Polskie kopalnie dostosują się do koniunktury na węgiel

- Polskie weto dla Mapy Drogowej 2050 w sprawie zwiększenia celów redukcji emisji CO2 oceniam bardzo dobrze. Szkoda tylko, że Polska była w tym sama, bo to dało argument komisarz ds. klimatu Connie Hedegaard, że Polska przeszkadza innym – mówił podczas wtorkowego forum Janusz Steinhoff, były wicepremier i minister gospodarki w rządzie Jerzego Buzka. – Ja nie miałbym nic przeciwko zmianom, gdyby godził się na nie cały świat, a nie tylko UE, która musi uwzględniać swoją specyfikę, w tym polską. Jeśli sama Europa przyjmie restrykcyjne ograniczenia, to po prostu część przemysłu przeniesie się do Chin czy Indii, a więc emisja CO2 przeniesie się geograficznie, a na dodatek będzie wracać, bo przecież transport też jest źródłem emisji CO2 – tłumaczył. Dodał, że przyjęty obecnie poziom redukcji emisji CO2 o 20 proc. do roku 2020 jest tym kierunkiem, w którym trzeba iść, bo nie jest on szkodliwy dla gospodarki. Zwłaszcza, że UE nie stosuje ochrony rynku węgla kamiennego.

Przed importem węgla nie uciekniemy

Raport Międzynarodowej Agencji Energii o światowym rynku węgla ogłoszony niedawno w Katowicach wskazuje na to, że globalne zapotrzebowanie na czarne złoto będzie rosło. Polskie spólki węglowe chcą sprostać wymaganiom rynku i wszystkie planują w ciągu kilku – kilkunastu lat zwiększenie produkcji węgla.

- Planujemy wzrost wydobycia z obecnych ok. 39 mln ton rocznie do ponad 40 mln ton w 2016 r. i 42-43 mln ton w latach 2018-2020 – powiedział Leszek Kloc, dyrektor pionu produkcji Kompanii Węglowej, największej firmy z branży w UE. – Mamy 15 kopalń, 23 złoża i  1,2 mld ton operatywnych zasobów węgla do wydobycia systemami ścianowymi. Ale tu ważny jest przede wszystkim efekt ekonomiczny. I nasze zamierzenia muszą przynosić takie efekty. Ale potencjał, jaki w Polsce mamy, musimy dobrze wykorzystać. W 2011 r. ok. 10 proc. naszej produkcji trafiło na eksport, w tym roku będzie podobnie – dodał przyznając, że Polska potrzebuje polskiego węgla, co pokazuje rosnący import.

- Na świecie teraz szybciej rośnie podaż niż popyt, a to na polskich kopalniach wymusza nie tylko wzrost produkcji, ale i efektywności. Kopalnia to nie piekarnia, która łatwo może zmniejszyć czy zwiększyć produkcję. Nie można jednoznacznie określać wzrostu wydobycia, bo trzeba wiedzieć, ile paliwa się sprzeda – mówił Roman Łój, prezes Katowickiego holdingu Węglowego. – A bardzo kosztowne inwestycje to mniejsza rentowność i droższy węgiel. W kontekście tego, co dzieje się w Europie, dla węgla jest duży znak zapytania, ale oczywiście wiele będzie też zależało od naszej determinacji. Mimo wszystko produkcja musi być elastyczna – dodał.

Zdaniem Lecha Tora, wiceprezesa Bogdanki, ważnym celem jest zmniejszenie kosztów wydobycia przy jednoczesnym wzroście produkcji. – U nas docelowo na koniec 2014 r. ma to być 11,5 mln ton rocznie. Wtedy będziemy mieć ok. 15 proc. udziału w polskim rynku tego paliwa – mówił Tor. Bogdanka bowiem rozbudowuje kopalnię o pole Stefanów, dzięki czemu podwojenie obecnej produkcji będzie możliwe. Zdaniem Tora Polska musi mieć na uwadze bliskość Rosji, z której przyjeżdża do nas najwięcej węgla importowanego. – Trzeba mieć na uwadze tani węgiel z odkrywek w Mongolii, czy tani surowiec z USA i Kolumbii. Ale na dziś mamy deficyt krajowego węgla, stąd ten rosnący import – mówił Tor.

