Żelazowa Wola była wsią szlachecką. Po raz pierwszy została wspomniana w dokumentach w 1579 roku. W 1802 roku znalazła się w posiadaniu rodziny Skarbków i to w należącej do nich oficynie dworskiej urodził się największy polski kompozytor i pianista.
Wraz ze Skarbkami od razu po ich przeprowadzce do żelazowowolskiego majątku zamieszkała też Justyna Krzyżanowska, przyszła matka Fryderyka Chopina., która pomagała właścicielom w prowadzeniu gospodarstwa. Mniej więcej w tym samym okresie hrabina Ludwika Skarbkowa podczas wizyty u zaprzyjaźnionej rodziny Łączyńskich spotkała francuskiego guwernera Mikołaja Chopina. Zrobił na niej na tyle dobre wrażenie, że zaproponowała mu posadę. Od 1802 roku przybyły z Francji nauczyciel zajął się edukacją czterech synów Ludwiki, a w roku 1806 w pobliskim kościele w Brochowie poślubił Justynę Krzyżanowską. Małżeństwo stworzyło wspaniałą rodzinę, pełną miłości i ciepła.
Chopinowie doczekali się czwórki dzieci: Ludwiki, Fryderyka, Izabelli i Emilii. Kompozytor urodził się najprawdopodobniej 1 marca 1810 roku (choć dokumenty i przekazy co do tej daty są rozbieżne). Jesienią tego samego roku Chopinowie przenieśli się do Warszawy, gdzie Mikołaj dostał posadę w prestiżowym Liceum Warszawskim. Rodzina wracała jednak do Żelazowej Woli w odwiedziny przy różnych okazjach.
Dzisiejszy dworek, będący główną atrakcją turystyczną tego miejsca, jest dawną oficyną, w której urodził się kompozytor. Budynek główny spłonął w pożarze w 1812 roku. Po odbudowie oficyna została, zarówno zewnętrznie, jak i pod względem wyposażenia, wystylizowana na wzór dworków XIX-wiecznych. Wcześniej jednak majątek przechodził w ręce kolejnych właścicieli, aż do 1928 roku. Wtedy to Warszawskie Towarzystwo Przyjaciół Domu Chopina i Komitet Chopinowski w Sochaczewie kupiły zabudowania wraz z trzema hektarami ziemi.
W 1939 roku obiekt udostępniono zwiedzającym, jednak po wybuchu II wojny światowej zajęli go i stacjonowali w nim niemieccy żołnierze, a następnie, pod koniec okupacji, założono tu szpital. W 1945 roku powstał Tymczasowy Komitet Opieki nad Domem Chopina w Żelazowej Woli, którego działalność przejął w niedługim czasie Instytut Fryderyka Chopina. Podjęto prace renowacyjne, a we wnętrzu budynku zgromadzono przedmioty z epoki (choć nie ocalały pamiątki należące do Chopinów, twórcom koncepcji wyposażenia zależało na odtworzeniu atmosfery panującej w ich domu). W 1949 roku, w setną rocznicę śmierci kompozytora, odbyła się uroczysta inauguracja ekspozycji.
Żelazowa Wola to nie tylko dworek-oficyna, ale także przepiękny park stworzony przez prof. Franciszka Krzywdę-Polkowskiego w latach 1933–1937. W ramach wielkiej powszechnej akcji liczni darczyńcy nadsyłali w darze rozmaite, niekiedy egzotyczne sadzonki, a nasadzeń dokonywano według nakreślonego planu, zestawiając rośliny pod kątem faktur i kolorów. Ostatecznie na bajecznie piękną wizję twórcy parku złożyło się ponad siedem tysięcy gatunków roślin.
W 2010 roku, w dwóchsetlecie urodzin Chopina, wyremontowano dworek – przygotowano w nim również nową wystawę stałą (zmienioną zgodnie z najnowszymi badaniami kilka później i właśnie tę można obecnie podziwiać). Odświeżono też park, w którym zainstalowano nowe oświetlenie i nagłośnienie pozwalające cieszyć się muzyką także w trakcie spacerów po jego alejkach. Zbudowano nowe budynki, w których znajdują się sklep, sala kinowa, restauracja i sala wystaw czasowych, w której obecnie eksponowane są niezwykłe fotografie dworu George Sand w Nohant – miejsca, gdzie powstały największe arcydzieła Chopina po jego wyjeździe z Polski – autorstwa francusko-hiszpańskiej artystki FLORE.
Czytaj więcej
Pod koniec lata rozpocznie się 21. edycja Międzynarodowego Festiwalu Muzycznego „Chopin i jego Eu...
Każdego roku do Żelazowej Woli przyjeżdżają tysiące turystów, by poznać miejsce urodzin genialnego kompozytora. Zwiedzają oficynę, przechadzają się i słuchają koncertów – w soboty i niedziele od maja do końca września odbywają się tu co roku recitale fortepianowe wybitnych artystów z Polski i zagranicy. Dom Urodzin Fryderyka Chopina to miejsce otoczone kultem przez przybywających z całego świata miłośników muzyki polskiego kompozytora.
