W związku ze zmianą relacji właścicielskich doszło do porozumienia między dwoma podmiotami (obecnym pracodawcą i nowym właścicielem) oraz organizacją związkową funkcjonującą w zakładzie. Przewiduje ono wypłatę odprawy oraz nagrody jubileuszowej pracownikowi za naruszenie gwarancji zatrudnienia. Zapewnia ona, że pracodawca nie rozwiąże stosunków pracy z przyczyn nieleżących po stronie zatrudnionych, przez 36 miesięcy od dnia sprzedaży firmy. W związku z tym przedsiębiorca chciał wiedzieć, czy gdy będzie musiał wypłacić należności z tytułu złamania tych gwarancji, powinien je wliczyć do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych uznał, że nie. Powołał się przy tym na § 2 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU z 2017 r., poz. 1949). Zgodnie z tym przepisem podstawą wymiaru składek nie są m.in. odprawy, odszkodowania i rekompensaty wypłacane pracownikom z tytułu wygaśnięcia lub rozwiązania stosunku pracy.
Czytaj więcej
Nie każda odprawa czy odszkodowanie, które podwładny otrzymał od pracodawcy po rozwiązaniu angażu, są wolne od składek. Liczy się podstawa prawna roszczeń byłego zatrudnionego.
ZUS przyznał, że powyższe wyłączenie zostało skonstruowane w sposób ogólny, bez wskazania konkretnych przepisów prawa pracy, przyznających prawo do tych świadczeń. W związku z tym przyjmuje się, że katalog świadczeń wyłączonych z podstawy wymiaru ma charakter otwarty. W efekcie dotyczy nie tylko odpraw i odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów powszechnie obowiązujących, ale też przysługujących na podstawie porozumień negocjowanych ze związkami zawodowymi na poziomie zakładu. ZUS zaznacza, że jest jeden kluczowy warunek, aby z wyłączenia można było skorzystać. Wypłata odprawy musi pozostawać w bezpośrednim i nierozerwalnym związku z wygaśnięciem lub rozwiązaniem stosunku pracy. W niniejszej sprawie ZUS uznał, że tak właśnie było.
Decyzja ZUS: DI/ 100000/ 43/478/2023
