Cukrzyca wywołana wirusem? Szansa na szczepionkę

Spór o przyczynę cukrzycy typu 1 jest bliski zakończenia. Zdaniem naukowców ze Szpitala Dziecięcego Instytutu Endokrynologii i Cukrzycy w Sydney winne są wirusy atakujące komórki beta trzustki. Dobra wiadomość jest taka, że być może uda się opracować szczepionkę – taką jak przeciw grypie czy zapaleniu wątroby – która zapobiegnie nowym przypadkom tej formy cukrzycy u dzieci. Zła: nie wszyscy są przekonani, że zagadka jest już rozwiązana.

Na świecie na cukrzycę choruje 290 mln ludzi. W Polsce ok. 2,5 mln. Szacuje się, że globalnie 5 – 10 proc. z nich to pacjenci z cukrzycą typu 1.

[srodtytul]Szukanie winnego[/srodtytul]

– Związek między zakażeniem enterowirusami a występowaniem cukrzycy typu 1 jest bardzo silny – podkreśla dr Maria Craig, która kierowała zespołem naukowców w Sydney.

Przeanalizowali oni w sumie 26 wcześniejszych badań koncentrujących się na zakażeniach wirusowych i cukrzycy typu 1. Sprawdzono dane 4448 pacjentów. Na tej podstawie naukowcy wyliczyli, że dzieci cierpiące na cukrzycę aż dziesięć razy częściej przechodziły w przeszłości chorobę związaną z infekcją enterowirusami.

– Wydaje się, że to bardzo solidnie przeprowadzone badanie, które dowodzi tego związku w bardzo dramatyczny sposób – komentuje dla sieci BBC wyniki australijskich kolegów dr Jonathan Levy, diabetolog z Oksfordzkiego Centrum Cukrzycy, Endokrynologii i Metabolizmu.

Te wyniki pokrywają się z wcześniejszymi słynnymi badaniami prowadzonymi w Wielkiej Brytanii. Naukowcy przez 25 lat zbierali próbki tkanek z trzustki dzieci, które zmarły z powodu cukrzycy typu 1. Podejrzewali, że choroba może być wywołana wirusami, jednak wówczas środki techniczne nie pozwalały tego potwierdzić. W 2009 roku przedstawiono wreszcie wyniki analizy mikrobiologicznej 72 próbek.

– U 60 proc. ofiar odnaleziono ślady infekcji enterowirusem coxsackie B – mówi dr Alan Foulis z Glasgow Royal Infirmary, pomysłodawca tych badań. – U dzieci bez cukrzycy prawie go nie wykryliśmy.

– Pierwszy raz udało się zdobyć tak poważny dowód na związek między infekcją enterowirusową a rozwojem cukrzycy typu 1 – podkreśla Noel Morgan z Peninsula Medical School w Plymouth.

[srodtytul]Geny i co dalej [/srodtytul]

Cukrzyca typu 1 rozwija się, gdy własne komórki organizmu niszczą komórki produkujące insulinę. Dlaczego tak się dzieje – dotąd naukowcy dokładnie nie wiedzieli. Dziś uważa się, że za rozwój choroby odpowiadają zarówno czynniki genetyczne, jak i środowiskowe (mogą to być m.in. wirusy). U identycznych bliźniąt, gdy jedno zapadnie na cukrzycę, ryzyko, że rozwinie się ona u drugiego, wynosi 40 proc. Ponadto w ostatnich latach zanotowano wzrost liczby przypadków tej formy cukrzycy u dzieci. Tego nie da się wyjaśnić tylko genami. Musi być czynnik wyzwalający chorobę – rozumowali badacze.