Choć żadna szczepionka w UE oficjalnie jeszcze nie istnieje, to umowy na dostawy – owszem. Dziś weszła w życie druga umowa Komisji Europejskiej w sprawie szczepionek, tym razem z firmą farmaceutyczną Sanofi-GSK, która umożliwi państwom członkowskim UE zakup do 300 mln szczepionki tej firmy.

Czytaj także: Raport: 51 proc. szczepionek na COVID kupiły bogate kraje

Wcześniej, 27 sierpnia weszła w życie podobna umowa z firmą AstraZeneca, też na 300 mln sztuk szczepionki, a pomyślnie zakończyły się wstępne rozmowy z firmami Johnson & Johnson – 13 sierpnia, CureVac – 18 sierpnia i Moderna – 24 sierpnia.

Niemniej, wiara w możliwości farmacji pozostaje silna. - Wkrótce zostaną zawarte umowy z innymi firmami, dzięki czemu powstanie zdywersyfikowany zestaw potencjalnie skutecznych szczepionek, opartych na różnego rodzaju technologiach, co zwiększy nasze szanse na jak najszybsze znalezienie skutecznego remedium na wirusa – mówi Ursula von der Leyen, przewodnicząca Komisji Europejskiej.

Szczepionka jest tym bardziej wyczekiwana, gdy po wakacjach pojawiły się nowe ogniska choroby, a liczba przypadków np. w Polsce – bije rekordy, podobnie mocno rozwinął się koronawirus u naszych sąsiadów. Umowa jest finansowana z instrumentu wsparcia w sytuacjach nadzwyczajnych, który przeznaczył środki na stworzenie zestawu potencjalnych szczepionek o różnym profilu i wyprodukowanych przez różne firmy.

Jak informuje Bruksela, Sanofi i GSK pracują nad rekombinowaną szczepionką przeciwko korona wirusowi w oparciu o innowacyjne technologie obu firm. Wkładem Sanofi będzie antygen białka S wirusa 19, bazujący na technologii rekombinowanego DNA. Z kolei GSK wniesie technologię adiuwantu, która może zmniejszyć ilość białka szczepionkowego w przeliczeniu na dawkę – co umożliwi produkcję większej ilości dawek szczepionki i objęcie ochroną większej liczby osób. We wrześniu firmy rozpoczęły badanie fazy 1/2, do końca 2020 r. przeprowadzone zostanie badanie fazy 3. Szczepionka mogłaby być dostępna najpóźniej w drugiej połowie 2021 r.

Niestety, sama umowa nie gwarantuje sukcesu, AstraZeneca, z którą Bruksela podpisała pierwszą umowę, wstrzymała we wrześniu testy kliniczne potencjalnej szczepionki na Covid-19, w związku z wystąpieniem "niewyjaśnionej" choroby u jednego z uczestników testów. Komisja Europejska zebrała od 4 maja 2020 r. blisko 16 mld euro w ramach globalnej walki z koroanwirusem – środki będą przeznaczone na szczepionki również dla krajów poza UE.

150 mln euro na produkty medyczne

Umowy na przyszłe szczepionki to nie jedyny wkład Unii w walkę z pandemią, również dziś poinformowała, że dorzuci 150 mln euro na transport do Europy podstawowych produktów medycznych. W tym wypadku do pomocy zakwalifikuje się też Wielka Brytania.

Za pośrednictwem instrumentu wsparcia w sytuacjach nadzwyczajnych UE sfinansowała już od kwietnia do września transporty ładunków, leków i sprzętu medycznego, np. dostawy tysiąca ton środków ochrony indywidualnej do Czech i Słowacji, czy ponad 400 ton gogli, fartuchów, masek i odzieży ochronnej na Litwę.

- Sfinansowaliśmy transport podstawowych produktów medycznych w całej UE. Artykuły te zostały dostarczone tam, gdzie były najbardziej potrzebne, jako wsparcie dla krajowych działań na rzecz ratowania życia i pomoc w lepszym wyposażeniu szpitali i personelu służby zdrowia – mówi Janez Lenarčič, komisarz do spraw zarządzania kryzysowego.

Pula 150 mln euro to część budżetu 220 mln euro udostępnionej w kwietniu 2020 r. na wsparcie właśnie transportu produktów medycznych, transferu pacjentów między państwami członkowskimi UE lub z państw UE do krajów sąsiadujących, wreszcie - transportu personelu medycznego na podobnych trasach.

Całkowity budżet instrumentu wsparcia w sytuacjach nadzwyczajnych wynosi 2,7 mld euro, ma pozwalać na skoordynowane zaspokajanie potrzeb na szczeblu ogólnoeuropejskim i łagodzenie bezpośrednich skutków pandemii. Należy on do unijnej polityki wsparcia, podobnie jak instrument Unijny Mechanizm Ochrony Ludności, w tym rescEU, wspólne procedury udzielania zamówień i inicjatywa inwestycyjna w odpowiedzi na koronawirusa.