IPN sprawdza, kto brał udział w egzekucjach

Pion prokuratorski Instytutu Pamięci Narodowej stara się ustalić okoliczności zbrodni popełnionych przez Niemców na Polakach oraz Żydach w czasie II wojny światowej.

Publikacja: 03.01.2025 17:52

Mieszkańcy Lublina oglądają obóz koncentracyjny na Majdanku zaraz po ucieczce Niemców

Mieszkańcy Lublina oglądają obóz koncentracyjny na Majdanku zaraz po ucieczce Niemców

Foto: Archiwum Muzeum na Majdanku

Jedno ze śledztw prowadzonych w Lublinie dotyczy zbrodni popełnionej 25 grudnia 1943 r., w Borowinie Gąseckiej, w województwie lubelskim, przez funkcjonariuszy niemieckich.

Dokonali oni egzekucji dziesięciu mężczyzn, w tym m.in. mieszkańca wsi Sieńciaszki Juliana B. Podstawą do wszczęcia postępowania stały się materiały wyłączone z innego śledztwa prowadzonego w Lublinie w sprawie zbrodni nazistowskiej popełnionej 8 lutego 1943 r., w miejscowości Zagoździe.

Zabójstwo dowódcy oddziału AK w Łukowie

Na podstawie zeznań Ryszarda G. ustalono, że Stanisław G. był żołnierzem AK pełniącym funkcję zastępcy komendanta Obwodu Armii Krajowej Łuków. 8 lutego 1943 r. został on zatrzymany przez funkcjonariuszy gestapo w swoim domu w miejscowości Zagoździe. Następnie przez kilka miesięcy był więziony w niemieckim więzieniu na zamku w Lublinie, z którego został przetransportowany do obozu koncentracyjnego na Majdanku. Na terenie KL Majdanek Stanisław G. został zabity. Przy okazji tego postępowania śledczy odnalazł ślady wskazujące na inną zbrodnię, dokonaną właśnie w grudniu 1943 r. w Borowinie Gąseckiej. Równolegle prowadzone jest kolejne postępowanie dotyczące zabójstwa dziesięciu innych osób narodowości polskiej i żydowskiej, popełnionego prawdopodobnie w 10 listopada 1941 r. w Rozwadówce (województwo lubelskie).

Czytaj więcej

IPN szuka ofiar niemieckiego obozu dziecięcego przy Przemysłowej w Łodzi

Żydzi zabici na skraju lasu

W trakcie śledztwa ustalono na podstawie zeznań kilku świadków, że późną jesienią 1941 r. do tej miejscowości przyjechali samochodem z Wisznic lub Białej Podlaskiej niemieccy żandarmi. Mogło ich być około 30. Rozstrzelali dziewięć osób narodowości żydowskiej i jednego Polaka. Zostali oni pochowani w miejscu egzekucji, na skraju lasu w Rozwadówce. Pochówku dokonali mieszkańcy wsi wyznaczeni przez sołtysa.

Z relacji ojca jednego ze świadków wynikało, że zabici zostali wówczas: Jankiel T. z zawodu młynarz, Jankiel B. w wieku około 20 lat i stolarz Josef B. w wieku około 50 lat. Prawdopodobnie zabito wówczas przechodzącego drogą Jana T., lat około 45, który został pochowany na cmentarzu w Rozwadówce.

Czytaj więcej

Czy oprawcy z KL Dachau wciąż żyją? IPN zakończył śledztwo

Natomiast świadek Jan K. - mieszkaniec Rozwadówki - zeznał, że późną jesienią 1941 r. został powiadomiony przez sołtysa o konieczności zakopania ciał rozstrzelanych osób w pobliskim lesie. Na miejscu zobaczył dziewięć ciał zamordowanych osób narodowości żydowskiej z Rozwadówki, których znał.

Śledczy zwrócił się m.in. do archiwum IPN oraz Państwowego Muzeum na Majdanku o odnalezienie wszelkich informacji dotyczących tej zbrodni.

Celem jest m.in. ustalenie sprawców mordu i sprawdzenie, czy jeszcze żyją.

Jedno ze śledztw prowadzonych w Lublinie dotyczy zbrodni popełnionej 25 grudnia 1943 r., w Borowinie Gąseckiej, w województwie lubelskim, przez funkcjonariuszy niemieckich.

Dokonali oni egzekucji dziesięciu mężczyzn, w tym m.in. mieszkańca wsi Sieńciaszki Juliana B. Podstawą do wszczęcia postępowania stały się materiały wyłączone z innego śledztwa prowadzonego w Lublinie w sprawie zbrodni nazistowskiej popełnionej 8 lutego 1943 r., w miejscowości Zagoździe.

Pozostało jeszcze 86% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Kultura
Będzie 100 mln zł dla Muzeum Powstania Warszawskiego
Komentarze
Marek Kozubal: Niemiec zabrał, ale czy odda?
Historia
Tajemnica pudła o sygnaturze Dep. 39
Historia
Impas w sprawie ekshumacji ofiar ukraińskich nacjonalistów trwa
Materiał Promocyjny
Kluczowe funkcje Małej Księgowości, dla których warto ją wybrać
Społeczeństwo
Kiedy wrócą opady śniegu? Najnowsza prognoza pogody IMGW na 10 dni
Materiał Promocyjny
Najlepszy program księgowy dla biura rachunkowego