Adwokaci: areszt to nie jest kara, są nadużycia

Jest ich zbyt dużo i trwają zbyt długo. I nic nie wskazuje, że bez zmiany prawa będzie ich mniej, a ich standardy się poprawią. To wnioski z badań Naczelnej Rady Adwokackiej.

Publikacja: 23.05.2023 02:00

Adwokaci: areszt to nie jest kara, są nadużycia

Foto: Fotorzepa, Piotr Guzik

Raport, który powstał na podstawie ankiety członków palestry, nie napawa optymizmem. Prawie 70 proc. adwokatów biorących udział w badaniu wskazuje, że stan prawny regulujący instytucję tymczasowego aresztowania (TA) w Polsce nie jest zadowalający. Ponad dwie trzecie uważa, że przepisy o środkach zapobiegawczych nie są sformułowane prawidłowo. Wyjątkiem jest ocena 24-godzinnego terminu na podjęcie przez sąd decyzji o zastosowaniu TA. Prawie 60 proc. adwokatów biorących udział w badaniu uznało, że jest prawidłowo określony.

Niemal trzy czwarte badanych adwokatów widzi jednak potrzebę zmiany obowiązujących przepisów o środkach zapobiegawczych. Większość podaje swoje konkretne propozycje zmian. Adwokaci proponują wyodrębnić 17 kategorii (przepisów), które wymagają najpilniejszych korekt. Zdaniem ponad trzech czwartych uczestników badania standardy stosowania tymczasowego aresztowania w Polsce są niezadowalające.

Czytaj więcej

Cały czas rośnie liczba aresztów na czas śledztwa. Ubywa poręczeń

Najczęściej wskazywanymi przyczynami problemów są: błędna interpretacja i praktyka stosowania przepisów, utarte zwyczaje oraz uwarunkowania ustrojowe i polityczne.

Adwokaci biorący udział w badaniu podzielili się również swoimi doświadczeniami wynikłymi z niewłaściwego stosowania przepisów o tymczasowym aresztowaniu. Wyodrębniono pięć kategorii: niewłaściwe działanie organów procesowych, zaniechania tych organów, stosowanie TA bez potrzeby, zbyt krótki czas na zapoznanie się z aktami oraz wpływ opinii publicznej.

Uczestnicy badania uznali za konieczne wskazanie przez prokuratora, skąd taki, a nie inny okres TA, o który on wnosi, oraz jakie czynności zamierza wykonać w tym okresie. W grę wchodzi także częstsze prawo do kontaktu z obrońcą od dnia zatrzymania do dnia posiedzenia w przedmiocie zastosowania TA. Padł także postulat, aby o przedłużeniu TA orzekał inny sędzia niż ten, który pierwszy raz dawał zielone światło na zastosowanie tego środka. Dlaczego? W celu podwójnej weryfikacji.

Spośród sformułowanych przez uczestników badania propozycji wyodrębniono w raporcie kilka kategorii spraw. Jedną z nich jest związanie z organizacją procesu karnego obowiązków organów procesowych oraz procedury przedłużania tymczasowego aresztowania. W swobodnych wypowiedziach uczestników badania często pojawiały się też oceny, że faktyczna rola obrońcy w procedurze stosowania tymczasowego aresztowania jest umniejszona i wymaga wzmocnienia – wynika z raportu.

Przemysław Rosati, prezes Naczelnej Rady Adwokackiej, w rozmowie z „Rzeczpospolitą” podkreśla, że sposób stosowania tymczasowego aresztowania został jednoznacznie oceniony przez adwokatów jako niewłaściwy.

– Raport pokazuje również, że z jednej strony konieczna jest zmiana przepisów, a niezależnie do niej musi dojść do zmiany praktyki stosowania tymczasowego aresztowania –podsumowuje prezes Przemysław Rosati.

Raport, który powstał na podstawie ankiety członków palestry, nie napawa optymizmem. Prawie 70 proc. adwokatów biorących udział w badaniu wskazuje, że stan prawny regulujący instytucję tymczasowego aresztowania (TA) w Polsce nie jest zadowalający. Ponad dwie trzecie uważa, że przepisy o środkach zapobiegawczych nie są sformułowane prawidłowo. Wyjątkiem jest ocena 24-godzinnego terminu na podjęcie przez sąd decyzji o zastosowaniu TA. Prawie 60 proc. adwokatów biorących udział w badaniu uznało, że jest prawidłowo określony.

Pozostało 82% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Praca, Emerytury i renty
Płaca minimalna jeszcze wyższa. Minister pracy zapowiada rewolucję
Prawo dla Ciebie
Nowe prawo dla dronów: znikają loty "rekreacyjne i sportowe"
Prawo karne
Przeszukanie u posła Mejzy. Policja znalazła nieujawniony gabinet
Sądy i trybunały
Trybunał Konstytucyjny na drodze do naprawy. Pakiet Bodnara oceniają prawnicy
Mundurowi
Kwalifikacja wojskowa 2024. Kobiety i 60-latkowie staną przed komisjami