W piątek odbyło się „Forum dla praworządności” zorganizowane przez Polską Akademię Nauk. Tematem była przyszłość wymiaru sprawiedliwości w Polsce. W spotkaniu obok ekspertów udział wzięli m.in.: wicepremier Jarosław Gowin i wiceszef Kancelarii Prezydenta Paweł Mucha.
Prof. Jerzy Duszyński, prezes PAN, jest zadowolony ze spotkania. – Elementem misji PAN jest poszukiwanie rozwiązań problemów w wymiarze sprawiedliwości – wyjaśnia prezes. Przestrzega też przed konsekwencjami kryzysu praworządności. – Musimy sięgać do twardego gruntu. Jest nim konstytucja i prawo europejskie – podkreśla. I dodaje, że taka opinia wybrzmiała w większości stanowisk.
Jarosław Gowin, wicepremier, mówił, że na forum pojawiło się wiele głosów świadczących o otwartości środowiska prawniczego na dialog. Zastrzegał przy tym, że nie miało ono charakteru politycznego, ale naukowo-ekspercki.
– Taki też charakter będą mieć dalsze prace – informował dziennikarzy.
Przyznał także, że piątkowe spotkanie nie służyło wypracowaniu wspólnego stanowiska.
– Na tym etapie byłoby to zupełnie niemożliwe. Służyło raczej zakreśleniu przestrzeni do dalszego dialogu pomiędzy ekspertami wskazanymi przez różne środowiska – podkreślał wicepremier.
Prezydencki minister Paweł Mucha nazwał spotkanie wartościowym forum konsultacji społecznych. Paweł Mucha przyznał, że część głosów w dyskusji dotyczyła nowelizacji ustaw sądowych (chodzi o tzw. ustawę kagańcową), która czeka na podpis prezydenta. Zapewniał, że relacja z tego spotkania będzie dodatkowym wkładem w konsultacje społeczne na temat tych rozwiązań.
Minister mówił też, że uczestnicy forum zgodzili się, że reforma wymiaru sprawiedliwości jest potrzebna, choć prezentują na jej temat różne stanowiska. Obiecał, że jeśli ekspertom uda się przygotować konkretne projekty ustaw i jeśli trafią one do Kancelarii Prezydenta, mogą liczyć na jego zainteresowanie w drodze obywatelskiej inicjatywy.
W eksperckim forum udział wziął także sędzia Dariusz Zawistowski, prezes Izby Cywilnej. Nie miał wątpliwości, że dobrze się stało, iż do takiego spotkania doszło.
– Jest zapowiedź kontynuacji i bardziej merytorycznych dyskusji. Wszyscy dostrzegają, że sytuacja jest trudna i należy coś zrobić. Większość podkreśla jednak, że wszelkie działania muszą być zgodne z konstytucją i prawem europejskim – mówił sędzia.
Z pewną wiarą w powodzenie forum wypowiada się także Jacek Trela, prezes Naczelnej Rady Adwokackiej. – Wiele zależy od tego, jaka będzie decyzja prezydenta w sprawie tzw. ustawy kagańcowej – mówi. Dla niego, jak twierdzi, ustawa ta kończy niezależność sądów.
Najwięcej głosów, jakie padły podczas spotkania, dotyczyło konieczności wygaszenia obecnej Krajowej Rady Sądownictwa. W jej miejsce, jak uważa prezes NRA, powinna powstać nowa Rada – niekoniecznie jednak na tych samych zasadach co poprzednia.
Powodzenie inicjatywy forum zależy od decyzji obecnej władzy. Poseł Marek Ast, przewodniczący sejmowej Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka, pytany, czy jeśli projekty zmian wypracowane w ramach forum trafią do Sejmu, to parlament się nimi zajmie, odpowiedział: – Jeśli nie będą stały w sprzeczności z reformą, którą wprowadzamy, to tak, zajmie się. Jeśli jednak będą polegały na jej odwróceniu, to nie.
Czytaj także:
„Forum dla praworządności” było odpowiedzią na apele środowiska prawniczego o okrągły stół w sprawie praworządności. Piątkowe spotkanie było pierwszym. Teraz przyjdzie czas na tzw. stół roboczy z udziałem ekspertów. Ma do niego dojść za dziesięć dni.
