Tomasz Safjański

Tomasz Safjański

Doktor habilitowany, profesor AWSB

Prawnicy: Aby walczyć z hejtem potrzebujemy ślepych pozwów

Teza 1: Prawo nie pozwala na szybkie i skuteczne ściganie hejtu w internecie. Niezbędne jest wprowadzenie instytucji tzw. ślepego pozwu.

Prawo nie pozwala na szybkie i skuteczne ściganie hejtu w internecie. Niezbędne jest wprowadzenie instytucji tzw. ślepego pozwu.

Ślepy pozew przed wszytym spełni funkcję prewencji generalnej tzn. będzie skutecznie działał jako środek odstraszający dla potencjalnych hejterów. Potwierdzają to doświadczenia z USA, Kanady czy Wielkiej Brytanii, gdzie obowiązują już podobne procedury. Równie ważne są funkcje wykrywcze i dowodowa omawianego mechanizmu - w praktyce umożliwia szybszą identyfikację sprawcy oraz szybsze zabezpieczenie dowodów (np. postów, komentarzy), zanim zostaną usunięte. Ślepy pozew wzmacnia prawo do sądu wyrażone w art. 45 Konstytucji RP, które w istocie jest iluzoryczne, jeśli nie można zidentyfikować sprawcy naruszenia dóbr osobistych. Tym samy instytucja ślepego pozwu zamyka lukę prawną, w której naruszenie prawa jest ewidentne, ale nie ma możliwości wskazania pozwanego w pozwie.

Teza 2: Należy zobowiązać platformy społecznościowe do wypłacania odszkodowań ofiarom hejtu – o ile nie udowodnią, że dołożyły wszelkich (a nie pozorowanych) starań, aby szkalowaniu i poniżaniu danej osoby zapobiec.

Należy zobowiązać platformy społecznościowe do wypłacania odszkodowań ofiarom hejtu – o ile nie udowodnią, że dołożyły wszelkich (a nie pozorowanych) starań, aby szkalowaniu i poniżaniu danej osoby zapobiec.

To byłoby nadmierne przesunięcie w ciężarze dowodowym z odpowiedzialności “reaktywnej” (po zgłoszeniu) na “proaktywną” (ciągły obowiązek zapobiegania) – obecnie co do zasady platformy nie odpowiadają za treści użytkowników dopóki nie zostaną poinformowane o ich bezprawności i nie zignorują zgłoszenia.

Panel Prawników „Rzeczpospolitej”: Reaktywacja KRS to zły pomysł

Teza 1: Sposobem na uzdrowienie Krajowej Rady Sądownictwa może być rozważane przez Ministerstwo Sprawiedliwości rozwiązanie przewidujące wygaszenie obecnej KRS uchwałą Sejmu i reaktywowanie składu KRS sprzed reform PiS.

Sposobem na uzdrowienie Krajowej Rady Sądownictwa może być rozważane przez Ministerstwo Sprawiedliwości rozwiązanie przewidujące wygaszenie obecnej KRS uchwałą Sejmu i reaktywowanie składu KRS sprzed reform PiS.

Teza 2: Jedynym właściwym rozwiązaniem, które naprawi Krajową Radę Sądownictwa, jest przyjęcie nowej ustawy.

Jedynym właściwym rozwiązaniem, które naprawi Krajową Radę Sądownictwa, jest przyjęcie nowej ustawy.

Nie jest to jedyny sposób. Jednak przyjęcie nowej ustawy zgodnej z Konstytucją i europejskimi standardami (lub jej gruntowna nowelizacja) jest zarazem legalnym,  skutecznym i realnym sposobem przywrócenia KRS standardów niezależności. Samo orzecznictwo sądów i działania polityczne ( za takie uznaję wygaszenie obecnej KRS uchwałą Sejmu i reaktywowanie składu KRS sprzed reform PiS) bez zmiany ustawy nie wystarczą do pełnego rozwiązania problemu.

Teza 3: Nowa ustawa o KRS powinna przesądzać, że wybór sędziowskich członków KRS powinien być przywrócony środowisku sędziowskiemu. Bierne i czynne prawo wyborcze do KRS powinni mieć również neosędziowie.

