Sejmowa komisja do spraw kontroli państwowej, która zapoznała się z raportem Najwyższej Izby Kontroli oraz sytuacją finansową województwa Mazowieckiego wezwała ministra finansów do wprowadzenia zmian w systemie naliczania „janosikowego". Zdaniem posłów Mazowsze znajduje się w gorszej sytuacji finansowej niż inne województwa.
– Ostatnia decyzja posłów pracujących w komisji do spraw kontroli państwowej pokazuje, że już nie tylko samorządowcy i eksperci widzą, jak krzywdzący dla Mazowsza jest dotychczasowy system naliczania „janosikowego". To jednoznaczny sygnał dla ministra finansów, że prace nad zmianą tego systemu powinny nabrać tempa – podkreśla marszałek Adam Struzik.
- Przyczyną naszej gorszej sytuacji jest nic innego jak „janosikowe". „Janosikowe", które podważył nie tylko Trybunał Konstytucyjny, ale całe gremia ekspertów, konstytucjonalistów, prawników, samorządowców – wtóruje Marta Milewska, rzeczniczka prasowa Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego. – Jak wynikało z dotychczasowych ustaleń i zapewnień strony rządowej do kwietnia br. Ministerstwo Finansów powinno przygotować kompleksowe zmiany mające na celu naprawę tego systemu – przypomina Milewska i podkreśla, że czasu jest mało dlatego nie ma się co dziwić, że posłowie pytają Ministerstwo Finansów czy zmiany są już gotowe.
Sejmowa komisja wskazała na największe wady „janosikowego". Zalicza do nich dużą zmienność dochodów własnych, która wynika z niestabilnych i trudnych do prognozowania wpływów z podatku CIT oraz wadliwie skonstruowany algorytm podziału środków z budżetu państwa pomiędzy samorządy województw. – Wielokrotnie wskazywaliśmy właśnie na te problemy i prosiliśmy o ich rozwiązanie. Już rok temu Trybunał Konstytucyjny orzekł, że „janosikowe" jest niezgodne z Konstytucją RP. Jednak ministerstwo finansów do tej pory nie podjęło w tej sprawie skutecznych działań. Równo rok po wyroku posłowie ponaglają ministra – mówi Struzik.
Obecny system subwencji wyrównawczej zarówno w przypadku województw, jak i powiatów stał się niemożliwy do utrzymania. W praktyce doprowadził do zamiany ról pomiędzy płatnikami i odbiorcami pomocy. Po zapłaceniu daniny najbogatsze samorządy stały się najbiedniejszymi. W 2010 r. Mazowsze w rankingu dochodów na osobę z pierwszego miejsca spadło na przedostatnie. Podobnie stało się z powiatem legionowskim, który z 7. pozycji po zapłaceniu „janosikowego" spadł na 281. Skończyło się to tym, że po skardze Mazowsza Trybunał Konstytucyjny (TK) uznał 4 marca 2014 r. przepisy o subwencji dla województw za niezgodne z Konstytucją RP, zarówno algorytm jego naliczania dla województw, jak i sposób redystrybucji subwencji. Korzystny wyrok dla Mazowsza zachęcił też do działania powiaty. Jedenaście z nich też złożyło skargę do Trybunału Konstytucyjnego na "janosikowe" powiatowe i nie zamierzają zawiesić swych działań na rzecz docelowej naprawy przepisów. Dlatego teraz resort finansów przygotowuje zupełnie nowe przepisy o „janosikowym" nie tylko w części dotyczącej województw, ale dotyczące wszystkich szczebli samorządów.
