Krajobraz po boomie

Wzrost PKB Polski w tempie 5 proc. rocznie, który utrzymywał się od połowy 2017 r., to już przeszłość. W najbliższych czterech kwartałach, z bieżącym włącznie, tempo rozwoju gospodarki wyniesie średnio już tylko 4 proc.

Takie są przewidywania 36 ekonomistów i zespołów analitycznych uczestniczących w konkursie „Parkietu" i „Rzeczpospolitej" na najlepszego analityka makroekonomicznego roku.

Choć w porównaniu z nieodległą przeszłością te prognozy niepokoją, można też czerpać z nich optymizm. Sugerują bowiem, że perspektywy polskiej gospodarki są lepsze, niż ocenia to np. Międzynarodowy Fundusz Walutowy, według którego w 2019 r. wzrost PKB Polski zwolni do 3,5 proc. Zresztą jeszcze w czerwcu, gdy poprzednio zbieraliśmy prognozy od uczestników konkursu, większość z nich spodziewała się, że gospodarka będzie szybciej traciła impet. Co się od tego czasu zmieniło? Wygląda na to, że dłużej potrwa ożywienie w inwestycjach, głównie dlatego, że jak dotąd było słabsze od oczekiwań.

Widoczne już teraz spowolnienie wzrostu polskiej gospodarki to głównie efekt pogorszenia koniunktury w strefie euro. Wkrótce zwolni jednak także główny wewnętrzny motor wzrostu PKB: wydatki konsumpcyjne gospodarstw domowych. Wyhamuje bowiem wzrost ich dochodów, w szczególności w ujęciu realnym. Jak przewidują uczestnicy naszego konkursu, pogorszenie koniunktury nie zapobiegnie wzrostowi inflacji. Ma ona stopniowo przyspieszać, aż w III kwartale 2019 r. dojdzie do 2,5 proc., czyli do celu inflacyjnego NBP. To jednak nie skłoni go do zmiany stóp procentowych

Najlepsze jest już za nami

Polska gospodarka weszła w fazę spowolnienia, ale będzie ono łagodne. W najbliższych czterech kwartałach, z bieżącym włącznie, wzrost PKB będzie wynosił przeciętnie 4 proc. rok do roku – przewidują uczestnicy konkursu „Parkietu" i „Rzeczpospolitej" na najlepszego analityka makroekonomicznego. To najszersza w kraju sonda wśród ekonomistów, bierze w niej udział niemal 40 indywidualnych analityków i zespołów.

Od czerwca, gdy poprzednio ankietowaliśmy uczestników konkursu, ich prognozy, stały się nieco bardziej optymistyczne. Wtedy przeciętnie zakładali, że w okresie od IV kwartału br. do połowy 2019 r. (to był wówczas koniec horyzontu prognoz) wzrost PKB będzie wynosił średnio 3,9 proc. rok do roku. Obecnie w tym samym okresie oczekują wzrostu gospodarki w tempie 4,1 proc.

Nadzieja w inwestycjach

W I połowie br. PKB Polski rósł jednak w tempie 5,1 proc. rocznie. Spowolnienie jest więc przesądzone, nawet jeśli będzie łagodniejsze, niż wydawało się kilka miesięcy temu.

– Ostatnie odczyty wskaźników makroekonomicznych jednoznacznie pokazują słabnięcie tempa wzrostu gospodarczego. Szczególnie istotny był tu spadek PMI (to ankietowy barometr koniunktury w przemyśle – red.), który odzwierciedlał spadek wartości zamówień z zagranicy. Ostatnie miesiące przyniosły również obniżenie dynamiki wzrostu zatrudnienia, czemu towarzyszą też informacje o mniejszym niż przed rokiem napływie pracowników zza wschodniej granicy – mówi Paweł Radwański, główny ekonomista Raiffeisen Polbanku. – Widać wyraźnie, że w polską gospodarkę uderzyło pogorszenie koniunktury w strefie euro, a także, że napotyka ona coraz większe naturalne bariery wzrostu po stronie podaży pracy.

Mocną stroną gospodarki mogą być w najbliższym czasie inwestycje – głównie dlatego, że wolniej od oczekiwań rosły w poprzednich kwartałach. Szybki wzrost importochłonnych inwestycji w połączeniu ze pogorszeniem koniunktury w strefie euro będą jednak sprawiały, że gospodarce ciążyły będą wyniki handlu zagranicznego. „W ślad za ożywieniem inwestycji, począwszy od III kwartału dynamika importu będzie wyższa od dynamiki eksportu. W konsekwencji wpływ eksportu netto na wzrost PKB stanie się znów ujemny i ta sytuacja utrzyma się w całym horyzoncie prognozy" – napisali w połowie września w raporcie z prognozami na lata 2018–2019 ekonomiści Credit Agricole Bank Polska.

Powszechnie oczekiwany jest też spadek dynamiki wydatków konsumpcyjnych gospodarstw domowych, które były w ostatnich latach głównym motorem wzrostu PKB. Będzie to wypadkowa coraz wolniejszego wzrostu zatrudnienia i stabilizacji, a być może nawet spadku, dynamiki płac.