Gospodarka 4.0 jest nieunikniona

Udział w technologicznej rewolucji nie jest kwestią wyboru czy chęci. Kto się w nią nie włączy, pozostanie ma marginesie. Ale to proces dosyć skomplikowany, kosztowny i niesie sporo wyzwań.

Publikacja: 06.06.2018 17:23

Gospodarka 4.0 jest nieunikniona

Foto: AFP

– Czwarta rewolucja przemysłowa jest ogromną szansą, która zmieni świat. I czy ktoś chce, czy nie chce, powoli staje się teraźniejszością – mówił nieraz premier Mateusz Morawiecki. Choć dodawał, że to droga, na której czeka nas wiele wyzwań. – To nie jest kwestia wyboru, po prostu polska gospodarka musi się włączyć w te globalne trendy, jeśli nie chce zostać zmarginalizowana – zaznacza prof. Witold Orłowski, rektor Akademii Finansów i Biznesu. – Polski przemysł potrzebuje skoku w wydajności pracy. Koszty pracy rosną i będą rosnąć, kto nie będzie potrafił zwiększać w takich warunkach produktywności, wypadnie z gry – dodaje Orłowski. Tyle że jego zdaniem wejście w czwartą rewolucję przemysłową nie jest tematem rozpoznanym wśród polskich firm, a do tego wymaga sporych inwestycji, co także może być dużą barierą.

Nowe technologie i łączenie światów

Jak wyjaśnia Marcin Chludziński, prezes Agencji Rozwoju Przemysłu, przemysł 4.0, określany też mianem „fabryki jutra” lub czwartą rewolucją przemysłową, napędzany jest przez rozwój nowych technologii, takich jak chmura obliczeniowa, big data czy internet rzeczy. Nowa fala technologii przemysłu 4.0 opiera się na koncepcji cyberfizycznych systemów, czyli na głębokim oddziaływaniu na siebie rzeczywistych i wirtualnych światów, które stają się trzonem procesu produkcyjnego, a także nowych powiązań pomiędzy firmami, dostawcami i klientami.

Niestety, około 60 proc. polskich firm z sektora MŚP nie zna lub nigdy nie słyszało o koncepcji Industry 4.0 – wynika z ostatnich badań przygotowanych przez firmę Siemens przy współpracy z Ministerstwem Przedsiębiorczości i Technologii. Wdrożyło ją lub zamierza wdrożyć zaledwie 15,5 proc. takich firm. Z drugiej strony trzeba przyznać, że większość firm jest przekonana, że wdrażanie innowacyjnych nowych technologii w przedsiębiorstwach wiąże się z poprawą jakości ich produktów i usług, zwiększenia ogólnej skali sprzedaży, rentowności i wydajności pracy oraz obniżeniem kosztów.

Obecnie najpowszechniej stosowane technologie to automatyzacja linii produkcyjnych, analityka danych i optymalizacja produkcji, a także stosowanie oprogramowania obniżającego koszty prototypowania – wynika z badań. Do najmniej popularnych technologii, kojarzących się z Industry 4.0 i wdrażanych przez firmy MŚP, należą z kolei: sztuczna inteligencja, big data i cloud computing.

Robot zastąpi człowieka?

– Robotyzacja to kosztowny proces, zwłaszcza w takich firmach jak polskie – zaznacza prof. Stanisław Gomułka, główny ekonomista Business Centre Club. – Liderami w tej dziedzinie są firmy z USA, Japonii czy Niemiec, to znaczy z takich krajów, które mają bardzo wysokie koszty pracy oraz dużą skalę działalności – dodaje Gomułka.

W społecznym odbiorze kolejne rewolucje technologiczne, zwłaszcza rozwój sztucznej inteligencji i robotyzacji, niosą jednak z sobą sporo zagrożeń. Przede wszystkim obawy, że te nowe rozwiązania zabiorą ludziom pracę. Nawet premier Morawiecki mówił, że to droga, która może zawieść nas równie dobrze do nieba, jak i do piekła.

– Nie demonizowałbym tych procesów – zaznacza jednak Gomułka. – Postęp trwa od tysiącleci, a przyspieszony postęp technologiczny – od jakichś 200 lat. XXI wiek to z pewnością kolejny skok technologiczny, jednak to wciąż kontynuacja wcześniejszych procesów – uważa profesor. I dodaje, że większość społeczeństwa pracuje jednak w sektorze usług, chociażby takich jak edukacja, ochrona zdrowia, bezpieczeństwo, pomoc społeczna, obsługa ludności itp. A tam trudno sobie wyobrazić – przynajmniej na razie – by robot zastąpił człowieka.

Platforma wsparcia

Ciekawe, że same firmy jako główne bariery wewnętrzne ograniczające ich innowacje wskazują brak środków, brak czasu i brak odpowiednio wyszkolonych pracowników – pokazuje raport Siemensa i MPiT. Jako zewnętrzne przeszkody podają biurokrację, trudności z pozyskaniem kompetentnych pracowników oraz niewystarczające wsparcie organów publicznych. Ministerstwo Przedsiębiorczości podkreśla, że prace nad zwiększenie zakresu tego wsparcia są prowadzone, przykładowo jeszcze w tym roku powstać ma Fundacja Platforma Przemysłu Przyszłości. Jej celem ma być wspieranie cyfryzacji i robotyzacji i doprowadzenie do transformacji krajowego przemysłu do poziomu określonego jako przemysł 4.0.

O tym, jak będzie wyglądać polska gospodarka 4.0, podczas Kongresu „100 lat polskiej gospodarki” rozmawiać będą m.in. minister edukacji Anna Zalewska, szef Polskiego Funduszu Rozwoju Paweł Borys, oraz przedstawiciele Agencji Rozwoju Przemysłu, GPW i Poczty Polskiej.

– Czwarta rewolucja przemysłowa jest ogromną szansą, która zmieni świat. I czy ktoś chce, czy nie chce, powoli staje się teraźniejszością – mówił nieraz premier Mateusz Morawiecki. Choć dodawał, że to droga, na której czeka nas wiele wyzwań. – To nie jest kwestia wyboru, po prostu polska gospodarka musi się włączyć w te globalne trendy, jeśli nie chce zostać zmarginalizowana – zaznacza prof. Witold Orłowski, rektor Akademii Finansów i Biznesu. – Polski przemysł potrzebuje skoku w wydajności pracy. Koszty pracy rosną i będą rosnąć, kto nie będzie potrafił zwiększać w takich warunkach produktywności, wypadnie z gry – dodaje Orłowski. Tyle że jego zdaniem wejście w czwartą rewolucję przemysłową nie jest tematem rozpoznanym wśród polskich firm, a do tego wymaga sporych inwestycji, co także może być dużą barierą.

Pozostało 81% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
100 Lat Polskiej Gospodarki
Grzegorz W. Kołodko: Największym wyzwaniem jest demografia
100 Lat Polskiej Gospodarki
Jan Grzegorz Prądzyński: Wielkim wyzwaniem będą samochody autonomiczne
100 Lat Polskiej Gospodarki
Dąbrowski: Otworzyć się na potrzeby nowego pokolenia
100 Lat Polskiej Gospodarki
Gróbarczyk: 5 minut, które trzeba wykorzystać
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
100 Lat Polskiej Gospodarki
Dziubiński: Mamy wielki potencjał