Rozbudowa i modernizacja litewskiej rafinerii Orlenu daje szanse na jej dłuższy żywot. Nie tylko ze względu na zaostrzające się od 2020 r. normy środowiskowe. Chodzi także o kurczący się rynek na produkty ciężkie powstające z przerobu ropy naftowej.
Inwestycja w Możejki pozostałaby jednak w sferze marzeń zarządu tamtejszej rafinerii, gdyby nie przełom w stosunkach polsko-litewskich. Kością niezgody był zdemontowany przez Koleje Litewskie przed dekadą 19-kilometrowy odcinek torów łączący rafinerię PKN z łotewskim Renge. Przez ten okres Orlen był zmuszony korzystać z alternatywnej trasy o długości 150 kilometrów (przy wyższych stawkach narzuconych przez kolejowego monopolistę, by wysyłać produkty z Możejek na rynki bałtyckie, do Polski i w świat. We wtorek rozpoczął się proces ich odbudowy. Pierwszy transport pojedzie tym odcinkiem pod koniec 2019 r.
Koszty logistyki przez lata zjadały marże Możejek, zwłaszcza przy niekorzystnych warunkach makroekonomicznych. Były wręcz powodem rozważań o sprzedaży tego biznesu. Dziś Orlen zapewnia, że nie ma takich planów. – Rafineria już wyszła na zero. Analizujemy możliwości jej rozwoju, bo to może być inwestycja ważna nie tylko dla Polski, ale także dla całego regionu państw bałtyckich – mówi Obajtek.
Począwszy od 2006 roku zakup Możejek pochłonął łącznie 9,3 mld zł. Przez lata włożono zaś w rafinerię kolejne 3 mld zł. PKN podaje, że skumulowana EBITDA przed odpisami aktualizującymi od 2007 r. wyniosła 4,5 mld zł. W 2017 r. EBITDA LIFO Możejek sięgnęła 1,1mld zł.
Odbudowa torów to efekt wygranej Orlen Lietuva skarżącej się do KE na monopolistyczne praktyki litewskich kolei (nakazano odbudowę torów do Renge i zasądzono grzywnę). Ale jest to transakcja wiązana. Orlen podpisał z litewskimi kolejami wieloletnią umowę na przewóz produktów do Polski. Chodzi głównie o diesla, na który zapotrzebowanie w naszym kraju wzrosło o ok. 40 proc. pomiędzy 2015 r., a 2018 r.
Szczegóły dotyczące kontraktu objęte są tajemnicą. Skutkiem ma być znacząco większe ilości diesla transportowane koleją z Możejek nad Wisłę (Orlen nie ujawnia na razie miejsca przeładunku). Dziś łącznie do Polski trafia 0,7 mln ton gotowych produktów z ok. 10 mln ton ropy przerabianej rocznie w litewskim zakładzie. Docelowo jest mowa o kilkuset tysiącach ton więcej trafiających z Możejek na nasz rynek. Sama umowa z Kolejami Litewskimi ma gwarantować przesył kilkuset tysięcy ton dodatkowo. – Warunki kontraktu są dla nas atrakcyjne – zapewnia Obajtek, ale nie podaje ani stawek, ani wygenerowanych dzięki temu rocznych oszczędności. – Ale to dobra umowa także dla Litwinów. Zyskują oni gwarancje większej ilości przewożonych paliw i pewność, że po odbudowie torów do Renge nie uciekniemy z całym transportem przez Łotwę – dodaje szef PKN.
