Kamil Zaradkiewicz

Teza 1: Długie procesy to poważniejszy problem wymiaru sprawiedliwości niż spór wokół neosędziów.

Spór dotyczący statusu sędziów ma charakter pozorny (w kategoriach prawnych rzekome wątpliwości pomijają fundamentalne założenia ustroju konstytucyjnego) i oczywisty kontekst polityczny. Natomiast sprawność pracy sądów to realny problem, którego próby rozwiązania nie dały dotychczas zadowalających efektów, choć będzie to problem coraz poważniejszy. Ingerencja władzy politycznej w sferę orzeczniczą poprzez próby podważania statusu sędziów lub ich orzeczeń, a tym bardziej odsuwanie od orzekania, nie tylko tego problemu nie rozwiążą, ale na kolejnych wiele lat pogrąża sądownictwo w chaosie. Wynika to z prostego faktu - niepodważalność powołań sędziowskich służy nie wygodzie samych sędziów, co właśnie stabilności funkcjonowania sądownictwa i urzeczywistnieniu prawa stron do uzyskania prawomocnego rozstrzygnięcia ich sprawy.

Teza 2: Reformy, które pozwolą skrócić czas rozpatrywania spraw w sądach należy wprowadzić niezależnie od tego, kiedy zostanie rozwiązany kryzys związany z powołaniami sędziowskimi.

Reformy merytoryczne należy wprowadzić niezwłocznie i na nich się skoncentrować.

Teza 3: Wyprowadzenie określonych spraw z sądów może znacząco wpłynąć na przyspieszenie procesów sądowych bez jakości dla poczucia sprawiedliwości obywateli.

„Wyprowadzenie spraw” z sądów nie może prowadzić do zamknięcia stronie prawa do sądu w aspekcie dostępu do wymiaru sprawiedliwości. W konsekwencji taki zabieg grozi w wielu sprawach wydłużeniem postępowań poprzez kreowanie dodatkowych pozasądowych „instancji”, które nie mogą ograniczać prawa zaskarżenia ich rozstrzygnięć przed sądem w dwóch instancjach (plus ewentualnie z wykorzystaniem nadzwyczajnych środków zaskarżenia). Ponadto niektóre rodzaje spraw z uwagi na swoją istotę wymagają procedury sądowej.

Teza : Cyfryzacja, zmiany organizacyjne i upowszechnienie pozasądowych metod rozwiązywania sporów rozwiążą większość problemów z niewydolnością sądów

Teza 1: Instytucja skargi nadzwyczajnej powinna być zlikwidowana.

Teza 2: Zlikwidowane powinny być dwie tzw. nowe Izby Sądu Najwyższego: Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych oraz Odpowiedzialności Zawodowej. Ich kompetencje powinny przejąć „stare” izby SN.

Nie ma obiektywnych przesłanek uzasadniających likwidację tych izb.

Teza : W prokuraturze kluczowa jest zmiana struktur nadzoru i danie szeregowym prokuratorom większej swobody w działaniu

Teza 1: Powołania sędziów po 2018 r. powinny być pozbawione mocy prawnej. Tzw. neosędziowie powinni pozostać sędziami i wrócić na poprzednio zajmowane stanowiska

Powołania sędziowskie są niewzruszalne, zaś te od 2018 r. w przeciwieństwie do wcześniejszych spełniają konieczny standard konstytucyjny zarówno w zakresie postępowania przed KRS, jak i jej składu. Przede wszystkim bowiem dopiero KRS od 2018 r. dysponuje koniecznym łańcuchem legitymacji demokratycznej wywodzonej od obywateli. Taką legitymację w świetle art. 2 i 4 konstytucji musi mieć każdy konstytucyjny organ władzy, w tym KRS.

Teza 2: Tzw. młodzi sędziowie, którzy bezpośrednio przed powołaniem byli asesorami sądowymi, referendarzami albo asystentami sędziów, nie powinni przechodzić weryfikacji.

Żaden sędzia nie może podlegać „weryfikacji”, ponieważ taka procedura pozostaje wprost sprzeczna z wynikającą z art. 180 ust. 1 konstytucji zasadą nieusuwalności sędziego.

Teza 3: Wyroki wydane przez neosędziów powinny pozostać w mocy. Uchylone powinny być jedynie wyroki, których ważność strony kwestionowały wcześniej, powołując się na wątpliwy status sędziego.

Nie ma takiej kategorii pojęciowej jak neosędzia. Jest to wyłącznie polityczny neologizm służący stygmatyzacji grupy niezależnych i prawidłowo nominowanych sędziów. Prawidłowość i legalność powołań wyklucza jakikolwiek nadzwyczajny tryb wzruszenia orzeczeń.