Oszczędzanie energii w biurach ze względu na jej rosnące ceny to dziś priorytet – mówi Piotr Kowańdy, ekspert firmy doradczej CBRE. – Praktyki ograniczające zużycie prądu wprowadzano już w okresie pandemii, kiedy w biurowcach było mniej pracowników.

Piotr Kowańdy zaznacza, że właściciele budynków analizują możliwości montażu instalacji fotowoltaicznych, wymiany oświetlenia na LED, montażu czujników ruchu sterujących światłem. – Duże oszczędności daje odpowiednia regulacja pracy urządzeń i instalacji wentylacyjnych, chłodzenia czy grzania – mówi. Gdy budynek jest pusty, urządzenia mogą być wyłączane.

Jak wskazuje ekspert, firmy rezygnują też z dekoracyjnego (np. świątecznego) oświetlenia budynków. Mobilizują wychodzących z biur pracowników do wyłączania światła, klimatyzacji, monitorów, wyjmowania z gniazdek ładowarek.

Sztuczna inteligencja

O konsekwencjach wzrostu cen energii mówi Agnieszka Krzekotowska, dyrektor działu zarządzania nieruchomościami w firmie Colliers. Są widoczne przy planowaniu budżetów na kolejny rok. – Koszty zakupu energii rosną trzy-, a w skrajnych przypadkach nawet ośmiokrotnie – wskazuje. – Konieczna jest analiza, z jakich produktów korzystamy i jak kupujemy energię?

Dyrektor Krzekotowska podkreśla, że Colliers w zarządzanych przez firmę obiektach od lat podejmuje działania mające na celu ograniczenie zużycia energii. – Współpracujemy z właścicielami budynków m.in. w zakresie wymiany oświetlenia i stosowania lamp typu LED, wdrażania systemów zarządzania energią, wykorzystania systemów HVAC odpowiadających za sprawną wymianę powietrza w pomieszczeniach – mówi.

Na algorytmy w BMS (system zarządzania budynkiem) i sztuczną inteligencję zwraca uwagę Zuzanna Paciorkiewicz stojąca na czele działu Asset Services CEE w Cushman & Wakefield. – Kluczowe są zachowania użytkowników nieruchomości. Jeśli więc trzeba, edukujemy. Mówimy, jak np. ustawiać klimatyzację – tłumaczy. – Wymieniamy energożerne urządzenia na bardziej oszczędne, modernizujemy automatykę budynkową, wprowadzając inteligentne rozwiązania i źródła energii odnawialnej.

Podobne działania podejmuje spółka Sopla. – Wprowadzamy też harmonogramy temperatury w poszczególnych porach dnia uwzględniające nasłonecznienie konkretnych powierzchni – mówi Grażyna Capiga, członek zarządu firmy Sopla. – Ważne jest odpowiednie ustawienie klimatyzacji i wentylacji lub czasowe (na okres letni) wyłączenie nawilżania. Standardem są czujki ruchu. Nie ma potrzeby oświetlania całego budynku. W czujniki zmierzchu jest wyposażane oświetlenie zewnętrzne.

Ślad węglowy

Na automatykę stawia CPI Property Group, firma zarządzająca w stolicy 24 biurowcami (ponad 500 tys. mkw.). Cezary Kopij, dyrektor techniczny w CPI, mówi o sterowaniu oświetleniem, wentylacją, klimatyzacją, ogrzewaniem.

– System dostosowuje się do pory dnia, obecności i ruchu najemców – wyjaśnia. – Biurowce stale modernizujemy. Nie chodzi tylko o termoizolację. Wprowadzamy rozwiązania techniczne obniżające zużycie prądu. Wymieniamy silniki w centralach wentylacyjnych (oszczędność energii rzędu 25 proc.), windy lub ich napędy (oszczędność 15 proc.). Stosujemy monitoring wszystkich systemów. Nasze budynki zużywają o wiele mniej energii zimą niż latem. Możemy dostosowywać automatyczne systemy do realnych potrzeb.

Dyrektor Kopij uważa, że rewolucją może być technologia IoT (Internet of Things), która daje możliwości masowego zbierania danych i ich analizy po stosunkowo niskich kosztach.

