Tak jak rój pszczół ma swój zbiorowy, rodzący się dopiero w tłumie, rozum kierujący jego lotem, tak chóry oburzonych i poruszonych, choćby zbiegli się z różnych miejsc i chcieli wykrzyczeć zupełnie co innego, podporządkowuje się w końcu nieistniejącemu dyrygentowi. Tym razem w jego partyturze było zapisane tylko jedno słowo: koniec. Cywilizacji, Kościoła, Francji, Europy – tu melodia znowu się rozmywa.
Ale to nie pożar katedry Notre Dame był prawdziwym symbolem, dowodem na cokolwiek. Będzie nim dopiero jej odbudowa. Bo nawet jeżeli do niej dojdzie, to, co powstanie, będzie tylko atrapą. Hołdem złożonym przyzwyczajeniu i sentymentowi, zaklejeniem niepokojącej dziury w krajobrazie. Nie sam pożar, tylko sprzątanie po nim, będzie prawdziwym symbolem końca. Końca wielkiego milczenia, z którego wyrosły ta i setki innych katedr.