Wielka Brytania straci 1 stycznia 2021 r. pozostałe więzi z Unią Europejską. Przestanie uczestniczyć w mechanizmach swobód unijnych, a migrujący tam obywatele UE będą musieli przejść procedurę imigracyjną, jak do tej pory obcokrajowcy z innych regionów (część nowych przepisów wchodzi w życie 1 grudnia).

Pobyt i dostęp do brytyjskiego rynku pracy nie będzie już nieograniczony. Kiedyś Polak mógł spakować walizkę, pojechać na lotnisko i ruszyć do Wielkiej Brytanii w poszukiwaniu pracy. Teraz osiedlenie się i podjęcie tam pracy będzie wymagało uzyskania odpowiedniego rodzaju dokumentu pobytu.

Pierwszym rodzajem wizy, którą można otrzymać, to wiza dla tzw. high net-worth individuals. Ta kategoria dzieli się na tzw. global talent, czyli osoby o wyjątkowej wiedzy i umiejętnościach, wyróżniające się w branży. Uzyskanie takiej wizy wymaga wsparcia i oceny lokalnej jednostki brytyjskiej.

Czytaj także: Brexit: Brytyjczycy nie stracą prawa do pracy w Polsce

Innym rodzajem wizy jest wiza dla inwestorów. Wymaga ona trwałego zainwestowania na brytyjskiej giełdzie co najmniej 2 mln funtów. Jest też wiza dla startupów/innowacji. Mogą się o nią ubiegać osoby, które chcą otworzyć na Wyspach nowy biznes, wspierany przez lokalną jednostkę (np. przez inkubator przedsiębiorczości).

Wizy „global talent" i startup/innowacje umożliwiają uzyskanie prawa stałego pobytu, a nawet brytyjskiego obywatelstwa.

Kolejna kategoria wizy – dla wykwalifikowanych pracowników („skilled worker visa") – może zostać udzielona do podjęcia pracy u brytyjskiego pracodawcy lub w ramach transferu pracowników wewnątrz grupy. Tej wizy nie można dostać bez wsparcia z wewnątrz, tj. od brytyjskiego pracodawcy. Musi on uzyskać specjalną licencję, aby zatrudnić obcokrajowca. Według danych brytyjskiego rządu taką licencję uzyskało obecnie ok. 5–6 proc. brytyjskich pracodawców. Aktualnie wydanie wizy skilled worker musi być poprzedzone przeprowadzeniem testu rynku pracy, ale w najbliższym czasie ten wymóg zostanie zniesiony.

Istnieją jeszcze trzy rodzaje wiz, które nie są bezpośrednio związane z pracą – tj. wiza studencka, rodzinna i turystyczna.

Wiza studencka zezwala na podjęcie nauki w Wielkiej Brytanii. W najbliższym czasie mają zostać wprowadzone dodatkowe wizy, tzw. post-study visa, pozwalające na pozostanie na Wyspach przez dwa lata i podjęcie zatrudnienia. Docelowo mają się one przekształcać w skilled worker visa i umożliwiać osiedlenie się na stałe.

Przy wizie rodzinnej wymagany jest związek z osobą, która legalnie przebywa na terytorium Wielkiej Brytanii. Ta wiza zdecydowanie ułatwia dostęp do brytyjskiego rynku pracy, choć nie jest bezpośrednio związana z pracą.

Ostatnim rodzajem wizy jest wiza turystyczna. Aby ją uzyskać i zostać wpuszczonym na terytorium kraju, należy wykazać, że rzeczywiście ma się zamiar wyłącznie do odwiedzić i wrócić do domu. Przekształcenie wizy turystycznej w inną jest szczególnie trudne.

Sławomir Paruch jest partnerem założycielem PCS | Littler Global

Jakub Grabowski jest prawnikiem w tej kancelarii