Mało dotychczas znaną formą usług audytorskich są badania danych niefinansowych. O jakie usługi chodzi?

Na razie zarówno badanie takich danych, jak i sporządzanie z nich raportów jest dobrowolne. W 2017 r. wchodzi w życie dyrektywa Unii Europejskiej w sprawie obowiązku raportowania danych niefinansowych. Chodzi o szeroko pojętą społeczną odpowiedzialność biznesu, określaną angielskim skrótem CSR (Corporate Social Responsibility). Kojarzy się ona głównie z działaniami wizerunkowymi, z dobroczynnością. Tymczasem raportowanie o CSR to nie tylko informowanie o tym, jak wydajemy zarobione pieniądze, ale przede wszystkim o tym, jak je zarabiamy. W tych raportach trzeba będzie zaprezentować między innymi dane związane z kapitałem ludzkim czy oddziaływaniem firmy na środowisko.

Dlaczego te dane są istotne dla rynku?

Dostępność tego typu informacji jest coraz ważniejsza dla akcjonariuszy, gdyż w coraz większym stopniu na wycenę spółek wpływ mają aktywa niematerialne. Obecnie o wartości rynkowej firmy w 80 proc. decydują aktywa niematerialne, a informacje o nich dostarczają głównie dane niefinansowe. Żadna nowoczesna firma nie może ich ignorować. Na wartość firmy w coraz większym stopniu wpływają ludzie, relacje, rozwiązania, technologie i innowacje, czyli wszystko to, co decyduje o przewadze konkurencyjnej. Dlatego w trakcie każdego badania sprawozdania finansowego biegły rewident będzie przyglądał się tym zagadnieniom. To dane niefinansowe mogą decydować o możliwości kontynuowania działalności przez spółkę. Spółki przywiązujące dużą wagę do kwestii relacji z inwestorami z reguły cieszą się ich większym zainteresowaniem. Potwierdza to m.in. zachowanie wskaźnika giełdowego RESPECT Index. Jest to projekt realizowany przez Giełdę Papierów Wartościowych w Warszawie, który obejmuje podmioty o najwyższym standardzie zarządzania w zakresie ładu korporacyjnego. Z taką odpowiedzialną społecznie firmą chętniej będą współpracowały inne firmy.

Jak wielu firm ten obowiązek będzie dotyczył?

Nowe przepisy zakładają, że obowiązek raportowania niefinansowego będą miały spółki giełdowe, których wielkość zatrudnienia przekracza 500 osób, a suma bilansowa jest powyżej 20 mln euro lub osiągane przychody netto przekraczają 40 mln euro. Szacuje się, że obowiązkiem tym w Polsce objętych będzie 250–300 firm.

Jakie będą pola współpracy z biegłym rewidentem w sprawie badania CSR?

Jest ich wiele. Dotyczy to zarówno firm, które będą zobowiązane do raportowania danych niefinansowych, jak i tych, które będą współpracowały z tymi zobowiązanymi. Zgłaszamy swoją gotowość nie tylko do badania czy weryfikowania tych danych. Możemy też wesprzeć firmy w przygotowaniach do raportowania, a także w przygotowaniu samego raportu.

A czy biegli rewidenci są dziś dobrze przygotowani do takich zadań?

Jako profesjonaliści mamy spore doświadczenie w tym obszarze. Wciąż inwestujemy też w wiedzę i kompetencje biegłych rewidentów z zakresu CSR: organizujemy szkolenia, spotkania poświęcone temu tematowi, jesteśmy zapraszani jako partner konferencji, debat i dyskusji . Miałam przyjemność pracować jako przedstawiciel KIBR w specjalnym zespole ds. społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw przy ministrze gospodarki, którego zadaniem było przygotowanie rekomendacji, jak przepisy unijne wdrożyć do krajowych regulacji. Liczę, że niedługo zespół ten, już przy ministrze rozwoju, wznowi swoje działania, by kontynuować proces wdrażania w praktyce raportowania danych niefinansowych.

Czy będą to raporty odrębne od sprawozdania finansowego firmy?

Na razie nie jest to przesądzone, gdyż czekamy na polskie regulacje. Jednak zgodnie z zapisami dyrektywy zespół ds. społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw przy ministrze gospodarki rekomendował polskiemu regulatorowi danie wyboru zobowiązanym firmom. Może to być oddzielny raport poświęcony tylko danym niefinansowym. Według innej wersji raportowanie danych niefinansowych byłoby częścią dotychczasowego sprawozdania z działalności. Rozstrzygnięcia wymaga też kwestia poddania tego raportowania obligatoryjnemu badaniu lub weryfikowaniu. W mojej ocenie jest to zbyt ważny obszar raportowania, by badanie nie było obowiązkowe. Jeżeli jednak nie będzie obowiązkowego audytu CSR, to liczę, że i tak firmy zobowiązane do raportowania danych niefinansowych będę te raporty poddawały badaniu przez biegłych rewidentów.