Złożony z 60 wysp archipelag Czagos tworzył brytyjskie terytorium zamorskie, nazywane Brytyjskim Terytorium Oceanu Indyjskiego (Brytyjczycy kontrolowali wyspy od 1814 roku). Na największej z wysp tworzących archipelag – o nazwie Diego Garcia – znajduje się amerykańsko-brytyjska baza wojskowa, z której USA korzystały m.in. w czasie działań wojennych prowadzonych w Iraku i Afganistanie.
Dlaczego Donald Trump rozważał zablokowanie przekazania wysp Czagos Mauritiusowi?
W związku z roszczeniami Mauritiusa wobec archipelagu Czagos w 2019 roku Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości uznał brytyjską okupację wysp za nielegalną i wezwał do ich zwrotu. W październiku 2024 roku rząd Keira Starmera zawarł porozumienie z Mauritiusem o przekazaniu suwerenności nad wyspami Mauritiusowi, ale baza na wyspie Diego Garcia pozostanie pod kontrolą Wielkiej Brytanii i USA na mocy 99-letniej dzierżawy, którą można przedłużyć o 40 lat.
Czytaj więcej
40 lat po zakończeniu wojny o wyspy na południowym Atlantyku konflikt o nie znów się zaostrza. W...
Umowie w tej sprawie sprzeciwiła się opozycyjna Partia Konserwatywna. Krytycy decyzji rządu Starmera wskazywali, że umowa jest niekorzystna dla Londynu, ponieważ Wielka Brytania będzie musiała płacić za bazę wojskową, która przed umową należała do niej. Koszty z tym związane mogą sięgnąć 18 mld funtów (choć brytyjski rząd przekonywał, że są to nieprawdziwe wyliczenia). Na razie nie ujawniono oficjalnie, ile USA i Wielka Brytania będą płacić za dzierżawę bazy.
