Rzecznicy konsumentów funkcjonują od 1999 roku. Stworzenie tej instytucji było związane z reformą administracyjną, w ramach której powstały powiaty. Obecnie w kraju działa 371 rzeczników konsumentów. Znajdziemy ich w niemal wszystkich starostwach powiatowych i urzędach miejskich miast na prawach powiatu. W przypadku sporu z nieuczciwym sprzedawcą lub usługodawcą każdy konsument może liczyć na bezpłatną pomoc miejskiego lub powiatowego rzecznika konsumentów.
Od 15 lat rzecznicy udzielają porad prawnych, interweniują u przedsiębiorców (np. poprzez przeprowadzenie mediacji lub pouczenie), pomagają w przygotowaniu pozwu, mogą też wystąpić z powództwem w postępowaniu indywidualnym lub grupowym.
Porady w centrum zainteresowania
Najczęstszą formą działania rzeczników jest udzielanie porad prawnych. W ciągu 15 lat konsumenci skorzystali z tego typu pomocy ponad 3 mln razy. Liczba porad udzielanych przez rzeczników od lat stale rośnie. W roku 2002 konsumenci prosili o konsultację prawną 98 384 razy, a w 2012 roku już 444 391 razy.
Inną formą działania rzeczników jest interweniowanie u przedsiębiorców m.in. w formie pouczenia, mediacji. Do tej pory korzystali oni z tej możliwości w ponad 450 tys. przypadkach (w 2002 r. - 19 751, a w 2012 r. – 54 891).
Ponadto od początku swojej działalności rzecznicy przygotowali blisko 30 tys. pozwów i powództw w sprawach indywidualnych (w 2002 r. – 1 339, a w 2012 r. – 4 407).