Wakacyjna apteczka i babcine rady

Biegunka, skaleczenia, otarcia, ukąszenia – kłopoty ze zdrowiem mogą się przytrafić także na urlopie. Wielu z nich można zapobiec. Przyda się też podstawowy zestaw leków

Publikacja: 17.08.2011 02:00

Do chłodnej wody nie należy wchodzić zbyt szybko, grozi to bowiem szokiem termicznym

Do chłodnej wody nie należy wchodzić zbyt szybko, grozi to bowiem szokiem termicznym

Foto: Fotorzepa, Dariusz Majgier DM Dariusz Majgier

Wybierając się w góry, warto pamiętać o spakowaniu przede wszystkim bandaży i plastrów na odciski. Zakładając złe obuwie na wycieczkę, trzeba się liczyć ze złamaniami, zwichnięciami czy otarciami. Pogoda w górach jest zmienna i wyjście na szlak w klapkach może się okazać niebezpieczne. Buty powinny mieć grubą i twardą podeszwę i dobrze trzymać kostkę. Powinno się też włożyć bawełniane skarpety, które będą chronić skórę stóp przed odparzeniami i pęcherzami. A gdy na stopach pojawią się pęcherze, nie wolno ich przekłuwać.

Nad morzem oparzenia

Na plaży najczęściej dochodzi do oparzeń słonecznych, przegrzania organizmu. Niezbędne jest smarowanie się kremami z filtrem i ochranianie głowy przed słońcem. Warto też pamiętać o kilku zasadach. Nie należy wchodzić do morza natychmiast po opalaniu, ponieważ można doznać szoku termicznego i odruchowego skurczu mięśni, który u osób np. chorych na serce może spowodować nawet zatrzymanie akcji serca.

Wchodząc do wody, warto wcześniej obejrzeć dno, gdyż szkło lub inne ostre przedmioty mogą zranić stopy. Sklepy oferują gumowe buty, które ochronią przed skaleczeniem i można w nich pływać. Wszystkie rany oraz rozcięcia skóry należy dokładnie umyć wodą z mydłem, przetrzeć wodą utlenioną i założyć jałowy opatrunek.

Również owady potrafią bardzo dokuczyć wczasowiczom. Należy pamiętać, by nie drażnić os, szerszeni, pszczół. Ponadto niewskazane jest chodzenie boso po trawie, bo gniazda niektórych gatunków z rodziny osowatych znajdują się w ziemi. Przed owadami zabezpieczyć trzeba także jedzenie, szczególnie owoce i słodycze. Żywność powinna być dokładnie przykryta i schowana, a butelki z napojami i puszki zakryte. Nieopatrzne połknięcie osy grozi nawet śmiercią.

W przypadku gdy dojdzie do użądlenia, można przyłożyć w to miejsce zimny okład albo posmarować ranę octem, by złagodzić ból. Innym sprawdzonym domowym i szybkim sposobem jest okład z roztworu sody oczyszczonej, która działa przeciwbólowo i przeciwzapalnie. Żądło należy usunąć. Przyda się pęseta, wapno i środki przeciwhistaminowe, które złagodzą objawy, na wszelki wypadek zawsze warto mieć też adrenalinę w strzykawce z samowyzwalaczem.

U osób uczulonych zwykle obrzęk jest dużo większy, może pojawić się pokrzywka, świąd dłoni oraz stóp, nudności, wymioty, spadek ciśnienia.

Gdy tego typu dolegliwości wystąpią po raz pierwszy, należy jak najszybciej udać się do lekarza lub wezwać pogotowie. Gdy owad użądli osobę uczuloną na jad, także trzeba jak najszybciej wezwać karetkę.

Liczy się czas, ponieważ wstrząs anafilaktyczny ma nieprzewidywalny przebieg. Lekiem ratującym życie przy gwałtownej reakcji na jad owadów jest adrenalina, a nie każdy uczulony ma ją przy sobie.

Wstrząs anafilaktyczny objawia się obrzękiem krtani, spadkiem ciśnienia, kołataniem serca, omdleniem, a nawet utratą przytomności. Osoby uczulone na jad powinny wyposażyć się w zestaw pierwszej pomocy: pęsetę do usuwania żądła, automatyczną strzykawkę z adrenaliną oraz preparat sterydowy i rozkurczający oskrzela w aerozolu wziewnym. Na rynku dostępne są już tzw. ampułko-strzykawki z adrenaliną w dwóch wersjach: dla dorosłych i dla dzieci.

Na biegunkę marchwianka

Zmorą szczególnie zagranicznych wyjazdów jest biegunka, która dopada urlopowiczów najczęściej drugiego lub trzeciego dnia po przyjeździe.

Spowodowana jest zwykle innym klimatem, jedzeniem, wodą i zazwyczaj przechodzi po kilku dniach. Na tę dolegliwość poleca się m.in. picie dużej ilości lekko osolonej wody, czarnej i zielonej herbaty, ograniczenie jedzenia i marchwiankę – zupę, którą gotuje się trzy godziny z kilograma obranej i pokrojonej marchwi w litrze wody, następnie dopełnia do objętości litra przegotowaną wodą, lekko soli oraz słodzi, a potem przeciera przez sito. Jest skuteczna i można ją podawać zarówno małym dzieciom, jak i dorosłym. Do lekarza należy pójść, jeśli biegunka nie ustępuje po trzech dniach u dorosłych i po 24 godzinach u dzieci. By zapobiec tej dolegliwości, należy przestrzegać kilku reguł. Trzeba unikać potraw nieznanego pochodzenia, dbać o higienę, nie pić wody z nieznanego źródła, nie jeść niemytych warzyw i owoców oraz unikać barów, restauracji, które już na pierwszy rzut oka wydają się podejrzane.

