Dotacje z Unii Europejskiej na samorządy

Od 2 kwietnia wchodzi w życie ustawa o rozwoju lokalnym z udziałem lokalnej społeczności. To narzędzie, które ma służyć lokalnym grupom działania do dzielenia unijnych funduszy.

Instytucje zarządzające

– Unię Europejską mało kto lubi, więc jej urzędnicy postanowili pokazać, że jest bliska ludziom – mówi Grzegorz Kubalski, prawnik Związku Powiatów Polskich.

Wymyślili więc model finansowania projektów, który angażuje społeczność lokalną. Są to tzw. lokalne grupy działania (LGD).

– Jeżeli samorządy, lokalny biznes i organizacje pozarządowe dogadają się i utworzą taką lokalną grupę działania, to może ona uzyskać pulę funduszy, którymi będzie dysponować jako instytucja zarządzająca – wyjaśnia Grzegorz Kubalski.

Warunkiem podstawowym, który LGD musi spełnić, aby dysponować środkami Unii Europejskiej, jest opracowanie strategii. Ta z kolei musi realizować cele zapisane np. w Europejskim Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskim Funduszu Społecznym czy Europejskim Funduszu Morskim i Rybackim.

Lokalne grupy działania zajmowały się dzieleniem środków Unii Europejskiej także w zakończonej już perspektywie finansowej 2007–2013. Dopiero jednak w bieżącej (2014–2020) zyskały rangę ustawową.

– Z ustawy o rozwoju lokalnym z udziałem lokalnej społeczności wynika, że LGD są stowarzyszeniem, które może prowadzić działalność gospodarczą służącą lokalnej strategii rozwoju – wyjaśnia mec. Grzegorz Kubalski. – Jej członkami mogą być osoby fizyczne, prawne oraz powiaty i gminy.

W jej skład nie może natomiast wchodzić samorząd województwa. A to dlatego, że nadzór nad tymi stowarzyszeniami sprawuje marszałek województwa.

Polska liderem

– W Polsce jest najwięcej lokalnych grup działania spośród wszystkich krajów Unii Europejskiej – mówi Witold Katner, rzecznik Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. – Obecnie mamy ich 336. A strategie przygotowane przez LGD obejmują ponad 90 proc. obszarów wiejskich. To świadczy o tym, że mieszkańcy dostrzegli wartość zasobów dostępnych na ich obszarach i wyznaczyli sobie cele, które chcą osiągnąć dzięki ich wykorzystaniu – mówi Katner.

– Lokalna strategia rozwoju opracowana przez LGD musi przede wszystkim określać obszar, na którym ma być prowadzona, oraz posiadać opis potrzeb i kierunków jego rozwoju – wyjaśnia mec. Grzegorz Kubalski. – Powinna wskazywać także cele i fundusze unijne, za pomocą których mają być osiągnięte – dodaje.

Z ustawy wynika, że obszar działania każdej LGD ma obejmować co najmniej dwie gminy i teren zamieszkany przez co najmniej 30 tys. i nie więcej niż 150 tys. mieszkańców.