Nowelizacja prawa karnego 2019: co się zmieni

Sejm po bardzo burzliwej debacie uchwalił nowelizację kodeksu karnego. Liczy ona 50 stron i zawiera ponad 120 zmian. Tylko kilka z nich dotyczy walki z pedofilią. Pozostałe to: wprowadzenie nowej kary i bezwzględnego dożywocia oraz zaostrzenie kar za kilkadziesiąt przestępstw.

Czytaj także:

Surowe kary za pedofilię w rządowym projekcie zmian w kodeksie karnym

Sejm znowelizował Kodeks karny. Bez PO i Nowoczesnej

Za pokazowe głosowanie w Sejmie zapłacą podatnicy

Od minionego wtorku (14 maja) kiedy to rząd przyjął projekt nowelizacji kodeksu karnego temperatura debaty nie spada. Projekt super ekspresowo trafił z rządu do Sejmu, gdzie (już dzień później) przeszedł I czytanie. Nad poprawkami zgłoszonymi w jego trakcie natychmiast pochyliła się sejmowa Komisja Ustawodawcza. W czwartek propozycje były gotowe do II czytania. Wieczorem zostały uchwalone. Zanim do tego doszło posypały się ostre słowa.

Nerwowa debata

- Nie chcecie załatwić sprawy pedofilii. Tylko i wyłącznie próbujecie udawać przed opinią publiczną, ponieważ macie zmowę milczenia z tymi, którzy nie donosili na przestępców - grzmiał z sejmowej mównicy poseł Borys Budka (PO i b. minister sprawiedliwości).

- Chcemy zaostrzyć kodeks karny, dziś gwałciciel kobiety może trafić na 15 lat do więzienia, dzięki tym zmianom chcemy, żeby trafił do pierdla na 30 lat. Tak jest. Do więzienia. Dla bandyty i gwałciciela, on nigdy nie powinien wyjść z więzienia. - odpowiadał atakującym go posłom Zbigniew Ziobro, minister sprawiedliwości. Odnosząc się do uwag na temat tego, że dużo ważniejsza od surowości kary jest jej nieuchronność odpowiadał:

- W takim razie wypuście Trynkiewicza, jeśli liczy się nieuchronność, a nie surowość - krzyczał w stronę poselskich ław opozycji. - Nie interesują was dzieci, tylko walka polityczna - dodał szef resortu sprawiedliwości.

Co się zmieni? Zlikwidowana zostanie osobna kary 25 lat więzienia. W jej miejsce pojawi się elastyczny wymiar kar: od miesiąca do 30 lat pozbawienia wolności oraz dożywocia. Dla przykładu: za zabójstwo grozi dziś od 8 do 15 lat więzienia, 25 lat albo dożywocie. Po zmianie zagrożenie wyniesie - od 10 do 30 lat więzienia albo dożywocie

Nowela wprowadza też karę dożywotniego pozbawienia wolności bez możliwości warunkowego zwolnienia. Ma być ona orzekana wobec sprawców, którzy są trwale niebezpieczni dla społeczeństwa.

Taką karę sądy będą musiały obligatoryjnie orzekać również wobec osób, które zostały w przeszłości skazane na dożywocie albo na 20 i więcej lat więzienia, a dopuściły się kolejnego przestępstwa, za które orzeczono wobec nich dożywocie.

Wydłuży się również okres próby przy warunkowym zwolnieniu z kary dożywotniego pozbawienia wolności. Dziś ten okres wynosi 10 lat. Po zmianie kk okres próby dla skazanych na dożywocie będzie dożywotni. Zwiększy się ponadto okres przedawnienia karalności zabójstwa – z 30 do 40 lat.

Surowiej dla złodziei

Projekt rozwiązuje też prawne problemy związane z karaniem osób, które dokonują transakcji cudzą kartą płatniczą albo dokonują internetowych przelewów z konta innej osoby bez zgody jego właściciela. Tego typu czyny były dotąd karane jako kradzież, ale sądy miały trudności z określeniem, czy jest to zwykła kradzież, za którą grozi od 3 do 5 lat więzienia, czy też kradzież z włamaniem, karana od roku do 10 lat więzienia. Po zmianie za tego rodzaju przestępstwo ma grozić kara, jak za kradzież z włamaniem, czyli od roku do 10 lat więzienia.

Przyjęcie korzyści majątkowej powyżej mln zł będzie zagrożone karą od 3 do 20 lat więzienia. Dziś za przyjęcie łapówki powyżej 200 tys zł grozi od 2 do 12 lat. W przypadku fałszerstw faktur VAT na wielką skalę, a więc powyżej 10 mln zł, prawo ma być surowe. Pozwoli orzekać kary w przedziale od 5 do 25 lat więzienia.

Po kieszeni

Poprawiony kk ma też skuteczniej chronić publiczny majątek i fundusze. Łatwiej ma być walczyć z „ustawianiem" przetargów, gdy są w nie choćby częściowo zaangażowane publiczne pieniądze – rządowe, samorządowe albo z Unii Europejskiej. W budzących wątpliwości sprawach prokuratura będzie mogła podejmować działania z urzędu, a nie czekać na złożenie zawiadomienia. Będzie to możliwe na każdym etapie przetargów – zarówno gdy są przygotowywane, jak i wtedy, gdy już trwają albo zostają przeprowadzone.

I na koniec kilka zmian dotyczących zwalczania pedofilii. Sejm postanowił o likwidacji przedawnienia w stosunku do sprawców brutalnych gwałtów na dzieciach. W przypadku innych przestępstw przeciwko życiu i zdrowiu najmłodszych nie przedawnią się one do czasu kiedy ofiara osiągnie 40 rok życia. Sprawcy brutalnych zbrodni pedofilskich nie będą mogli wyjść z więzienia na przedterminowe zwolnienie. Wobec sprawcy, który zgwałci i zabije dziecko, sąd, wymierzając karę pozbawienia wolności, będzie mógł wyłączyć w ogóle możliwość uzyskania przez skazanego warunkowego zwolnienia z więzienia. Nowela wprowadza możliwość orzeczenia realnego dożywocie dla zwyrodnialców, którzy na skutek gwałtu doprowadzili do śmierci dziecka. Sąd będzie uprawniony do orzeczenia, że w żadnym wypadku nie będą oni mogli skorzystać z warunkowego zwolnienia z więzienia.