W najbliższą sobotę, 24 września o godz 11 w odbędzie się egzamin wstępny na aplikacje: adwokacką i radcowską. Przez trzy miesiące wraz z Wydawnictwem CH Beck pomagaliśmy przygotować się do testu. Dziś publikujemy ostatni odcinek a w nim pomagamy napisać odwołanie po ewentualnym "oblaniu" egzaminu. Rok temu do egzaminów przed 68 komisjami egzaminacyjnymi przystąpiło łącznie 8940 osób, spośród których na aplikację adwokacką – ok. 2 950 osób, na aplikację radcowską – ok. 4 650 osób . Zdało ok. 37,5 proc, kandydatów na adwokatów i 34,3 proc radców.
Przykład
Leopold Chomiczewski przystąpił do egzaminu wstępnego na aplikację adwokacką. Egzamin ten składał się z zestawu 150 pytań testowych. Za każdą poprawną odpowiedź kandydat otrzymywał jeden punkt. Warunkiem sine qua non otrzymania pozytywnego wyniku z egzaminu było uzyskanie 100 punktów. Kandydat z przedmiotowego testu otrzymał 99 punktów. Oznaczało to negatywną ocenę – co zostało stwierdzone uchwałą komisji egzaminacyjnej.
Po gruntownym przeanalizowaniu własnej pracy oraz wykazu prawidłowych odpowiedzi pan Leopold powziął wątpliwości co do poprawności jednego z pytań testowych. Mając to na uwadze, postanowił skorzystać z przysługującego mu prawa określonego w art. 75j ust. 3 i 4 ustawy z 26.5.1982 r. Prawo o adwokaturze (t. jedn.: Dz.U. z 2015 r. poz. 615 ze zm.) i odwołać się od uchwały komisji egzaminacyjnej.
Poniżej przedstawiamy projekt takiego odwołania.
Warszawa, 9 października 2015 r.
Leopold Chomiczewski ul. Oposowa 13 lok. 1 00-000 Warszawa Minister Sprawiedliwości Al. Ujazdowskie 11 00-950 Warszawa
za pośrednictwem
Komisji Egzaminacyjnej nr 2 do spraw aplikacji adwokackiej
Przemysł obronny, kontrakty, przetargi, analizy, komentarze
przy Ministrze Sprawiedliwości z siedzibą w Warszawie
ODWOŁANIE OD UCHWAŁY KOMISJI EGZAMINACYJNEJ NR 2 DO SPRAW APLIKACJI ADWOKACKIEJ PRZY MINISTRZE SPRAWIEDLIWOŚCI Z SIEDZIBĄ W WARSZAWIE
Ja, niżej podpisany, Leopold Chomiczewski, na podstawie art. 75j ust. 4 ustawy z 26.5.1982 r. Prawo o adwokaturze (t. jedn. Dz.U. z 2015 r. poz. 615 ze zm., dalej jako PrAdw) w zw. z art. 138 § 2 KPA wnoszę o uchylenie w całości uchwały Nr 123456/2/2009 z 27.9.2015 r. Komisji Egzaminacyjnej nr 2 do spraw aplikacji adwokackiej przy Ministrze Sprawiedliwości z siedzibą w Warszawie i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia przez ww. Komisję, z jednoczesnym wskazaniem, że pytanie nr 84 tegorocznego egzaminu wstępnego na aplikację adwokacką nie zawiera żadnej poprawnej odpowiedzi, a co za tym idzie, uwzględnienie przy ponownym sprawdzeniu mojego testu udzielonej przeze mnie odpowiedzi w przedmiotowym pytaniu jako odpowiedzi poprawnej.
UZASADNIENIE
Zgodnie z art. 75i ust. 1 PrAdw, egzamin wstępny polega na rozwiązaniu testu składającego się z zestawu 150 pytań zawierających po trzy propozycje odpowiedzi, z których tylko jedna jest prawidłowa. W przypadku pytania nr 84 warunek ten nie został spełniony, gdyż żadna z przedstawionych odpowiedzi nie jest prawidłowa.
Wykaz prawidłowych odpowiedzi do zestawu pytań testowych na egzamin wstępny na aplikację adwokacką i radcowską w 2015 r., opublikowany na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości, wskazuje odpowiedź C jako odpowiedź poprawną. W tymże wykazie jako podstawa prawna prawidłowości odpowiedzi wskazany został art. 49 KRO. Ustawodawca w art. 49 KRO wymienia kategorie przedmiotów, które bezwzględnie nie mogą być objęte wspólnością majątkową małżonków w wyniku zawartej przez nich umowy. Nie ulega wątpliwości, że odpowiedzi A i B na przedmiotowe pytanie 84 są błędne, gdyż określają kategorie przedmiotów expressis verbis wskazanych – odpowiednio – w art. 49 § 1 pkt 1 i 5 KRO.
W żadnym wypadku nie można na pytanie 84, tj.: „Zgodnie z Kodeksem rodzinnym i opiekuńczym, umowa majątkowa małżeńska może rozszerzyć wspólność majątkową na:", wskazywać odpowiedzi C jako odpowiedzi poprawnej, tj.: „prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy". Wnioskowanie a contrario, że skoro ustawodawca nie wskazał expressis verbis w art. 49 KRO tej kategorii przedmiotów, to rozszerzenie takie jest dopuszczalne, jest rozumowaniem błędnym.
