Sprzęt i materiały medyczne, biotechnologia, recykling oraz gry – to sektory, które można zaliczyć do grona wygranych w dobie pandemii – ocenia Grant Thornton w swoim najnowszym badaniu „Wpływ pandemii na branże polskiej gospodarki" udostępnionym naszej redakcji.
Wyniki spółek działających w tych branżach w trudnym pandemicznym 2020 r. są imponujące, niekiedy wprost kosmiczne. Przykład: EBITDA firm biotechnologicznych wzrósł rok do roku aż o 5,6 tys. proc., a firm z branży sprzęt i materiały medyczne – o ponad 1,4 tys. proc. (a ich kapitalizacja – o ponad 700 proc.).
Wycena na plus
Grant Thornton wziął pod uwagę dane 356 polskich spółek notowanych na rynku głównym GPW. Z analizy wyłączono spółki o kapitale zagranicznym, banki i spółki z branży finansów oraz podmioty, dla których nie było możliwości pozyskania danych dla porównań.
Ogółem ta grupa spółek zanotowała w 2020 r. dwa razy niższy zysk niż rok wcześniej i nieco niższe niż w 2019 r. przychody (o 1,6 proc.). Ich łączna wycena po tąpnięciu w I kwartale na koniec 2020 r. wróciła, a nawet przekroczyła wartość z końca 2020 r. (389 mld zł w IV kw. 2020 r., wobec 335 mld zł w IV kw. 2019 r.).
Mimo trudnego roku w sumie 80 proc. polskich spółek giełdowych osiągnęło zysk, a w odniesieniu do wymienionych wyżej branż wzrost rok do roku był ponadprzeciętny.
Są i przegrani
Do grona wygranych zwykle trafiały firmy związane z szeroko pojętym zdrowiem oraz te dostarczające usługi i rozrywkę online. Wyjątkiem jest recykling (firmy zajmujące się gospodarką odpadami, pozyskiwaniem surowców). W pierwszej fali pandemii ich sytuacja mocno się pogorszyła, konieczne były działania dostosowawcze (np. cięcia w płacach, przestoje, pozyskanie pomocy publicznej). Branża szybko odzyskała jednak wigor, m.in. za sprawą wzrostu opłat za przetwarzanie odpadów.
Ale są też i najwięksi przegrani pandemii. Według analizy Grant Thornton słabsze wyniki operacyjne odnotowały spółki z sektorów: odzieży i obuwia, reklamy i marketingu, rekreacji i wypoczynku oraz wydawnicze.
Branże rekreacji i wypoczynku oraz odzieży i obuwia traciły m.in. ze względu na to, że nakazy zamykania lub administracyjne ograniczenie w działalności dotykały tych firm w sposób najbardziej bezpośredni. Większość firm w sektorze turystycznym, mimo działań naprawczych, zmuszona została do otwarcia postępowań restrukturyzacyjnych.
Pośrednio, ale też mocno, pandemia uderzyła w szeroko pojętą „reklamę i marketing". Tak jak przy poprzednich kryzysach firmy oszczędzały na wydatkach na reklamę, co dla spółek specjalizujących się w tym temacie oznaczało mniej zleceń i spadek przychodów. Światełkiem w tunelu był jedynie rozwój usług internetowych.
Jakie perspektywy
Pytanie, czy sukces spółek osiągnięty w pandemii pozwoli im uzyskać trwałą przewagę konkurencyjną? I odwrotnie, czy porażki firm dotkniętych restrykcjami skazują je na kroczenie po równi pochyłej?
– Zwycięzcy naszych analiz z pewnością zyskali zwiększenie skali działalności, która powinna ułatwić im dalszy rozwój – komentuje dla nas Małgorzata Kaczmarczyk-Białecka, senior menedżer w zespole corporate finance Grant Thornton. – Wymagać to będzie jednak zaangażowania kadry menedżerskiej oraz przygotowania strategii rozwoju, aby w pełni wykorzystać możliwości, które dała im pandemia – zaznacza.
W przypadku zaś przegranych trudno wnioskować o długoterminowych trendach spadkowych. – Sytuacja w 2020 r. była wyjątkowa. Społeczeństwo oczekuje odmrożenia gospodarki, w tym powrotu szeroko pojętej branży rozrywkowej, w związku z czym, wraz z ustępowaniem pandemii, przegrani powinni powrócić do trendów dla tych branż sprzed marca 2020 r. – ocenia.
Opinia dla „rzeczpospolita"
Krzysztof Mrówczyński, szef zespołu analiz sektorowych w Pekao SA
Ponadprzeciętne wyniki firm zanotowanych w ostatnim roku są zwykle bezpośrednim efektem pandemii – przerwanych łańcuchów dostaw, lockdownów, zmiany zachowań konsumentów, itp. Jeśli chodzi o perspektywy w średnim okresie, to wszystko zależy od sytuacji epidemicznej. Nowe mutacje wirusa i powrót restrykcji mogą pokrzyżować plany odrodzenia się tych branż, które najwięcej straciły w ubiegłym roku. Wśród sektorów, które potwierdziły odporność na kryzys, warto zwrócić uwagę na recykling. Temat ekologii staje się tematem numer jeden w popandemicznej odbudowie gospodarki. Na zieloną transformację ogromne środki przeznacza zarówno UE, jak i Polska.