Także Łukasz Kwieciński, dyrektor ds. zarządzania wartością budynków w spółce Skanska w regionie Europy Środkowo-Wschodniej, docenia wagę inteligentnych systemów zarządzania. Przy analizie ustawień instalacji uwzględniany jest sposób pracy najemców i obłożenie budynków. – Przygotowywane są też harmonogramy pracy instalacji na wypadek ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii – mówi dyrektor.

Dodaje, że jego firma stawia sobie za cel budowę obiektów, których wpływ na środowisko będzie mniejszy w całym cyklu ich życia – niezależnie, kto jest najemcą czy właścicielem.

– Np. wrocławski kompleks Centrum Południe jest w 100 proc. zasilany energią wyprodukowaną przez farmę wiatrową. Gdański Wave jest zasilany energią przede wszystkim z elektrowni wodnych – mówi Łukasz Kwieciński. – W tym roku podpisaliśmy umowę na 100-proc. zasilanie z odnawialnych źródeł naszych obiektów w Krakowie (High5ive III), Poznaniu (Nowy Rynek D) i Warszawie (Generation Park Y). Oprócz tego w budynkach wykorzystujemy oświetlenie LED, belki chłodzące i system free-cooling. Pozwala to zmniejszyć zużycie energii nawet o jedną trzecią, a także redukować ślad węglowy.

Energia to nie wszystko. Piotr Kowańdy mówi też o gospodarowaniu odpadami i wodą. – Wymiana perlatorów pozwala ograniczyć jej zużycie nawet o 60 proc. Baterie umywalkowe z czujnikiem ruchu to kolejne kilka procent. W nowszych budynkach standardem staje się wykorzystywanie wody deszczowej i tej spod pryszniców do spłukiwania toalet – mówi ekspert.

Papier i woda

– Najemcy i zarządcy do drukowania stosują coraz częściej niebielony papier, kupują ekologiczne środki czystości w biodegradowalnych opakowaniach, zamawiają kawę w jak największych opakowaniach, które nadają się do recyklingu. Standardem są kosze do segregacji śmieci – opowiada Piotr Kowańdy. – Część najemców współpracuje z firmami, które dostarczają odpowiednie pojemniki i odbierają segregowane odpady, jak np. żarówki, baterie, nakrętki. Rezygnuje się z dużych butelek z wodą do picia dostarczanych przez zewnętrzne firmy na rzecz filtrów zamontowanych na kranach.

A Łukasz Kwieciński dopowiada, że rozwiązania, które pozwalają oszczędzać wodę, nie muszą być skomplikowane. – Wystarczą systemy ograniczające jej pobór. To nic innego jak wodooszczędna armatura – prysznice, umywalki czy zlewy – mówi. – Przykładem jest łódzka Brama Miasta. Montaż odpowiedniej armatury pozwala zmniejszyć zużycie wody o mniej więcej połowę.

O prostych rozwiązaniach przynoszących realne oszczędności przypomina CPI. – Zachęcamy do gotowania w czajniku tylko takiej ilości wody, która jest nam potrzebna – mówi Cezary Kopij. – Jeśli przemnożymy tę drobną rzecz przez wszystkich pracowników biurowca, zyskamy ogromne oszczędności.

Zbiórki elektroodpadów, kampanie promujące ekopostawy i zdrowy tryb życia prowadzi Colliers. – Na dachach zarządzanych przez nas budynków są hodowle pszczół. Miód trafia do najemców – mówi Agnieszka Krzekotowska. – Ważna jest także współpraca z właścicielami budynków w celu opracowania planu inwestycyjnego pozwalającego osiągnąć wyznaczoną przez Unię i postanowienia paryskie zeroemisyjność do 2050 r. W tym celu szukamy np. możliwości zakupu jak największej ilości zielonej energii.

Na ekologiczne akcje – np. sprzątania świata czy sadzenia drzew – zwraca uwagę Grażyna Capiga. – Zachęcamy także do korzystania z rowerów czy hulajnóg – zaznacza. Podkreśla też, że większość firm, które szukają nowego adresu, nie wybierze biurowca bez ekocertyfikatu.

– Postawy ekologiczne są dla nas ważne, szczególnie ze względu na ESG, ale też koszty. Widać trend zielonej certyfikacji. To oddolne działania, inaczej niż np. w UK, gdzie od zielonego, energooszczędnego budownictwa zaczynał sektor publiczny, aby dać przykład – dodaje Zuzanna Paciorkiewicz. – W Polsce to deweloperzy, inwestorzy i najemcy zaczęli te zmiany – bez bodźców prawnych.