To prawdziwa plaga. Setki starszych osób w całej Polsce zawiera niekorzystne umowy na sprzedaż energii elektrycznej lub gazu, a potem gorzko tego żałuje. Płacą bardzo wysokie rachunki. Wyplątać się z takiej umowy jest niezwykle trudno. W ich imieniu interweniują rzecznicy konsumentów. Problem widzi zarówno Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, jak i Urząd Regulacji Energetyki. Pierwszy nakłada wysokie kary, drugi cofa koncesje. To jednak za mało. Szykuje się więc zmiana przepisów.

Czytaj także: Raport RPO o sytuacji życiowej osób starszych

Oszukują seniorów

– Do osób w wieku 70–90 lat przychodzą pracownicy elektrowni lub gazowni. Jedni nęcą niskimi cenami. Inni podszywają się pod dotychczasowego dostawcę, wręczają jego gadżety reklamowe. Informują, że muszą zaktualizować starą umowę, bo zmieniły się przepisy. Nie tłumaczą seniorom, że zawierają je z nową firmą – mówi Longina Kaczmarek, rzecznik konsumentów ze Szczecina. – Później okazuje się, że rachunki zamiast być niższe, stają się dużo, dużo wyższe. Seniorzy muszą płacić co miesiąc, a nie standardowo co dwa miesiące. Dochodzi mnóstwo dodatkowych opłat. Kto chce rozwiązać umowę, obarczany jest wysokimi karami – mówi Longina Kaczmarek.

Setki pozwów

– Najwięcej problemów mamy z firmą Polski Prąd i Gaz. Złożyłam przeciwko niej doniesienie do prokuratury. Wystąpiłam też przeciwko niej z 30 pozwami do sądu o rozwiązanie umów. Pierwsze wyroki już zapadły i są korzystne dla seniorów – dodaje Longina Kaczmarek.

Problem dotyczy nie tylko Szczecina, ale całej Polski.

– Do sądu skierowałam pozew na rzecz 116 poszkodowanych – mówi Małgorzata Rothert, rzecznik konsumentów z Warszawy. Wkrótce swoje pozwy skieruje rzecznik konsumentów w Poznaniu.

– Tak jak w innych rejonach Polski, w Krakowie Polski Prąd i Gaz sp. z o.o. zawierał bardzo niekorzystne umowy ze starszymi osobami. W Krakowie udało się uniknąć pozwów sądowych. W wyniku podjętych interwencji część umów udało się bezkosztowo rozwiązać – mówi Jerzy Gramatyka, rzecznik konsumentów w Krakowie.

Firma Polski Prąd i Gaz uspokaja.

– Od blisko roku spółka nie prowadzi sprzedaży energii elektrycznej i gazu ziemnego. Nie oznacza to jednak, że rozwiązujemy umowy z naszymi klientami, bo dlaczego mielibyśmy to robić? W tym momencie spółka skupia się na swoich aktualnych klientach, konstruowaniu ofert dla stałych klientów, którzy potwierdzają swoją chęć dalszego korzystania z naszych usług – wyjaśnia Karolina Kwiecień-Łukaszewska z firmy Polski Prąd i Gaz. – Nic mi nie wiadomo o prawomocnych wyrokach, a faktu wydania nieprawomocnych decyzji nie będę komentować, gdyż zarówno jedna, jak i druga strona mogą się jeszcze od nich odwołać – dodaje Kwiecień-Łukaszewska.

Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów przyznaje, że zna problem doskonale.

– Docierają do nas liczne skargi konsumentów na nieuczciwe praktyki niektórych firm sprzedających prąd i gaz – wyjaśnia Malwina Buszko z UOKiK.

– Za stosowanie nieuczciwych praktyk handlowych, które naruszają zbiorowe interesy konsumentów, UOKiK może nałożyć na przedsiębiorcę karę finansową do 10 proc. obrotów. Na spółkę Polski Prąd i Gaz w grudniu 2016 r. nałożyliśmy karę ponad 10 mln zł, którą w marcu 2018 r. utrzymał Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów. W 2017 roku wydaliśmy też decyzje wobec trzech innych firm sprzedających energię: Energetyczne Centrum, Novum i Energa-Obrót. Zobowiązaliśmy je do wypłaty rekompensat dla poszkodowanych klientów – wyjaśnia Malwina Buszko.

Natomiast Urząd Regulacji Energetyki informuje.

– W stosunku do Polskiego Prądu i Gazu toczy się postępowanie o odebranie koncesji na sprzedaż gazu oraz energii elektrycznej. O wątpliwych praktykach handlowych tego przedsiębiorcy informowaliśmy już wcześniej. Ostatnio odebraliśmy koncesję na sprzedaż gazu innej firmie – Energetycznemu Centrum – wyjaśnia Agnieszka Głośniewska z Urzędu Regulacji Energetyki.

Będą nowe przepisy

UOKiK widzi potrzebę pilnych zmian w obowiązujących przepisach.

- Przygotowaliśmy propozycje, nad którymi pracuje obecnie Komitet Społeczny Rady Ministrów. Postulujemy wprowadzenie zakazu sprzedaży energii elektrycznej oraz gazu ziemnego poza siedzibą przedsiębiorstwa – wyjaśnia Malwina Buszko. – Proponujemy też odbieranie koncesji przedsiębiorstwom energetycznym, które dopuszczają się nieprawidłowości przy sprzedaży bezpośredniej.

UOKiK informuje, że osoby, które padły ofiarą nieuczciwych praktyk, wskutek czego dostały nakaz zapłaty, mogą skorzystać z pomocy prawnej udzielanej przez stowarzyszenie Aquila.

10 proc. obrotu danej firmy. Taką karę może nałożyć UOKiK za stosowanie nieuczciwych praktyk.

116: ?w imieniu tylu osób wystąpiła do Sądu Okręgowego w Warszawie rzeczniczka konsumentów.