„Noc czerwcowa” to sceniczna przeróbka opowiadania Jarosława Iwaszkiewicza pod tym samym tytułem, której autor dokonał kilka miesięcy przed śmiercią. Na prośbę Andrzeja Wajdy dopisał też dalsze losy bohaterów. Rzecz dzieje się na Kresach Wschodnich, w majątku hrabiny Eweliny (Szapołowska). Jej mąż po upadku powstania styczniowego został zesłany na Sybir. Żona zgodnie z tradycją powinna pojechać za nim. Ale Ewelina waha się.
Z mężem niewiele ją łączy, nie wyszła za niego z miłości. Gorącym, pełnym namiętności uczuciem darzy za to stacjonującego w jej majątku rosyjskiego oficera Edmunda (Domogarow). Bliscy i służba Eweliny także wolą, by hrabina została na miejscu. Zamiast patriotycznych gestów wybierają spokojne, wygodne życie. Stanie na straży narodowych wartości niewiele ich obchodzi, liczy się przede wszystkim własny interes.
