- Uchwała rady gminy, podjęta po konsultacjach społecznych, została następnie zakwestionowana przez wojewodę, który stwierdził jej nieważność. Czy to rozstrzygnięcie nadzorcze mogą zaskarżyć do sądu administracyjnego mieszkańcy gminy, którzy w toku konsultacji wypowiedzieli się za podjęciem uchwały?
Nie. Zgodnie z art. 90 ustawy o samorządzie gminnym (dalej u.s.g.) wójt (burmistrz, prezydent miasta) ma obowiązek przedłożenia organowi nadzoru, czyli wojewodzie albo regionalnej izbie obrachunkowej, uchwał rady gminy w ciągu 7 dni od dnia ich podjęcia.
W myśl art. 91 ust. 1 u.s.g. w sytuacji, gdy uchwała jest sprzeczna za prawem, organ nadzoru orzeka o jej nieważności, w całości lub w części, w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia doręczenia uchwały. W razie nieistotnego naruszenia prawa, organ nadzoru nie stwierdza nieważności uchwały, ograniczając się do wskazania, że uchwałę wydano z naruszeniem prawa (art. 91 ust. 4 u.s.g.). Podstawą do stwierdzenia nieważności uchwały jest więc tylko istotne naruszenie prawa.
Za „istotne" naruszenie uznaje się uchybienie prowadzące do skutków, które nie mogą być tolerowane w demokratycznym państwie prawnym. Zalicza się do nich m.in. naruszenie przepisów prawa ustrojowego, prawa materialnego, a także przepisów regulujących procedury podejmowania uchwał (por. np. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z 1 lutego 2018 r., sygn. II SA/Sz 1384/17, LEX nr 2455011). Rozstrzygnięcie nadzorcze musi zawierać uzasadnienie faktyczne i prawne oraz pouczenie o dopuszczalności wniesienia skargi do sądu administracyjnego (art. 91 ust. 3 u.s.g.). Z uzasadnienia powinna wynikać argumentacja organu nadzoru dotycząca uznania danej uchwały za nieważną (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 23 lutego 2018 r., sygn. I OSK 2322/17, LEX nr 2448562).
Zgodnie z art. 98 ust. 1 u.s.g. rozstrzygnięcia organu nadzorczego dotyczące gminy podlegają zaskarżeniu do sądu administracyjnego z powodu niezgodności z prawem w terminie 30 dni od dnia ich doręczenia. Do złożenia skargi uprawniona jest gmina, której interes prawny, uprawnienie albo kompetencja zostały naruszone. W sytuacji, gdy rozstrzygnięcie nadzorcze dotyczy uchwały rady gminy, skargę na to rozstrzygnięcie wnosi gmina, na podstawie uchwały rady nakazującej wniesienie skargi (art. 98 ust. 3 u.s.g.). Podnosi się, że uchwała rady dotycząca zaskarżenia, o której mowa w art. 98 ust. 3 u.s.g., może być podjęta albo jako uchwała w sprawie skierowania skargi do sądu administracyjnego i następnie wykonana przez upoważniony do tego organ lub osobę albo jako uchwała zatwierdzająca już wniesioną przez wójta skargę na akt nadzoru (wyrok WSA w Gorzowie Wielkopolskim z 22 czerwca 2011 r., sygn. I SA/Go 435/11, LEX nr 1084406). Rozpoznając skargę gminy na akt nadzoru stwierdzający nieważność uchwały rady, sąd bada zgodność z prawem samej uchwały oraz zgodność z prawem rozstrzygnięcia nadzorczego stwierdzającego jej nieważność (por. np. wyrok WSA w Poznaniu z 14 grudnia 2017 r., sygn. II SA/Po 774/17, LEX nr 2434135).
