Tania własność gruntu może być niedozwoloną pomocą

Takie są ambitne plany Ministerstwa Infrastruktury i Budownictwa. Obecnie pracuje ono nad projektem ustawy w tej sprawie. Pełna jego nazwa to: „o przekształceniu współużytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe we współwłasność gruntów".

W trakcie konsultacji publicznych i społecznych nad tym projektem pojawiły się wątpliwości co do jakości proponowanych uregulowań. Część z nich dotyczyła ewentualnego naruszenia unijnych przepisów regulujących pomoc publiczną dla przedsiębiorstw.

Niemożliwe wsparcie?

W czasie konsultacji na problem z unijnymi uregulowaniami zwróciło uwagę Ministerstwo Spraw Zagranicznych oraz Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

Okazuje się bowiem, że z przekształcenia prawa użytkowania wieczystego we własność z mocy prawa skorzystaliby nie tylko właściciele mieszkań, ale również inni właściciele lokali znajdujących się w budynkach wielorodzinnych.

Chodzi więc o: osoby prowadzące działalność gospodarczą w mieszkaniu, właścicieli lokali użytkowych, spółdzielnie mieszkaniowe, deweloperów etc.

Projekt przewiduje również, że w zamian za przekształcenie będą oni płacić gminom lub starostwom tzw. opłatę przekształceniową. Wyniesie ona tyle, ile roczna opłata z tytułu użytkowania wieczystego, jaką właściciel lokalu płacił przed przekształceniem, tj. 1 stycznia 2017 r.

W wypadku lokali objętych przed uwłaszczeniem stawką 1 proc. będzie się ją regulowało przez 20 lat, a stawką 3 proc. – przez okres, na jaki miało być ustanowione prawo użytkowania wieczystego.

Za wysoka opłata

– Takie rozwiązania w sytuacji, gdy będzie dotyczyć przedsiębiorców, mogą być uznane za pomoc publiczną – twierdzi Konrad Szymański, sekretarz stanu w MSZ w piśmie skierowanym do ministra infrastruktury. – Co może – dodaje – spotkać się z zarzutem naruszenia unijnego prawa. Chodzi przede wszystkim o wysokość opłaty przekształceniowej.

Według MSZ prawo własności i użytkowania wieczystego to dwa odrębne prawa, choć oba często dotyczą tej samej nieruchomości. Poza tym ich wartość jest inna, na rynku wyższe ceny osiąga prawo własności. Z tego powodu wysokość opłaty przekształceniowej (ściśle związanej z wysokością opłaty z tytułu użytkowania wieczystego) może odbiegać od wartości rynkowej nabywanego udziału w prawie własności. Poza tym fakt, że właściciel lokalu będzie ją płacił tylko przez 20 lat, też może oznaczać, że odniósł korzyści z tego tytułu, bo zapłaci mniej, niż jest w rzeczywistości wart wspomniany udział w prawie własności.

Zdaniem MSZ projekt wprawdzie przewiduje, że w wypadku lokali objętych przed uwłaszczeniem stawką 3 proc. opłatę przekształceniową będzie się płaciło dłużej, ale to nie rozwiązuje do końca problemu pomocy publicznej.