Wraz z objęciem sterów w ZSRR przez Michaiła Gorbaczowa nastąpiła tzw. pieristrojka, której ważnym elementem stała się glasnost – polityka jawności. Jak się okazało, nie miała ona jedynie charakteru wewnętrznego, ale odnosiła się również do relacji z innymi państwami socjalistycznymi. Jesienią 1986 r. podczas obrad Sekretariatu KC PZPR pojawił się temat „białych plam” w stosunkach polsko-radzieckich. Wojciech Jaruzelski wyszedł z inicjatywą, by „pomyśleć o śmiałych, szokujących przedsięwzięciach, niemieszczących się w dotychczasowych ramach”.