Ziobro górą w wojnie 14-letniej - komentuje Tomasz Pietryga

List blisko 160 naukowców domagających się od prezydenta zawetowania zmian w kodeksie karnym to kolejna odsłona batalii o politykę karną w Polsce.

Publikacja: 25.06.2019 09:47

Zbigniew Ziobro

Zbigniew Ziobro

Foto: Fotorzepa/Jerzy Dudek

Prace nad dużą nowelizacją kodeksów karnych odbywały się bez udziału czołowych karnistów, którzy od dekad mieli wpływ na kształt tego prawa w Polsce. Projekt zmian leżał w Ministerstwie Sprawiedliwości od dwóch lat, a bezwzględne dożywocie czy kara 30 lat więzienia miały być jego znakiem firmowym. Problem w tym, że kurs na zaostrzenie polityki karnej kłóci się ze stanowiskiem większości środowiska naukowego, zwłaszcza szkoły krakowskiej.

Czytaj także: Prawnicy piszą do prezydenta. Chcą weta ws. kodeksu karnego

Sprawa zmian nabrała tempa po filmie braci Sekielskich o pedofilii w Kościele, kiedy pilnie potrzebna stała się reakcja państwa na ujawnione zło. Z zamrażarki wyciągnięto projekt zakładający m.in. zaostrzenie kar za pedofilię. Sygnał miał być jasny: państwo reaguje szybko. W tym pędzie minister popełnił jednak błąd. Zamiast skierować do prac legislacyjnych jedynie fragment kodeksu dotyczący pedofilii, do Sejmu przesłano całą wielką i niedopracowaną nowelę. Szczególną krytykę budziło procedowanie zmian, które zrodziło poważne ryzyko zakwestionowania konstytucyjności tych rozwiązań.

Zwracali na to uwagę naukowcy z Krakowskiego Instytutu Prawa Karnego, którego negatywna opinia o zmianach odbiła się szerokim echem. A resort sprawiedliwości zapowiedział pozew przeciwko krytykującym. Ostatecznie zamiar ten jednak porzucił.

Dziś na czele protestu stanął wybitny karnista prof. Stanisław Waltoś, który sygnuje list do prezydenta. Nie należy się jednak spodziewać, że Andrzej Duda przyjmie argumenty autorów prośby o weto. Prezydent wywodzi się ze środowiska politycznego, dla którego surowe prawo karne jest dogmatem. Łagodzenie zmian tuż przed wyborami byłoby dla elektoratu po prostu niezrozumiałe.

Cała sprawa jest swoistym powrotem do przeszłości, do 2005 r., kiedy to Zbigniew Ziobro rozpoczął pierwszą wojnę z karnistami i szerzej: środowiskiem prawniczym. Jako nowy minister sprawiedliwości rozwiązał wówczas Komisję Kodyfikacyjną Prawa Karnego, w mało eleganckim stylu (faksem) odwołując ze stanowiska przewodniczącego właśnie prof. Waltosia. Wzburzyło to środowiska prawnicze, ale fundamentem sporu było inne podejście do polityki karnej i prawa karnego niż to ukształtowane przez dekady przez takie postaci jak prof. Andrzej Zoll.

Wtedy Ziobro nie zdążył wprowadzić swoich idei w życie. W 2007 r. skrócono kadencję Sejmu i nowela przepadła na ostatniej prostej. Dziś jest mało prawdopodobne, by coś ją powstrzymało. Dobra zmiana w Polsce zdobyła większość w Sejmie zdolną do samodzielnego uchwalenia ustaw i Zbigniew Ziobro może po 12 latach urzeczywistnić swoją ideę surowego prawa karnego. A protest naukowców to jedynie głos wołającego na puszczy.

Prace nad dużą nowelizacją kodeksów karnych odbywały się bez udziału czołowych karnistów, którzy od dekad mieli wpływ na kształt tego prawa w Polsce. Projekt zmian leżał w Ministerstwie Sprawiedliwości od dwóch lat, a bezwzględne dożywocie czy kara 30 lat więzienia miały być jego znakiem firmowym. Problem w tym, że kurs na zaostrzenie polityki karnej kłóci się ze stanowiskiem większości środowiska naukowego, zwłaszcza szkoły krakowskiej.

Pozostało 82% artykułu
Opinie Prawne
Tomasz Pietryga: Rok Donalda Tuska na polu minowym praworządności
Opinie Prawne
Marek Kutarba: Oskładkowanie zleceń w interesie obywateli czy budżetu?
Opinie Prawne
Stykowski, Tarnowska: Jak wyliczyć odszkodowanie za budynek rolniczy?
Opinie Prawne
Tomasz Pietryga: Dlaczego sprawca śmiertelnego wypadku mógł znowu doprowadzić do tragedii?
Opinie Prawne
Joanna Pietrzak: Czy Poczta Polska jest gotowa na publiczną usługę hybrydową?