Lekko na wakacjach

Osoby, które są na diecie lub dbają o linię, powinny z uwagą wybierać posiłki. Zamiast smażonych ryb, frytek, pizzy lepiej zjeść grillowaną rybę z sałatką z warzyw lub sałatkę z gotowanym kurczakiem, chłodniki na bazie kefiru. Zamiast paluszków czy orzeszków wziąć na plażę zdrowe przekąski.

– Zdecydowanie lepszym rozwiązaniem będą niskokaloryczne przekąski bogate w błonnik, który reguluje procesy trawienia i utrudnia przyswajanie tłuszczów. Mogą to być np. zielone ogórki, sałata lodowa lub grejpfruty – doradza Zofia Urbańczyk, dietetyk Naturhouse.

Warto także pamiętać o świeżych owocach, które są nie tylko smaczne i pełne witamin, ale też mają wartości dietetyczne. Do takich zdrowych przysmaków należą arbuzy, wiśnie, truskawki, maliny oraz śliwki. Przekąskami, które nieco ochronią nas przed szkodliwym działaniem promieni słonecznych, są warzywa i owoce zawierające beta-karoten, np. marchew, pomidor.

By nie doprowadzić do przegrzania i odwodnienia organizmu, każdego dnia należy wypijać minimum dwa litry schłodzonej wody. Wraz ze wzrostem temperatury pojawia się większe zapotrzebowanie na płyny. Przy 30 st. C specjaliści zalecają picie co najmniej 3 litrów wody na dobę. Ale nie wszystkie wody butelkowane mają takie same właściwości zdrowotne.

– Najlepsza jest woda średnio zmineralizowana, która uzupełnia poziom minerałów, przede wszystkim magnezu i wapnia. Przed zakupem sprawdźmy na etykiecie informację o poziomie mineralizacji. Jeśli jest mniejszy niż 1000 mg/l, oznacza to, że mamy do czynienia z wodą źródlaną o znikomych właściwościach zdrowotnych – mówi dietetyk Naturhouse.

Naturalne wody mineralne ze względu na stopień mineralizacji dzielą się na nisko- (do 500 mg/l), średnio- (500–1500 mg/l) i wysoko zmineralizowane (powyżej 1500 mg/l). W wodach źródlanych mineralizacja jest znacznie niższa, przez co nie dostarczają one odpowiedniej ilości niezbędnych pierwiastków i mają znikome właściwości zdrowotne. Nie oznacza to jednak, że wody wysoko zmineralizowane są najbardziej zalecane, gdyż nadmiar minerałów może się gromadzić w wątrobie lub nerkach. Ten rodzaj wód przeznaczony jest np. dla osób czynnie uprawiających sport lub pracujących fizycznie.

– Dzieciom polecałabym wody nisko zmineralizowane, a osobom dorosłym średnio zmineralizowane ze względu na optymalną ilość cennych pierwiastków – radzi Urbańczyk. Oprócz stopnia mineralizacji warto sprawdzić, jakie minerały zawiera woda. Ważnymi elektrolitami są przede wszystkim: magnez, wapń, sód, siarczany, węglowodany oraz żelazo. Dobra woda pokrywa 15 proc. dziennego zapotrzebowania organizmu na dany pierwiastek. – Sprawdźmy także, czy ma min. 50 mg/l magnezu i 150 mg/l wapnia, ponieważ regularne uzupełnianie tych minerałów ma szczególne znaczenie dla naszego zdrowia – dodaje.

 

Wybierając się w góry, warto pamiętać o spakowaniu przede wszystkim bandaży i plastrów na odciski. Zakładając złe obuwie na wycieczkę, trzeba się liczyć ze złamaniami, zwichnięciami czy otarciami. Pogoda w górach jest zmienna i wyjście na szlak w klapkach może się okazać niebezpieczne. Buty powinny mieć grubą i twardą podeszwę i dobrze trzymać kostkę. Powinno się też włożyć bawełniane skarpety, które będą chronić skórę stóp przed odparzeniami i pęcherzami. A gdy na stopach pojawią się pęcherze, nie wolno ich przekłuwać.

Pozostało jeszcze 91% artykułu
Kultura
„Rytuał”, czyli tajemnica Karkonoszy. Rozmowa z Wojciechem Chmielarzem
Materiał Promocyjny
Mieszkania na wynajem. Inwestowanie w nieruchomości dla wytrawnych
Kultura
Meksyk, śmierć i literatura. Rozmowa z Tomaszem Pindlem
Kultura
Dzień Dziecka w Muzeum Gazowni Warszawskiej
Kultura
Kultura designu w dobie kryzysu klimatycznego
Kultura
Noc Muzeów 2025. W Krakowie już w piątek, w innych miastach tradycyjnie w sobotę