Nowa ustawa o KRS powinna przesądzać, że wybór sędziowskich członków KRS powinien być przywrócony środowisku sędziowskiemu. Bierne i czynne prawo wyborcze do KRS powinni mieć również neosędziowie.

Eksperci: Wakaty w Trybunale trzeba obsadzić, a wybór sędziów odpolitycznić

Teza 1: Wakaty sędziowskie w Trybunale Konstytucyjnym powinny zostać niezwłocznie obsadzone

Wakaty sędziowskie w Trybunale Konstytucyjnym powinny zostać niezwłocznie obsadzone

Wakaty sędziowskie w Trybunale Konstytucyjnym powinny zostać niezwłocznie obsadzone. „Niezwłocznie” nie może oznaczać, że będą to działania pochopne i nieostrożne. Przy obsadzie stanowisk w TK należy zachować jak najwyższy standard niezależności politycznej kandydatów oraz ich profesjonalizmu sędziowskiego. W obecnej sytuacji ustrojowej od szybkości obsady istotniejsze jest aby kandydaci spełniali łącznie warunki niezależności, apolityczności i kompetencji. Spełnienie warunku profesjonalizmu będzie łatwiejsze niż zachowanie „apolityczności”, gdyż w praktyce wybór sędziów TK zawsze silnie związany jest z aktualnym układem parlamentarnym. Sytuacją nieakceptowalną będzie ponowny wybór na sędziów TK spośród kandydatów zaangażowanych politycznie oraz jednocześnie mających mierne kwalifikacje i kompetencje prawnicze.

Teza 2: Potrzebne są zmiany sposób wyboru sędziów TK i odpolitycznienie tej procedury

Potrzebne są zmiany sposób wyboru sędziów TK i odpolitycznienie tej procedury

Obecna procedura oparta na większości sejmowej sprawia, że wybrani sędziowie często są powiązani z konkretnym układem politycznym, co realnie podważa ich niezależność oraz wiarygodność wyroków TK. Upolityczniony TK jest obecnie istotnym narzędziem bieżącej walki politycznej. TK nie może więc być kontrolowany przez władzę ustawodawczą czy wykonawczą. Jestem zwolennikiem maksymalnego zwiększenia transparentności procedury wyboru sędziów TK, w tym wprowadzenia obowiązku publicznych przesłuchań kandydatów, publikacja ich dorobku naukowego oraz oświadczeń majątkowych.

Warto poświęcić szybkość sądów na ołtarzu jakości wyroków

Teza 1: Powrót trzyosobowych składów orzekających w apelacji to właściwe rozwiązanie, mimo że może wydłużyć rozpatrywanie spraw przez sądy

Powrót trzyosobowych składów orzekających w apelacji to właściwe rozwiązanie, mimo że może wydłużyć rozpatrywanie spraw przez sądy

Przywrócenie dewolutywności w rozpoznawaniu zażaleń i kolegialności w składach odwoławczych spowoduje dalsze opóźnienia w rozpoznawaniu spraw. rozwiązaniem.

Teza 2: Komisja Kodyfikacyjna proponuje powrót do pionowego systemy rozpatrywania zażaleń. Miały by to robić sądy wyższej instancji. Takie rozwiązanie podniesie jakość orzekania i nie powinno wpłynąć na długość procesów cywilnych

Komisja Kodyfikacyjna proponuje powrót do pionowego systemy rozpatrywania zażaleń. Miały by to robić sądy wyższej instancji. Takie rozwiązanie podniesie jakość orzekania i nie powinno wpłynąć na długość procesów cywilnych

Pionowy system rozpatrywania zażaleń wydłuży proces cywilny.

To nie neosędziowie są zmorą wymiaru sprawiedliwości. Jak uleczyć sądy?

Teza 1: Długie procesy to poważniejszy problem wymiaru sprawiedliwości niż spór wokół neosędziów.

Długie procesy to poważniejszy problem wymiaru sprawiedliwości niż spór wokół neosędziów.

Teza 2: Reformy, które pozwolą skrócić czas rozpatrywania spraw w sądach należy wprowadzić niezależnie od tego, kiedy zostanie rozwiązany kryzys związany z powołaniami sędziowskimi.

