VAT nie ma, bo gmina tylko oddaje mienie

Naczelny Sąd Administracyjny wydał wyrok ważny dla samorządów, zwłaszcza dużych miast, które nierzadko mierzą się z problemem zwrotu wywłaszczonych przed laty nieruchomości. Sąd nie zgodził się, że w takim przypadku fiskusowi należy się VAT.

Zaniechane plany

Sprawa dotyczyła Radomia, a jego wniosek o interpretację – skutków zwrotu części nieruchomości. Chodziło o działkę wywłaszczoną za odszkodowaniem pod koniec lat 80. pod budowę osiedla mieszkaniowego. Inwestycja ostatecznie nie powstała i działka – po skomunalizowaniu – pozostawała w zasobach miasta.

Czytaj więcej:

Podatki, Księgowość i Rachunkowość

VAT: zadania własne samorządu to nieopodatkowane usługi

Spółka gminna zajmująca się świadczen...

Pro

Po latach upomnieli się o nią spadkobiercy. Zgodnie z ustawą o gospodarce nieruchomościami skorzystali z roszczenia o jej zwrot, ponieważ grunty nie zostały w stosownym czasie zagospodarowane zgodnie z celem wywłaszczenia.

Starosta orzekł o zwrocie części działki. W tej sytuacji spadkobiercy mogli ją odzyskać, zwracając zwaloryzowane odszkodowanie.

Miasto wyjaśniło, że zwracana działka stanowi teren usług komercyjnych. Starosta ustalił zwaloryzowane odszkodowanie, ale bez VAT. Samorządowcy chcieli więc potwierdzenia, że operacja związana ze zwrotem wywłaszczonej przed laty działki pozostaje poza VAT i nie podlega opodatkowaniu według stawki 23 proc.

Fiskus uznał jednak, że zwrot działki to dostawa z 23-proc. podatkiem. A to dlatego, że dopatrzył się bezpośredniego związku między dostawą, tj. oddaniem nieruchomości, a wynagrodzeniem w postaci zwróconego odszkodowania. Jego zdaniem nie ma zaś podstaw do objęcia jej zwolnieniem.

Miasto zaskarżyło interpretację i wygrało. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie nie miał cienia wątpliwości, że restytucja prawa własności go nie kreuje. Przywraca tylko wcześniejsze stosunki. Związanego z tym zwrotu zwaloryzowanego odszkodowania nie należy utożsamiać z odpłatnością za dostawę. W konsekwencji zdaniem WSA czynności zwrotu nieruchomości oraz zwaloryzowanego odszkodowania pozostają poza VAT. Dotyczą bowiem bezpośrednio zdarzeń z 1987 r. i lat następnych, które siłą rzeczy nie podlegały opodatkowaniu VAT.

Podatku nie będzie

Tak samo uznał NSA. Zwracając uwagę na specyfikę sprawy, zgodził się, że nie doszło w niej do opodatkowanej dostawy.

Jak zauważyła sędzia NSA Danuta Oleś, w spornym przypadku zwrot wywłaszczonej nieruchomości następował w trybie administracyjnym. Nie można więc mówić o przeniesieniu własności na zasadach ogólnych, ale jedynie o jego restytucji. Zwrot wywłaszczonej nieruchomości spadkobiercom właściciela w zamian za zwaloryzowane odszkodowanie nie jest dostawą towarów.

Wyrok jest prawomocny.