Przedmiotowa odpowiedź C ma charakter złożony. Oznacza to, że aby uznać ją za prawidłową, na każdą kategorię praw w niej wymienioną powinno być możliwe umowne rozszerzenie małżeńskiej wspólności majątkowej. Wziąwszy to pod uwagę, odpowiedź ta nie jest prawidłowa, gdyż wyklucza art. 49 § 1 pkt 3 KRO: „prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie".
Jedną z wymienionych kategorii w odpowiedzi C są prawa autorskie. Kodeks rodzinny i opiekuńczy nie zajmuje się regulacją dotyczącą praw autorskich. Kwestia ta regulowana jest w ustawie z 4.2.1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (t. jedn. Dz.U. z 2006 r. Nr 90, poz. 631 ze zm., dalej jako: PrAut).
Treść PrAut ma konstrukcję dualistyczną. Ustawodawca wprowadza odrębny status prawny dla dwóch grup praw autorskich: art. 16 PrAut – osobiste prawa autorskie, art. 17–22 PrAut – majątkowe prawa autorskie. Zgodzić się należy z tezą J. Barty i R. Markiewicza (J. Barta, R. Markiewicz [w:] J. Barta, M. Czajkowska-Dąbrowska, Z. Ćwiąkalski, R. Markiewicz, E. Traple, Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Komentarz, Łódź 2001, s. 194), że osobiste prawa autorskie: „mogą mieć dla twórcy także znaczenie ekonomiczne, choć pozostające niejako na dalszym planie". W przypadku osobistych praw autorskich ustawodawca w art. 16 PrAut expressis verbis stanowi o ich niezbywalności.
Mając na uwadze przytoczoną regulację prawną, należy rozważyć niedopuszczalność rozszerzenia małżeńskiej wspólności majątkowej na prawa autorskie w kontekście art. 49 § 1 pkt 3 KRO.
Prawa niezbywalne nie stanowią jednolitej kategorii. Doktryna definiuje je jako prawa, które nie mogą być przeniesione na inną osobę w drodze czynności prawnej, tak m.in. M. Olczyk (M. Olczyk [w:] Komentarz do ustawy z 17.6.2004 r. o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw, LEX/el. 2005, komentarz do art. 49 KRO). Przez prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie, określone w art. 49 § 1 pkt 3 KRO, należy uznać te, które są ściśle powiązane z osobą uprawnionego. Odnośnie do osobistych praw autorskich, słusznie zauważają J. Barta i R. Markiewicz (J. Barta, R. Markiewicz, op. cit., s. 195), że: „Autorskie prawa osobiste są tak ściśle związane z osobą twórcy, że nie można się ich zrzec ani zbyć".
Doktryna, wymieniając przykłady niezbywalnych praw, które mogą przysługiwać jednej osobie, wskazuje użytkowanie, służebności osobiste, prawo dożywocia – tak m.in. M. Olczyk (M. Olczyk, op. cit.). Niezbywalność każdego z tych praw jest expressis verbis wskazana przez ustawodawcę – odpowiednio art. 254, 300, 912 KC. Ustawowy zakaz zbywalności dotyczy również osobistych praw autorskich (art. 16 PrAut).
Konstrukcja odpowiedzi C pytania nr 84 w żaden sposób nie pozwala rozstrzygnąć, jaki rodzaj praw autorskich miał na myśli autor pytania. Użyty przez autora zwrot „prawa autorskie" należ zatem definiować ustawowo. Ustawodawca w rozdziale 3 PrAut stanowi, że na treść prawa autorskiego składają się osobiste prawa autorskie oraz majątkowe prawa autorskie.
Mając na uwadze powyższe, wykazane zostało, że przedmiotowa odpowiedź C zawiera kategorie praw, tj. osobiste prawa autorskie, na które ustawodawca w art. 49 § 1 pkt 3 KRO wprowadza bezwzględny zakaz objęcia ich umowną majątkową wspólnością małżeńską, a co za tym idzie – odpowiedź C nie jest odpowiedzią prawidłową.
Autorzy pytań przy ich redagowaniu powinni zachować szczególną dbałość, by odpowiedź nie mogła budzić żadnej wątpliwości prawnej. Pouczenie kandydata na aplikację adwokacką, wchodzące w skład zestawu egzaminacyjnego, wskazywało, że: „prawidłowa jest odpowiedź, która w połączeniu z treścią pytania tworzy – w świetle obowiązującego prawa – zdanie prawdziwe". W przypadku pytania 84 warunek ten nie został spełniony.
Podzielić należy pogląd Naczelnego Sądu Administracyjnego, wyrażony w uzasadnieniu wyroku z 6.3.2008 r. (II GSK 414/07, Legalis), że: „Kandydat nie może ponosić dotkliwych konsekwencji niepoprawnego sformułowania pytania (...) kandydat może wybrać tylko jedną odpowiedź. Za każdą prawidłową odpowiedź kandydat uzyskuje 1 punkt. Z tego unormowania wynika bezwzględny obowiązek zachowania szczególnej dbałości przy redagowaniu każdego zestawu pytań (...). Nie można też odmówić przyznania punktu za udzieloną odpowiedź, w której przekonująco wykazano, że pozytywnej odpowiedzi nie zawiera żadne z trzech pytań zestawu".
Mając na uwadze powyższe okoliczności, wnoszę jak w petitum.
Leopold Chomiczewski
Załączniki: 1) kserokopia uchwały nr 123456/2/2009 z 27.9.2015 r. Komisji Egzaminacyjnej nr 2 do spraw aplikacji adwokackiej przy Ministrze Sprawiedliwości z siedzibą w Warszawie; 2) kserokopia (arkusz odpowiedzi).