Zdaniem wiceprezesa Węglokoksu, Wojciecha Stępnia to także dlatego maleje eksport polskiego węgla, co najbardziej odczuwa Węglokoks, główny eksporter polskiego czarnego złota. - Sprzedajemy węgiel za granicę od kilkudziesięciu lat i o ile w 2010 r. było to 9 mln ton, to w 2011 r. już niespełna 5 mln ton. To wypadkowa kilku czynników. Oczywiście więcej węgla bardzo by nas cieszyło, ale musimy patrzeć realnie na możliwości naszych firm wydobywczych – mówił podczas forum Polski Węgiel Wojciech Stępień. – Dlatego Węglokoks stara się zdywersyfikować swoją działalność i stąd nasze ostatnie akwizycje – dodał. Węglokoks kupił m.in. od Kompanii Węglowej Hutę Łabędy za prawie 300 mln zł. Stępień przyznał jednak, że gdy mówi się o światowym rynku węgla, to w grę wchodzą niesamowite wartości. Światowa produkcja roczna to bowiem 6,7 mld ton (z czego ponad połowa przypada na Chiny), a eksport morski to 950 mln ton. – dlatego przed importem węgla do Polski nie uciekniemy – podkreślił wiceprezes Węglokoksu.

Jak zadziałają producenci maszyn?

- Mongolia to taki Kuwejt, tylko węglowy – zauważył Marek Mika, dyrektor ds. rozwoju rynków w grupie Kopex produkującej maszyny górnicze. – Tyle, że nie ma tam tak naprawdę infrastruktury do wywozu paliwa i tak będzie przez najbliższe lata. Najbliżej mają tam Chiny i dlatego to głównie one wejdą w ten rynek, już teraz powstaje połączenie kolejowe o przepustowości 20 mln ton węgla. A to dlatego, że Chiny choć są największym producentem węgla kamiennego, to są też jego głównym importerem – podkreślił. Dodał, że wchodząc na rynek mongolski trzeba jednocześnie liczyć się z budową dróg i linii kolejowych, a to Chinom się opłaca. – A my jednak jesteśmy na to trochę za mali – powiedział Mika.

- My jesteśmy największym kibicem polskiego przemysłu węglowego, dlatego skupiamy się na tym, by opracowywać jak najbardziej efektywne systemy dla naszych kopalń – mówił Waldemar Łaski, prezes Famuru. Dodał, że ze względów etycznych Famur nie planuje działania na rynku chińskim (chodzi o podróbki), a inwestycje w Mongolii to duże koszty.

- W Polsce potrzebne jest wspólne działanie producentów maszyn i kopalń. Bo wiedza górnicza w Polsce to jest nasz skarb. O to pytają za granicą. I to jest nasze wyzwanie – uważa szef Famuru. Dodał, że polskie kopalnie to dla producentów maszyn baza infrastrukturalna i tak jest wszędzie na świecie. – Bo świat patrzy na rozwój, a nie na CO2 – powiedział prezes Łaski.

W tym roku polskie kopalnie węgla kamiennego planują wydać na inwestycje ok. 3,5 mld zł. - Liczymy, że spora część tej sumy trafi do nas – nie ukrywał Marek Mika.

- Ale to wciąż mało, bo odpowiada budowie niewielkiej kopalni. A sęk w tym, że są problemy z finansowaniem polskiego górnictwa. I to jest fenomen, bo nigdzie na świecie nikt za własne pieniądze nie kopie węgla, a nasze spółki węglowe muszą. A na współpracy z kopalniami nikt jeszcze nie stracił – przekonywał Waldemar Łaski.