Dlaczego adwokatura chce uczestniczyć w Kongresie Prawników Polskich? - zapytał prezesa Naczelnej Rady Adwokackiej red. Tomasz Pietryga.

- Chcemy razem z sędziami i kolegami radcami prawnymi współdecydować, a przynajmniej współdyskutować o reformie sadownictwa, a także o sytuacji, w której znajdują się teraz nie tylko prawnicy, ale i społeczeństwo. Jako praktycy ocenimy niektóre planowane zmiany jako dobre, ale niektóre propozycje idą za daleko i zagrażają bytowi niezależnego sadownictwa – mówił Jacek Trela.

Jego zdaniem nie można uciec od tego, że pokazania  sprzeciwu prawników wobec zgłoszonych przez rząd propozycji reformy. Chodzi o zmiany w Krajowej Radzie Sądownictwa, ale także o projekt nowelizacji ustawy o ustroju sądów powszechnych.

- Ma on jedno dobre założenie: usprawnienie pracy sądów. Ale projektuje się tam stworzenie się takiego mechanizmu, który będzie powodował uzależnienie sędziego orzekającego od kierownictwa sądu. Jeżeli spojrzymy, kto tworzy kierownictwo sądów, czyli prezesi oraz dyrektorzy administracyjni i kto ich będzie mógł powoływać – minister sprawiedliwości – to zaczynamy się wikłać w uzależnienia. Sędzia może zależeć od prezesa, więc poprzez ocenę pracy, delegacje – może to rzucać cień na kwestie niezawisłości - mówił gość programu #RZECZoPRAWIE.

Pytany o własne propozycje rozwiązań na usprawnienie wymiaru sprawiedliwości, Jacek Trela odpowiedział, że jedną z nich jest wyłączenie z orzecznictwa sądowego niektórych kategorii spraw.

- Od 20 lat do sądów napływa coraz więcej spraw. Coraz więcej sfer życia poddawanych jest rozstrzygnięciom sądowym. A tak być nie musi. W najprostszych sprawach mogą być powoływane inne organy. Mówimy o sędziach pokoju, ale tylko wywoławczo. Chcemy na ten temat dyskutować jako praktycy mający doświadczenie.

Po drugie powinno się dać sprawniejsze oprzyrządowanie pracy sędziom. M.in. chodzi o nasycenie sądów asystentami sędziów. W Polsce jeden asystent przypada na trzech sędziów. Wykonuje poważną pracę: przygotowuje sprawę dla sędziego. W Niemczech czy we Francji jest trzech asystentów dla jednego sędziego. Ten sędzia może się poświęcić orzekaniu. Może szybko sprawę prowadzić i szybko skończyć - stwierdził Jacek Trela.

Na jaki efekt kongresu liczą prawnicy?

- Liczymy na to, że będziemy wysłuchani. Podam przykład prawa restrukturyzacyjnego. Tworzono je w ministerstwie gospodarki z udziałem praktyków. To był bardzo dobry model tworzenia prawa, bo teraz się okazuje, że prawo restrukturyzacyjne bardzo dobrze funkcjonuje w sądach. I tak chcielibyśmy, żeby było z reformą wymiaru sprawiedliwości. Żeby propozycje były konsultowane z praktykami. Ale nie we własnym interesie, tylko w interesie obywateli. My dostajemy po głowie za to, ze sprawy w sądzie się ślimaczą.

Nie chcemy się cieszyć z naszych pomysłów we własnym gronie, lecz sprzedać je szerszej opinii, politykom, żeby mogli konstruktywnie podejść do reformy. Mam nadzieję, po ostatnich deklaracjach prezydenta i jego stanowisku dotyczącym noweli ws. KRS, że rządzący zechcą wysłuchać naszego stanowiska. Prezydent jest zaproszony, mamy nadzieję, że będzie mógł skorzystać z zaproszenia – powiedział prezes NRA.

Jacek Trela wymienił trzy grupy tematyczne, które będą przedmiotem dyskusji podczas kongresu:

- Pierwsza to niezależność, niezawisłość sądownictwa jako fundamentu wymiaru sprawiedliwości, druga: profesjonalny pełnomocnik jako gwarant praw jednostki. Chcemy, żeby wyraźnie zaznaczyć na kongresie, że obywatele powinni mieć szeroki dostęp do profesjonalnych prawników. Trzeci temat to dostęp do sądu w kontekście wysokich obecnie opłat sądowych oraz bezpłatnej pomocy prawnej, która powinna być dedykowana osobom szczególnie potrzebującym.

#RZECZoPRAWIE: Jacek Trela - Kongres Sędziów Polskich