W 2016 roku zespół Downa był powodem tylko 37 proc. tzw. aborcji eugenicznych – wynika ze sprawozdania rządu z wykonania ustawy o planowaniu rodziny i warunkach przerywania ciąży. Takie sprawozdanie trafia do Sejmu co roku, jednak po raz pierwszy wskazano, jakie były konkretne przyczyny aborcji wykonanych z przesłanki mówiącej o upośledzeniu lub chorobie płodu.

Sprawozdanie powstało w szczególnym momencie. 10 stycznia do prac w komisji trafił obywatelski projekt zakazujący aborcji z tego powodu. Takich zabiegów jest większość. W 2016 roku przerwano w Polsce 1100 ciąż, z czego aż 1044 z uwagi na upośledzenia lub choroby płodu. Pozostałe przesłanki terminacji to zagrożenie zdrowia kobiety ciężarnej bądź ciąża powstała w wyniku czynu zabronionego.

A zwolennicy zakazania tzw. aborcji eugenicznej często podkreślali, że jest ona spowodowana głównie zespołem Downa. „W jednym obszarze należy doprowadzić do zmian. Chodzi o aborcję eugeniczną, czyli ze względu na wady płodu. Mam na myśli zwłaszcza chore dzieci z zespołem Downa, a to jest ogromna większość legalnych aborcji w Polsce" – mówił w 2016 roku prezes PiS Jarosław Kaczyński.

W październiku 2017 roku prezydent Andrzej Duda zapowiedział, że „podpisze ustawę zakazującą aborcji eugenicznej, przede wszystkim, aby wykluczyć prawo do zabijania dzieci z zespołem Downa". O tym, że wśród ofiar aborcji „większość stanowią dzieci z zespołem Downa", mówił też list Episkopatu na Niedzielę Świętej Rodziny 31 grudnia.

Z rządowego sprawozdania wynika, że fakty są inne. Zespół Downa bez współistniejących wad somatycznych to jedynie 21 proc. aborcji. Kolejne 16 proc. to zespół Downa z wadami. Czym one są? – Najczęściej są to złożone wady serca, czasami wodogłowie albo wytrzewienie – mówi prof. Romuald Dębski, ginekolog znany ze sprzeciwu wobec zaostrzenia ustawy aborcyjnej.

Cięższe od zespołu Downa zespoły Pataua i Edwardsa, najczęściej występujące z wadami współistniejącymi, odpowiadają w sumie za 11 proc. aborcji. Wysoko na liście w sprawozdaniu są wady izolowane jednego układu lub organu (17 proc.) i wady mnogie (22 proc.). – To najczęściej rozszczepy kręgosłupa albo niekorekcyjne wady serca – mówi prof. Romuald Dębski.

Lekarz dodaje, że nie zaskakują go dane o niewielkim udziale zespołu Downa, bo do podobnych wniosków doprowadziła go obserwacja przyczyn aborcji w Szpitalu Bielańskim w Warszawie, w którym pracuje. Zaskoczeni nie są też działacze pro-life, bo wcześniej sami uzyskali dane, które trafiły do raportu.

Pełnomocniczka komitetu #ZatrzymajAborcję Kaja Godek mówi, że dane z raportu nie stoją w sprzeczności z informacjami przekazywanymi wcześniej przez działaczy pro-life. – Zawsze mówiliśmy, że dzieci z zespołem Downa to największa grupa, i to się potwierdziło – zauważa. – Apelowałabym, aby nie tworzyć listy śmierci. Te 1042 przypadki ze sprawozdania to byli ludzie. A jednostka chorobowa dotycząca danej osoby nie decyduje o wartości jej życia. Gorszy stan zdrowia nie uzasadnia zabicia człowieka – dodaje.

Czy rządowy raport wpłynie na postawy posłów z Komisji Polityki Społecznej i Rodziny? Na to pytanie nie odpowiedział nam wiceszef komisji Grzegorz Matusiak z PiS. – Nie znam terminu rozpoczęcia prac, a dyskusja może potrwać, bo temat jest delikatny i trzeba wysłuchać wszystkich stron – dodaje.

Działacze pro-life obawiają się, że PiS, choć w deklaracjach opowiadający się za zaostrzeniem prawa aborcyjnego, będzie grać na czas. Dlatego zachęcają do wysyłania listów do posłów za pośrednictwem strony ZatrzymajAborcje.pl. Akcję firmuje zdjęcie uśmiechniętej dziewczynki z zespołem Downa.