12,5 mld zł strat w wyniku powodzi

Tomasz Siemoniak przedstawił sejmowej Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych informację o pomocy finansowej udzielanej poszkodowanym osobom w ubiegłorocznych powodziach.

W trakcie powodzi poszkodowanych zostało ponad 66 tys. rodzin (czyli około 266 tys. osób), a 14,5 tys. z nich ewakuowano. Straty poniosło 811 gmin oraz blisko 1,4 tys. przedsiębiorców. Żywioł zniszczył lub uszkodził prawie 18,2 tys. budynków mieszkalnych oraz ponad 800 szkół i 160 przedszkoli. Powódź uszkodziła także ponad 10 tys. km dróg gminnych, powiatowych i wojewódzkich, 1,6 tys. mostów i przepustów, 166 oczyszczalni ścieków, przeszło 210 km sieci wodociągowej, 50 km sieci energetycznej i 196 km sieci telekomunikacyjnej. Żywioł dotknął ponad 105 tys. gospodarstw rolnych. Woda zalała prawie 683 tys. ha ziemi (m.in. gruntów ornych, pastwisk, łąk). Ponad 1,3 tys. km wałów przeciwpowodziowych zostało uszkodzonych lub zniszczonych.

Pieniądze na akcję przeciwpowodziową

W pierwszej kolejności, z budżetu państwa uruchomiono środki dla jednostek samorządu terytorialnego na sfinansowanie wydatków związanych z prowadzoną akcją przeciwpowodziową. Już 19 maja 2010 r. rząd podjął decyzję o przekazaniu, wstępnie kwoty 43,5 mln zł dla samorządów, na wsparcie działań związanych z walką z żywiołem. Ze środków tych jednostki z województw: dolnośląskiego, lubelskiego, małopolskiego, opolskiego, podkarpackiego, śląskiego i świętokrzyskiego mogły sfinansować najpilniejsze zadania przeciwpowodziowe, w tym zakup paliwa, środków dezynfekcyjnych, zwrot kosztów transportu osób ewakuowanych, a także żywności i ubrań. W sumie, na akcję przeciwpowodziową rząd przeznaczył w 2010 r. kwotę ponad 201 mln zł.

Pomoc finansowa rządu dla powodzian

Rząd przyznał również środki finansowe na bezzwrotne zasiłki celowe dla osób i rodzin, które w wyniku powodzi poniosły straty w gospodarstwach domowych. Natychmiast po powodzi wypłacane były zasiłki do 6 tys. zł, na zaspokojenie najpilniejszych potrzeb (zakup żywności, leków, wody butelkowanej). Na tego typu pomoc rząd przeznaczył w 2010 r. łącznie prawie 152 mln zł. Po oszacowaniu strat w budynkach mieszkalnych, poszkodowani nadal otrzymują pomoc finansową z budżetu państwa w kwotach: do 20 tys. zł, do 100 tys. zł oraz do 300 tys. zł.

Kwota uruchomionych przez rząd środków na zasiłki celowe dla osób i rodzin poszkodowanych w wyniku klęsk żywiołowych wyniosła w 2010 r. łącznie ponad 750 mln zł. Pomoc finansowa jest nadal udzielana także i w tym roku. Tylko w pierwszym kwartale 2011 r. zostały przekazane kolejne środki z rezerwy celowej budżetu państwa na wypłatę zasiłków celowych, w wysokości łącznie ponad 106 mln zł. W sumie z rezerwy celowej MSWiA przekazało dotąd na zasiłki dla powodzian ponad 856 mln zł, w tym prawie 705 mln zł na remonty i odbudowę zniszczonych domów.

Maksymalna kwota pomocy uzależniona jest od wielkości szkód ustalonych przez rzeczoznawcę majątkowego. Z pomocy finansowej mogą skorzystać osoby poszkodowane przez powodzie oraz osuwiska ziemi.

Pieniądze na odbudowę zniszczeń w infrastrukturze komunalnej

Gminy, powiaty i samorządy województw poszkodowane przez ubiegłoroczne powodzie otrzymały jeszcze w 2010 r. dotacje w wysokości łącznie ponad 686 mln zł. Pomoc dla samorządów jest kontynuowana również w tym roku. W ramach tegorocznego budżetu dla poszkodowanych w 2010 r. jednostek samorządu terytorialnego rząd uruchomił kwotę ponad 560 mln zł. MSWiA przekazało dotąd na odbudowę lub remonty samorządowej infrastruktury komunalnej łącznie 1 mld 246 mln.

