Burza po przejęciu akcji MOL się nasila

Po oskarżeniach opozycji rząd w Budapeszcie przystąpił do dyplomatycznej ofensywy, żądając od Moskwy wyjaśnień na temat zaskakującej sprzedaży rosyjskiemu koncernowi Surgutnieftiegaz za pośrednictwem austriackiej grupy OMV 21 proc. akcji węgierskiego koncernu paliwowego MOL. – Całe to zamieszanie jest tylko mydleniem oczu i ma pokazać, że rząd o sprzedaży akcji nie wiedział – twierdzi z oburzeniem dziennik "Magyar Hirlap".

[srodtytul]Na Węgrzech wrze [/srodtytul]

Węgierski MSZ zaprosił na dywanik rosyjskiego ambasadora w Budapeszcie Igora Sawolskiego. – Chcemy wiedzieć wszystko o zagadkowej transakcji. O celach i planach strategicznych rosyjskiego koncernu. Uczynimy wszystko, by zachować niezależność MOL – zapewnił wiceminister spraw zagranicznych Jeno Faller.

W tym samym czasie sekretarz stanu Maria Horvath przyparła do muru swojego austriackiego odpowiednika Johannesa Kyrelema. – O planach koncernu OMV nie zostaliśmy poinformowani – reagował przedstawiciel austriackiego rządu. Zaniepokojenie z powodu transakcji wyraził również prezydent Laszlo Solyom. – Nie polityzujmy tej transakcji. Budapeszt powinien powitać bez obaw nowego inwestora, który czyni wysiłki w celu nawiązania głębszych, konstruktywnych kontaktów gospodarczych z Europą – odparł rzecznik rosyjskiego MSZ Andrej Nesterenko.

Węgierski rząd obudził się dopiero wówczas, kiedy prawicowa opozycja oskarżyła lewicowy gabinet ustępującego premiera Ferenca Gyurcsanya o ciche poparcie udzielone rosyjskiemu koncernowi Surgutnieftiegaz. Opozycja obawia się aktywności Rosjan, którzy – jej zdaniem – będą chcieli przejąć MOL i zablokować projekt gazociągu Nabucco. Obawy opozycji podsycił rosyjski wicepremier Igor Sieczyn, który zapewnił, że "o transakcji został poinformowany".

Na nadzwyczajnym posiedzeniu Zgromadzenia Narodowego deputowani komisji zagranicznej postawili pytanie, dlaczego do zakupu doszło właśnie teraz, podczas kryzysu politycznego na Węgrzech i po awizowanym podaniu się do dymisji premiera. – Co za zadziwiający zbieg okoliczności. Nikt nic nie wie, bo Gyurcsany umywa ręce, rezygnując z funkcji szefa rządu i przewodniczącego Węgierskiej Partii Socjalistycznej. A 14 kwietnia lewica zgłosi konstruktywne wotum nieufności i wybierze nowego premiera tymczasowego rządu. Nie można sobie wymarzyć lepszej okazji – grzmiał przewodniczący komisji Zsolt Nemeth.

Zaniepokojenia nie ukrywał również szef MOL Zsolt Hernadi. Wezwany na posiedzenie komisji powiedział bez ogródek, że podejrzewa węgierski rząd o to, że "aktywnie wspomagał Rosjan przy transakcji". Hernadi oskarżył również austriacki koncern OMV o "celowe działanie w interesie Rosjan".

– Zmienimy status firmy, aby zapobiec przejęciu przez Rosjan – zapewnia Hernadi. – Zwiększymy uprawnienia "złotej akcji", która należy do państwa, tak by bez zgody rządu nie można było dokonywać zmian w zarządzie i radzie nadzorczej spółki. Taki krok mogą jednak chcieć zablokować władze Unii, która niechętnie patrzy na takie sposoby uprzywilejowania akcjonariuszy. Pierwsze poważne starcie z Rosjanami nastąpi 23 kwietnia na walnym zgromadzeniu akcjonariuszy MOL.

Związana z Kremlem rosyjska spółka Surgutniefiegaz odkupiła od austriackiego koncernu OMV 21 proc. udziałów w grupie MOL za 1,4 mld euro, to jest za dwukrotną cenę akcji na giełdzie. Ustępujący rząd premiera Gyurcsanya twierdzi, że o transakcji nic nie wiedział. A jednak przed rokiem, kiedy sami Austriacy zaczęli skupować akcje MOL i zaproponowali fuzję obu koncernów OMV i MOL, ten sam węgierski rząd, wdając się w spór z Komisją Europejską, ostro zaprotestował i zablokował taką opcję w parlamencie, sprzedając część udziałów w czeskich grupach CEZ i Oman Oil.

[srodtytul]Ważne dla Europy[/srodtytul]

– To, co się dzieje, jest o tyle niebezpieczne dla Europy, o ile grupa MOL działa również w Chorwacji i kontroluje Slovnaft pod Bratysławą – największą rafinerię ropy na Słowacji – ostrzega dziennik "Magyar Hirlap".

– Prorosyjski rząd premiera Gyurcsanya nie działa w interesie zjednoczonej Europy – dolewa oliwy do ognia Zsolt Nemeth. – Ta logiczna układanka dotyczy nie tylko ropy. 10 marca podczas oficjalnej wizyty w Moskwie premier podpisał porozumienie z Gazpromem o utworzeniu węgiersko -rosyjskej spółki, która zbuduje węgierski odcinek gazociągu południowego (South Stream). Gazociąg mający połączyć wybrzeża Rosji i Bułgarii przez Morze Czarne, biegnący dalej przez Serbię i Węgry do Austrii, będzie konkurował z preferowanym przez UE gazociągiem Nabucco – przypomina Nemeth.

[ramka][b]Opinia

RaimondoEggink były członek rady nadzorczej PKN Orlen[/b]

Rosjanie nigdy nie ukrywali, i jest to też w pełni zrozumiałe, że mają strategiczny interes w tym, by wejść w sektor rafineryjny na terenie Unii, zaczynając oczywiście od krajów przy jej granicy wschodniej. Moment dokonania transakcji z OMV oraz wysoka jej cena na tle obecnych realiów rynkowych mogą sugerować, że ona była uzgodniona już znacznie wcześniej. Czyli realizuje się pewien nieuchronny scenariusz, pomimo trudności na rynku finansowym.

Z tego punktu widzenia wydaje się, że Węgrzy walczą niezbyt rozsądnie o swoją narodową perłę. Najlepszą obroną przed wrogim przejęciem jest bowiem wysoki kurs akcji, a nie wprowadzanie do statutu zatrutych pigułek, które, jak wynika z doświadczeń, częściej sprzyjają członkom organów spó-

łek niż ich akcjonariuszom. Aczkolwiek razi mnie rusofobia wielu polityków, jak widać nie tylko w Polsce, to nie ulega wątpliwości, że standardy robienia biznesu są w Rosji zupełnie inne niż u nas i przejęcie kontroli nad spółką rafineryjną przez rosyjski kapitał mogłoby niepokoić akcjonariuszy mniejszościowych. Pakiet 21 proc. kapitału nie daje jednak Rosjanom kontroli, tak samo jak wcześniej Austriakom się nie udało tej kontroli uzyskać.