 Reformy, które pozwolą skrócić czas rozpatrywania spraw w sądach należy wprowadzić niezależnie od tego, kiedy zostanie rozwiązany kryzys związany z powołaniami sędziowskimi.

Teza 3: Wyprowadzenie określonych spraw z sądów może znacząco wpłynąć na przyspieszenie procesów sądowych bez jakości dla poczucia sprawiedliwości obywateli.

Wyprowadzenie określonych spraw z sądów może znacząco wpłynąć na przyspieszenie procesów sądowych bez jakości dla poczucia sprawiedliwości obywateli.

Liczba spraw w Polsce zdecydowanie przewyższa możliwości kadrowe sądów. Niektóre z przepisów prawnych są nieadekwatne do współczesnych realiów, co prowadzi do złożoności postępowań oraz ich dłuższego czasu trwania. W Polsce mediacja nie jest wystarczająco często stosowana jako alternatywa dla postępowania sądowego. Większość spraw kierowanych jest bezpośrednio do sądów, co powoduje przeciążenie systemu. Niewystarczająca digitalizacja procesów sądowych i brak nowoczesnych narzędzi informatycznych jest bezdyskusyjna.

Reklama
Reklama

Jak walczyć z biurokracją? Eksperci: deregulacja to nie wszystko

Teza 1: Rząd powinien przygotować propozycje deregulacyjne na podstawie pomysłów zespołu Rafała Brzoski, ale po starannej analizie ich celowości i zgodności z systemem prawnym

Rząd powinien przygotować propozycje deregulacyjne na podstawie pomysłów zespołu Rafała Brzoski, ale po starannej analizie ich celowości i zgodności z systemem prawnym

Teza 2: Zamiast głębokiej deregulacji rząd powinien raczej rozpocząć działania na szeroką skalę, uświadamiające urzędnikom konieczność takiego stosowania obowiązującego prawa, by nie utrudniać życia uczciwym przedsiębiorcom i obywatelom

Zamiast głębokiej deregulacji rząd powinien raczej rozpocząć działania na szeroką skalę, uświadamiające urzędnikom konieczność takiego stosowania obowiązującego prawa, by nie utrudniać życia uczciwym przedsiębiorcom i obywatelom

Panel Prawników. Prawo do pełnomocnika przy każdym przesłuchaniu świadka

Teza 1: Obecne przepisy dotyczące obecności pełnomocnika podczas przesłuchania świadka są wystarczające

Obecne przepisy dotyczące obecności pełnomocnika  podczas przesłuchania świadka są wystarczające

Teza 2: Tak jak proponuje w swoim projekcie Naczelna Rada Adwokacka, prokurator nie powinien mieć możliwości odmowy dopuszczenia pełnomocnika do przesłuchania świadka

Tak jak proponuje w swoim projekcie Naczelna Rada Adwokacka, prokurator nie powinien mieć możliwości odmowy dopuszczenia pełnomocnika do przesłuchania świadka

Obecne przepisy dotyczące obecności pełnomocnika podczas przesłuchania świadka należy doprecyzować. Prokurator powinien mieć prawo odmowy obecności konkretnego adwokata przy przesłuchaniu, jeżeli okoliczności sprawy to uzasadniają.

Czy prokuratorom trzeba dać więcej samodzielności? Oto opinie prawników

Teza : W prokuraturze kluczowa jest zmiana struktur nadzoru i danie szeregowym prokuratorom większej swobody w działaniu

W prokuraturze kluczowa jest zmiana struktur nadzoru i danie szeregowym prokuratorom większej swobody w działaniu

Istotne jest wyjęcie prokuratury spod nadzoru politycznego. Czyli w pierwszym kroku podnoszone często w debacie publicznej rozdzielenie funkcji Ministra Sprawiedliwości i Prokuratora Generalnego, a następnie wyodrębnienie organizacyjne prokuratury ze struktur resortu sprawiedliwości. Przeprowadzenie tych zmian nie oznacza jednak, że prokuratura w takim kształcie będzie silna.

Reklama
Reklama