Gazprom tnie inwestycje

„Zgodnie z planem finansowym na 2019 r. wysokość zagranicznych pożyczek wyniesie 297,761 mld rubli (dziś to 4,54 mld dol.). Przyjęty plan finansowy zakłada pokrycie wszystkich zobowiązań Gazpromu bez deficytu, w pełnym rozmiarze" – głosi komunikat firmy.

Jak przypomina agencja Prime, w tym roku koncern pożyczył za granicą 518 mld rubli (7,89 mld dol.). Wraz ze spadkiem zaciąganych długów zmniejszy się wielkość inwestycji. Zatwierdzony program inwestycyjny na 2018 r. sięga 1,496 bln rubli (22,8 mld dol.). Jeszcze na początku listopada prezes Aleksiej Miller informował, że koncern zamierza wydać na nie 1,4 bln rubli (dziś to 20 mld dol.).

W najnowszym komunikacie poziom inwestycji został obniżony do 1,326 bln rubli. „W tym nakłady inwestycyjne wyniosą 963 mld rubli (14,7 mld dol.), wydatki na zakup aktywów – 151,5 mld rubli, a lokaty długoterminowe – 211,2 mld rubli".

Koncern potrzebuje pieniędzy na inwestycje zagraniczne – gazociągi do Chin, Turcji i Niemiec. Gazociąg do Chin (Siła Syberii) to najdroższy projekt w historii Gazpromu. Oficjalnie ma kosztować (wraz z uruchomieniem wydobycia z nowego złoża w Jakucji) ponad 40 mld dol.

Chińczycy nie zgodzili się udzielić Rosjanom kredytu, więc całość sfinansuje Gazprom. Pierwszy gaz ma popłynąć w 2019 r., a docelowa moc po 2031 r. sięgnie 38 mld m3 rocznie. Budowa gazociągu to ogromne wyzwanie; rura o średnicy 1,42 m przejdzie przez trzy regiony Rosji o bardzo trudnych warunkach klimatycznych i ubogiej infrastrukturze. Akcjonariusze mniejszościowi Gazpromu do dziś nie mają dokładnych informacji o kosztach tego projektu.

Michaił Karczemkin, niezależny ekspert gazowy, już w marcu na łamach magazynu „Forbes" zwracał uwagę, że choć Gazprom skrócił o około jedną trzecią trasę chińskiej rury, to koszty pozostały bez zmian. Powodem są drogie kontrakty z podwykonawcami.

Potwierdzili to też Aleks Fek i Anna Kotelnikowa, analitycy Sbierbank CIB inwestycyjnej części Sbierbanku, którzy w raporcie z maja napisali: „Odkryliśmy, że decyzje (władz – red.) Gazpromu stają się całkowicie zrozumiałe, jeżeli założyć, że koncern jest zarządzany w interesach swoich podwykonawców, a nie, by otrzymać komercyjny zysk".

Fek i Kotelnikowa podliczyli, że trzy zagraniczne gazociągi – Siła Syberii Nord Stream 2 i Turecki Potok – będą kosztowały Gazprom łącznie 93,4 mld dolarów. Na tych projektach nie zarobią akcjonariusze koncernu, ale podwykonawcy – wśród nich firmy najbliższych ludzi prezydenta Rosji – Strojgazmontaż Arkadija Rotenberga i Strojtransnieftiegaz, którego połowa należy do Gennadija Timczenki. Obaj miliarderzy od 2014 r. otwierają listę Rosjan objętych zachodnimi sankcjami.

W wypadku Siły Syberii analitycy zwrócili uwagę, że o wiele ekonomiczniej było wybrać projekt znany jako gazociąg Ałtaj. Dlaczego? Długość rury byłaby podobna, ale gaz płynąłby ze złoża, które już jest wykorzystywane. Tymczasem Siła Syberii będzie transportować surowiec z nowych złóż. A ich uruchomienie to dodatkowe 20 mld dol.

Dlaczego Gazprom wybrał więc droższy projekt? Bo tak było wygodnie głównym podwykonawcom. Firmy ludzi Putina rozdzieliły między siebie kontrakty.

Także budowa europejskich gazociągów omijających Ukrainę jest korzystna przede wszystkim dla podwykonawców, którzy muszą zbudować pod ich potrzeby infrastrukturę w Rosji. Łącznie w latach 2017–2021 Gazprom przeznaczy na rozbudowę gazowego systemu na terenie Rosji równowartość 8,5 mld dol.