Dziedziczymy zarówno aktywa, jak i pasywa, ponieważ po śmierci spadkodawcy na jego bliskich przechodzą wszystkie prawa oraz obowiązki. Ważne jest, by poznać zasady przyjmowania spadku, bo dzięki temu można uniknąć sytuacji, w której wpadniemy w pętlę zadłużenia.

Jak dziedziczyć z głową?

Radzi Kamil Muskus, dyrektor badań i rozwoju z firmy Compass Money:

- Najistotniejszym momentem jest chwila, w której dowiadujemy się o tytule powołania do spadku z testamentu lub z ustawy. Jest to czas, w którym otrzymujemy informację o śmierci spadkodawcy lub o odrzuceniu spadku przez osobę, która według przepisów miała do niego prawo wyprzedzające nasz tytuł.

Warto również pamiętać, że moment dowiedzenia się o tytule podlega oczywiście dowodzeniu, jeśli sprawa dotyczy spadkobiercy z dalekiej rodziny lub takiego, z którym się nie utrzymywało żadnych kontaktów możemy się o tym dowiedzieć nawet dopiero po wielu latach od śmierci. Od tego momentu mamy sześć miesięcy na to, by podjąć decyzję o przyjęciu lub odrzuceniu dziedzictwa. Jeżeli tego nie zrobimy, to odziedziczymy cały spadek z długami, które będziemy musieli opłacić z własnych zasobów finansowych.

Złożenie oświadczenia w przedmiocie spadku może nastąpić w sądzie, gdzie należy dostarczyć stosowny wniosek lub u notariusza jest to znacznie szybsze i wygodniejsze rozwiązanie. Wystarczy umówić się na spotkanie, podczas którego notariusz wskaże potrzebne dokumenty, a po sporządzeniu aktu notarialnego prawnik prześle go do sądu. Ta czynność prawna obarczona jest niewielkim kosztem finansowym zazwyczaj poniżej 100 złotych od osoby.

Możliwe są trzy warianty dziedziczenia. Pierwszym z nich jest przyjęcie spadku wprost. Dochodzi do niego z woli spadkobiercy lub w sytuacji, gdy w określonym czasie nie zadeklarował on swojego stosunku wobec spadku. Ten rodzaj dziedziczenia obarcza nas w całości aktywami i pasywami spadkodawcy. Przyjęcie spadku wprost skutkuje odpowiedzialnością za długi spadkowe także z własnego majątku, kiedy wartość otrzymanego nie wystarcza na spłacenie zaległości zmarłego. Nie ma możliwości, by odziedziczyć majątek z pominięciem długów. Należy również zaznaczyć, że przyjęcie spadku wprost nie dotyczy osób małoletnich.

Drugim wariantem jest odrzucenie spadku. W tym wypadku na nasze miejsce spadkobiercy wstępują osoby, które dziedziczyłyby po nas żona, dzieci czy rodzeństwo te osoby, aby uniknąć dziedziczenia długów, muszą złożyć odrębne oświadczenia o odrzuceniu spadku, przy czym należy uzyskać zgodę sądu rodzinnego na odrzucenie spadku w imieniu małoletnich dzieci. Ważne jest, by nie pominąć żadnych prawnych aspektów, ponieważ możemy doprowadzić tym odrzuceniem spadku do obciążenia długami naszych najbliższych.

Trzecią, najlepszą opcją, kiedy obawiamy się obciążenia znacznym długiem, jest zdecydowanie się na przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza. W ten sposób długi spadkodawcy zostaną uregulowane do wysokości wartości otrzymanych aktywów. Dzięki tej formie dziedziczenia nie obarczymy zaległościami finansowymi naszych najbliższych.

Dobrodziejstwo inwentarza zakłada utrzymanie stabilności finansowej spadkobiercy. Jeżeli odziedziczymy dług wysokości 100 tys. zł oraz dobra materialne o wartości 50 tys. zł, to tymi dobrami spłacimy dług i nie będziemy obciążeni resztą zaległości. Jedynym wymogiem tego wariantu dziedziczenia jest wystąpienie o sporządzenie inwentarza spadku, który służy ustaleniu wartości aktywów i pasywów spadkodawcy, a tym samym pokrycie jego kosztów.

Inwentarz, jeśli w skład spadku wchodzi dużo drobnych przedmiotów, które muszą zostać opisane i wycenione, zazwyczaj sporządza komornik. Jest to wariant, który działa na korzyść spadkobierców, obciążając przy tym wierzycieli zmarłego. Warto zaznaczyć, że małoletni spadkobiercy bez złożonego w określonym czasie wniosku otrzymują spadek z dobrodziejstwem inwentarza.