Takie wnioski płyną z odpowiedzi Ministerstwa Finansów na interpelację poselską nr 14054. Chodzi o rozstrzygnięcie, czy osoba, która wynajmie nowe mieszkanie, osiąga „własne cele mieszkaniowe". Interpretacja tego pojęcia ma zasadnicze znaczenie dla osób, które sprzedają nieruchomość przed upływem pięciu lat od jej nabycia, a uzyskane pieniądze inwestują w zakup nowej, by skorzystać z ulgi. Posłowie zapytali ministra finansów, czy warunkiem zwolnienia jest faktyczne zamieszkanie w nowym lokalu. Chcieli też wyjaśnić, czy podatnik straci prawo do ulgi, jeśli po pewnym czasie zdecyduje się go wynająć.
Nieprecyzyjny przepis
O tym, że interpretacja pojęcia „własne cele mieszkaniowe" budzi wątpliwości, świadczą m.in. przytoczone przez posłów wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego. Jeden z nich (II FSK 1053/15) dotyczył mężczyzny, który w 2013 r. sprzedał nabytą rok wcześniej nieruchomość. Za uzyskane pieniądze kupił dwie kawalerki. Wystąpił o interpretację, czy przysługuje mu ulga mieszkaniowa, skoro oba lokale służą jego celom mieszkaniowym, choć nie wyklucza, że w przyszłości będą wynajmowane.
Fiskus uznał, że nie ma prawa do ulgi, bo najem nie jest realizacją własnych celów mieszkaniowych. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie (III SA/Wa 1028/14) zakwestionował jednak interpretację, uznając, że nie ma znaczenia, w jaki sposób mężczyzna wykorzysta lokale. Podobnie NSA wskazał, że ustawodawca nie limituje liczby nabywanych lokali. To, czy podatnik realizuje własne cele mieszkaniowe, czy jego działania mają znamiona działalności gospodarczej, wymaga indywidualnej oceny w danym stanie faktycznym.
W innym wyroku NSA (II FSK 3126/14) rozpatrywał sytuację kobiety, która za pieniądze ze sprzedaży działki kupiła trzy nowe mieszkania i przeznaczyła je na wynajem. WSA w Łodzi (I SA/Łd 229/14) zgodził się z fiskusem, że kobieta nie ma prawa do ulgi, bo nie zapewnia sobie tzw. dachu nad głową, czyli nie dąży do zamieszkania w nowych lokalach. NSA orzekł, że zakup kilku lokali nie przeszkadza w korzystaniu z ulgi. Zależy to jednak od spełnienia konkretnych warunków. Przykładowo podatnik może mieć dwa połączone lokale lub dwa lokale w dwóch miejscowościach, jeśli dojeżdża do pracy. Gdy jednak kupuje je dla członków rodziny, to nie realizuje własnych potrzeb mieszkaniowych i nie ma ulgi.
Najem dopuszczalny
Wiceminister finansów Paweł Gruza zaznaczył, że w przypadku ulg podatkowych niedopuszczalna jest zarówno wykładnia rozszerzająca, jak i zawężająca tych przepisów.
