyjnej, Skarbiec TFI

Wystarczy pięć kroków, aby płynnie wdrożyć pracowniczy plan kapitałowy w każdej firmie. Krok pierwszy to wybór instytucji finansowej. Podmiot zatrudniający dokonuje wyboru w porozumieniu z zakładową organizacją związkową lub – w przypadku braku związków zawodowych – z reprezentacją pracowników wyłonioną w trybie przyjętym u pracodawcy. Wyboru dokonuje się w szczególności na podstawie oferowanych warunków, biorąc pod uwagę doświadczenie danej instytucji oraz najlepiej rozumiany interes osób zatrudnionych.

Krok drugi to zawarcie umowy o zarządzanie pracowniczym planem kapitałowym. Umowa może być zawarta dopiero wtedy, gdy do podmiotu zatrudniającego mają zastosowanie przepisy ustawy o PPK.

Krok trzeci to zawarcie umowy o prowadzenie pracowniczego planu kapitałowego. Umowa o prowadzenie jest zawierana z wybraną instytucją finansową w imieniu i na rzecz wszystkich pracowników, którzy ukończyli 18. i nie ukończyli 55. roku życia (poza osobami, które złożyły deklarację rezygnacji z dokonywania wpłat). Osoby, które ukończyły 55, a nie ukończyły 70 lat, są obejmowane PPK na ich wniosek. Obowiązkiem pracodawcy jest poinformować te osoby o możliwości złożenia wniosku. Umowę o prowadzenie PPK należy zawrzeć do 10. dnia miesiąca następującego po upływie trzech miesięcy od pierwszego dnia stosowania dla firmy ustawy o PPK.

Krok czwarty to obliczanie wysokości wpłat oraz przekazywanie ich do instytucji finansowych. Wpłat do PPK dokonuje się, począwszy od miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał stosunek prawny wynikający z umowy o prowadzenie PPK. Obowiązkiem pracodawcy jest prawidłowe naliczanie i odprowadzanie wpłat do PPK. Obliczanie i pobieranie wpłat odbywa się w terminie wypłaty wynagrodzenia.

Krok piąty to prowadzenie dokumentacji i wypełnienie obowiązków informacyjnych.