Pomoc przedsiębiorcom prowadzącym lokale w centrach handlowych przewiduje tarcza antykryzysowa. Jej zasady nie wszystkim się podobają. Pełne są również sprzeczności.

Wsparcie, ale jakie

Chodzi o art. 15 z nowelizacji ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem Covid-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, czyli tzw. tarczę antykryzysową.

Przepis przewiduje, że podczas zakazu działalności w obiektach handlowych o powierzchni sprzedaży powyżej 2000 mkw. wygasają zobowiązania stron umowy najmu, dzierżawy lub podobnej, przez którą dochodzi do oddania do używania powierzchni handlowej. Następnie w ciągu trzech miesięcy od zniesienia zakazu zamknięcia lub ograniczenia działalności sklepu najemca (dzierżawca) powinien wystąpić do właściciela (zarządzającego) galerii z ofertą przedłużenia umowy na dotychczasowych warunkach o okres obowiązywania zakazu oraz o dodatkowe sześć miesięcy.

– Oznacza to m.in., że najemcy, których dotyczy zakaz prowadzenia działalności, nie będą płacić w tym okresie czynszu ani opłat eksploatacyjnych. Jeżeli jednak nie złożą oferty wynajmującemu, zwolnienie z czynszu utraci moc – uważa Bartosz Clemenz, radca prawny, counsel w Kancelarii Hogan Lovells.

Prawnicy nie zostawiają na tych przepisach suchej nitki.

– Takiemu rozwiązaniu można zarzucić pewną niekonsekwencję co do tego, że jeśli umowy wygasają, to nie można ich przedłużyć – uważa Kamil Szmid, adwokat oraz partner w Kancelarii Prawnej KML LEGAL.

– Jeżeli wygasają wzajemne zobowiązania stron, to pojawia się pytanie o zapłatę za bezumowne korzystanie z lokali, w których najemcy trzymają swoje towary. Z kolei art. 31t ustawy mówi, że do dnia 30 czerwca 2020 r. nie wypowiada się najemcy umowy najmu lub wysokości czynszu. Z redakcji ustawy można wnioskować, że nie chodzi wyłącznie o umowy najmu lokali mieszkalnych, ale o umowy najmu w ogóle – zauważa mec. Bartosz Clemenz.

Początkowo przepisy tarczy antykryzysowej o najmie w galeriach handlowych brzmiały zupełnie inaczej. Przewidywały bowiem obniżenie czynszu o 90 proc. za okres zamknięcia lub ograniczenia działalności lokalu czy stoiska.

– Wcześniejsza propozycja była lepszym rozwiązaniem. Nie nastręczała tylu wątpliwości interpretacyjnych i była jasna dla stron umowy – twierdzi mec. Szmid.

Nierówne traktowanie

Rozwiązania tarczy krytykuje również Rada Polskich Centr Handlowych (PRCH).

– Przepisy są nieprecyzyjne. Zostały przygotowane bez znajomości branży handlu i usług. Ustawowe wygaszenie umów najmu doprowadzi do sytuacji, w której istotnie zwiększone zostanie ryzyko utraty płynności finansowej wynajmujących, bez mechanizmów w zakresie ulg podatkowych i wstrzymania kredytów bankowych ani takich, które mogą wspomóc odrodzenie się konsumpcji niezbędnej dla płynności najemców – tłumaczy Radosław Knap, dyrektor generalny PRCH.