Polacy muszą poczekać na tani cukier

W połowie lipca 2013 roku cukier na giełdach w Nowym Jorku i Londynie był odpowiednio 26 i 30 proc. tańszy niż przed rokiem – podaje Zespół Monitoringu Zagranicznych Rynków Rolnych (Fammu/FAPA).  Jego ceny są dziś najniższe od trzech lat i mogą nadal maleć.

Obniżkom sprzyja nadprodukcja cukru na świecie, a w szczególności w Brazylii, która wytwarza go najwięcej.

– Globalny  bilans cukru, który w sezonie 2013/14 będzie czwarty raz rzędu charakteryzować się nadwyżką produkcji nad konsumpcją, przemawia za dalszymi spadkami - wyjaśnia Łukasz Chmielewski z Fammu/FAPA.

Nie będą one jednak trwały w nieskończoność.  - Tani cukier wygeneruje popyt, co z kolei zaowocuje podwyżkami na giełdach i notowania mogą z czasem odrobić ostatnie obniżki  - uważa Łukasz Chmielewski.

W UE też taniej, ale...

W ostatnich miesiącach cukier nieznacznie staniał też w UE, ale do poziomów światowych nadal mu daleko. Według ostatnich dostępnych danych w kwietniu 2013 r. cukrownie sprzedawały go średnio za ponad 730 euro za tonę.

- To ok. 90 proc. więcej niż teraz płaci się za cukier na giełdach – mówi Łukasz Chmielewski.

Powód? Reforma unijnego rynku cukru, która weszła w życie w sezonie 2009/2010, przełożyła się na ograniczenie jego produkcji oraz importu. Polska w ramach przyznanych kwot może wytworzyć tylko ok. 1,4 mln ton cukru rocznie. To o 200 tys. ton mniej niż potrzebuje.

- Na giełdach światowych cukier jest średnio o ok. 25 proc. tańszy niż rok temu, a w Polsce staniał w tym czasie o 10 proc. – zwraca uwagę Adam Kaptur, analityk Domu Maklerskiego Millennium. -  Zniesienie kwot na pewno przyczyniłoby się do zmiany tej sytuacji, pomogłoby głównie producentom wyrobów opartych na cukrze - dodaje.

Komisja Europejska zaproponowała zniesienie limitów w UE od 2015 r. Ostatecznie stanęło na 2017 r.

-  Dzięki zniesieniu kwotowania produkcji cukru, jego średnia cena w UE mogłyby spaść do ok. 500 euro za tonę. Nie ma żadnych powodów, poza sztucznym tworzeniem niedoborów, aby cukier na rynku unijnym kosztował więcej – uważa Andrzej Gantner, dyrektor generalny Polskiej Federacji Producentów Żywności.

Słodycze stanieją? Niekoniecznie

- Byłbym ostrożny w jednoznacznych ocenach, jak zachowa się rynek cukru po zniesieniu kwot, ponieważ nigdy wcześniej nie mieliśmy do czynienia z taką sytuacją – ripostuje Marcin Mucha, dyrektor Związku Producentów Cukru w Polsce.

Według niego oczekiwanie dużych obniżek to czysta spekulacja, czy wręcz pobożne życzenie innych branż spożywczych.

Zdaniem Chmielewskiego brak limitów produkcyjnych powinien skutkować większą ilością unijnego cukru i spadkiem cen, ale takiej gwarancji nie ma.

- Potencjalne spadki produkcji w mniej wydajnych rejonach UE, nie muszą zostać zrekompensowane wzrostami w tych bardziej wydajnych – mówi przedstawiciel Fammu/FAPA. - Koncentracja produkcji może też oznaczać mniejszą konkurencję i w efekcie może pozwalać na prowadzenie polityki cenowej, która nie musi być korzystna dla konsumenta. Większa może być także zmienność cen  – dodaje.

Obniżki cen cukru w UE nie muszą też oznaczać, że  stanieją napoje czy słodycze. –  Cukier jest tylko jednym z surowców wykorzystywanym przez firmy spożywcze. Ale jeżeli stanieje, to wzrośnie konkurencyjność firm przetwórczych, a co za tym idzie, możliwości zwiększenia eksportu. Będzie to korzystne dla producentów cukru - mówi Andrzej Gantner.