Ponadto, najbardziej poszkodowane gminy z województw: dolnośląskiego, mazowieckiego, małopolskiego, opolskiego, podkarpackiego, śląskiego, lubelskiego i świętokrzyskiego otrzymały wsparcie finansowe w ramach tzw. „Rządowego programu 3 x 200". Tylko, ze znajdującej się w dyspozycji ministra spraw wewnętrznych i administracji rezerwy celowej na przeciwdziałanie i usuwanie skutków klęsk żywiołowych, 18 samorządów otrzymało, w ramach powyższych kwot, dotacje na łączną kwotę około 200 mln zł. Program „3 x 200" pozwala na odbudowę infrastruktury komunalnej w 18 gminach, najbardziej poszkodowanych przez ubiegłoroczne powodzie. Planowana jest w szczególności odbudowa infrastruktury wodociągowej i kanalizacyjnej, infrastruktury drogowo-mostowej, obiektów użyteczności publicznej, np. stadionów, bibliotek, domów kultury.

W związku ze stratami jakie spowodowała powódź w infrastrukturze komunalnej jednostek samorządu terytorialnego, szef MSWiA w uzgodnieniu z ministrem rozwoju regionalnego i ministrem środowiska oraz wojewodami opracował listę najbardziej poszkodowanych gmin. Lista ta obejmuje 18 samorządów z 8 województw.

Projektem objęte są gminy: Bogatynia, Wilków, Lanckorona, Limanowa, Szczucin, Szczurowa, Wietrzychowice, Gąbin, Słubice, Cisek, Gorzyce, Ropczyce, Czechowice – Dziedzice, Bieruń, oraz miasta: Sandomierz, Jasło, Bielsko-Biała i Tarnobrzeg.

Na realizację projektu przewidziano ogółem ok. 600 mln zł. Pieniądze pochodzą z trzech źródeł: 200 mln zł z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, 200 mln zł z rezerwy celowej budżetu państwa, którą dysponuje MSWiA oraz 200 mln zł ze środków unijnych.

Program, który rozpoczęto w 2010 roku będzie realizowany do 2012 roku.

Przeciwdziałanie powodziom w przyszłości

Z rezerwy celowej budżetu państwa na przeciwdziałanie i usuwanie skutków klęsk żywiołowych finansowane są również zadania związane z zabezpieczeniem kraju przed powodzią. Pieniądze są przeznaczane w szczególności na modernizację i odbudowę walów przeciwpowodziowych oraz regulację potoków. W 2010 r. Regionalne Zarządy Gospodarki Wodnej otrzymały na ten cel ponad 72 mln zł, a w pierwszym kwartale tego roku – prawie 70 mln zł. Wojewódzkie Zarządy Melioracji i Urządzeń Wodnych otrzymały odpowiednio: 295,4 mln zł w 2010 r. i do tej pory 116,6 mln zł w 2011 roku.

Pomoc unijna dla Polski

23 lipca 2010 r. rząd złożył wniosek o uruchomienie środków z Funduszu Solidarności Unii Europejskiej na usuwanie skutków zeszłorocznej powodzi. 15 grudnia 2010 r. wniosek został zaakceptowany przez Komisję Europejską, z propozycją przyznania Polsce ponad 105, 5 mln euro. Propozycję Komisji Europejskiej zatwierdził 6 kwietnia 2011 r. Parlament Europejski. Środki te przekazane zostaną na podstawie umowy zawartej pomiędzy Unią Europejską, reprezentowaną przez Komisję, a rządem RP.

Środki Funduszu Solidarności będą mogły być wykorzystane przez okres 12 miesięcy od dnia ich przekazania, na finansowanie inwestycji związanych z usuwaniem skutków powodzi z maja i czerwca 2010 r. Z pieniędzy pochodzących z funduszu można pokryć część wydatków publicznych, związanych z usuwaniem szkód powodziowych w obiektach użyteczności publicznej. Wsparcie ze środków unijnych pozwoli na sfinansowanie niezbędnych napraw w infrastrukturze energetycznej, wodociągowej i kanalizacyjnej, a także w telekomunikacji, transporcie drogowym, w służbie zdrowia i szkolnictwie. Dotacja może być również przeznaczona na pokrycie kosztów działań służb ratowniczych na terenach powodziowych oraz prac związanych z ochroną obiektów dziedzictwa kulturowego. Ze środków funduszu nie są finansowane szkody w infrastrukturze komunalnej, które podlegają ubezpieczeniu. Nie jest również możliwe pokrycie strat prywatnych.

O powodzi czytaj także w serwisach:

» Samorząd » Zadania » Zarządzanie kryzysowe