Unijny budżet bardziej innowacyjny

Bruksela chce przeznaczyć blisko 100 mld euro na badania naukowe i innowacje w latach 2021–2027. To ciągle fundusze dla bogatszych.

Publikacja: 07.06.2018 21:00

Unijny budżet bardziej innowacyjny

Foto: Adobe Stock

Komisja Europejska przedstawiła szczegółowy plan finansowania nauki i innowacji w latach 2021–2027. Na program „Horyzont Europa", który będzie kontynuatorem obecnego programu „Horyzont 2020", ma być przeznaczone 97,6 mld euro w cenach bieżących, a 86,6 mld euro w cenach stałych z 2018 r.

W obecnym budżecie w latach 2014–2020 na ten cel idzie 75 mld euro, jeśli uwzględnimy składkę Wielkiej Brytanii, a 66 mld euro bez niej. To ważne rozróżnienie, bo Wielka Brytania jest co prawda płatnikiem netto do unijnego budżetu, ale akurat z programu „Horyzont 2020" dostaje nieproporcjonalnie dużo. Zatem po jej wyjściu z UE będzie relatywnie więcej do podziału dla innych. Biorąc pod uwagę te kalkulacje, mamy do czynienia z realnym wzrostem wydatków na badania naukowe i innowacje o 30 proc. To ewenement w budżecie, w którym brakuje pieniędzy na utrzymanie polityki rolnej i polityki spójności na obecnym poziomie. Ale to właśnie pokazuje zmianę priorytetów Brukseli. – Program „Horyzont 2020" jest jednym z największych sukcesów Europy. Nowy program „Horyzont Europa" jest jeszcze ambitniejszy – powiedział na konferencji prasowej Carlos Moedas, unijny komisarz ds. badań, nauki i innowacji.

Mózgiem programu „Horyzont 2020" będzie Europejska Rada ds. Innowacji (EIC). Ma ona wskazywać i finansować szybko rozwijające się innowacje wysokiego ryzyka, które mają duży potencjał tworzenia zupełnie nowych rynków. Zapewni wsparcie dla innowatorów za pośrednictwem dwóch głównych instrumentów finansowania: jednego dla wczesnych etapów prac, a drugiego dla etapu rozwoju oraz wprowadzania na rynek.

Innowacyjność będzie finansowana nie tylko z programu „Horyzont Europa". Po raz pierwszy KE chce wydzielenia pieniędzy na inwestycje cyfrowe. Ma to być 9,2 mld euro na m.in. superkomputery, sztuczną inteligencję, a także cyberbezpieczeństwo i umiejętności cyfrowe. Ponadto 16 mld euro ma pójść na politykę kosmiczną. Przede wszystkim na Galileo i EGNOS, czyli systemy nawigacji satelitarnej (globalny i regionalny) oraz na Copernicus, czyli program obserwacji Ziemi. Copernicus ma zapewnić wysokiej jakości monitorowania środowiskowe (w tym emisji CO2), zarządzanie kryzysowe oraz wsparcie na rzecz ochrony granic i bezpieczeństwa morskiego. KE proponuje też stworzenie rządowej łączności satelitarnej (GOVSATCOM), która zapewniłaby państwom członkowskim wiarygodny, bezpieczny i opłacalny dostęp do łączności satelitarnej.

Carlos Moedas komisarz UE ds. badań, nauki i innowacji

Rz: Mniej zamożne państwa UE, jak Polska, narzekają, że pieniądze z programu Horyzont 2020 idą przede wszystkim do starych państw UE. Czy w nowym budżecie będą jakieś zmiany w tym kontekście?

Carlos Moedas: Będzie więcej synergii między programami finansującymi badania naukowe i innowacyjności a funduszami strukturalnymi w polityce spójności. Mieliśmy wcześniej do czynienia z negatywnym zjawiskiem, że z funduszy strukturalnych budowano infrastrukturę badawczą, ale bez związku z programami finansowania nauki. I potem już nie było pieniędzy na realizowanie projektów. Już pracujemy i coraz bardziej będziemy pracować w powiązaniu z polityką spójności. Mam nadzieję, że to zostanie docenione przez państwa członkowskie.

Mówi pan o pieniądzach z polityki spójności i o synergii między nauką a spójnością. Ale czy będzie więcej pieniędzy w programach naukowych dla krajów takich jak Polska?

W nauce chodzi o doskonałość i tego nie zmienimy. Takie są zasady przyznawania pieniędzy, bo mają one finansować najlepsze projekty. Ale proszę pamiętać, że Polska też na tym korzysta. Po pierwsze, podwoimy – z 0,8 do 1,6 mld euro – pieniądze na projekty angażujące partnerów z kraju o wyższym poziomie zamożności z tymi z kraju o niższym poziomie zamożności. Po drugie, będą korzystać polscy naukowcy. Jeśli idą pieniądze na projekt w Instytucie Pasteura w Paryżu, to tam też przecież pracują Polacy.

Nie boi się pan, że nauka padnie ofiarą cięć w negocjacjach budżetowych?

Mam nadzieję, że nie. Prezydent Macron, kanclerz Merkel podkreślili już, jak ważne są pieniądze na tę dziedzinę, zaczynają to też doceniać inni przywódcy.

Komisja Europejska przedstawiła szczegółowy plan finansowania nauki i innowacji w latach 2021–2027. Na program „Horyzont Europa", który będzie kontynuatorem obecnego programu „Horyzont 2020", ma być przeznaczone 97,6 mld euro w cenach bieżących, a 86,6 mld euro w cenach stałych z 2018 r.

W obecnym budżecie w latach 2014–2020 na ten cel idzie 75 mld euro, jeśli uwzględnimy składkę Wielkiej Brytanii, a 66 mld euro bez niej. To ważne rozróżnienie, bo Wielka Brytania jest co prawda płatnikiem netto do unijnego budżetu, ale akurat z programu „Horyzont 2020" dostaje nieproporcjonalnie dużo. Zatem po jej wyjściu z UE będzie relatywnie więcej do podziału dla innych. Biorąc pod uwagę te kalkulacje, mamy do czynienia z realnym wzrostem wydatków na badania naukowe i innowacje o 30 proc. To ewenement w budżecie, w którym brakuje pieniędzy na utrzymanie polityki rolnej i polityki spójności na obecnym poziomie. Ale to właśnie pokazuje zmianę priorytetów Brukseli. – Program „Horyzont 2020" jest jednym z największych sukcesów Europy. Nowy program „Horyzont Europa" jest jeszcze ambitniejszy – powiedział na konferencji prasowej Carlos Moedas, unijny komisarz ds. badań, nauki i innowacji.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Budżet i podatki
Polska w piątce krajów UE o najwyższym deficycie. Będzie reakcja Brukseli
Budżet i podatki
Ponad 24 mld zł dziury w budżecie po I kwartale. VAT w górę, PIT dołuje
Budżet i podatki
Francja wydaje ciągle za dużo z budżetu
Budżet i podatki
Minister finansów: Budżet wygląda całkiem dobrze
Budżet i podatki
Polacy zmienili nastawienie do podatków. Zawinił Polski Ład